فقر و تكاثر دو روي سكهاي هستند كه سرمايهداري با نفوذ نرم خود به نظام اسلامي ما تحميل كرد و با اين كار مانع شكلگيري الگوي بينقصي از عدالت شد. انتشار فيشهاي حقوقي نجومي هجومي از اين دست هستند. جرياني كه با انتشار اين فيشها در اجتماع به راه انداخته تبري شده كه به جان اعتقادات و باورهاي مردم و به ويژه نسل جوان افتاده است. اين روزها فضاي مجازي پر است از شبهاتي اعتقادي كه با استدلال كوتاهي مسئولان در برخورد با فقر و تكاثر توجيه ميشوند.
در تازهترين اين شبههافكنيها جرياني سعي دارد ظرفيتهاي خاموش و خفته نفوذ، از جمله بهائيت را در فضاي مسموم تكاثر فعال كند. توجيهي با اين عنوان كه« در جامعهاي كه فيش حقوقي مديران دولتياش چند صد ميليوني است؛ ايجاد محدوديتها و ممنوعيتهاي اجتماعي براي بهائيان چه معني دارد. دستدرازي به بيتالمال حلال و تحصيل فرزندان بهائيان در دانشگاهها حرام است؟» در گوشيهاي تلفن همراه جوانان دست به دست ميشود.
اينجاست كه اين برداشت از نهجالبلاغه امير مؤمنان (ع) مورد توجه قرار ميگيرد كه «وجوه عدالت در هشت بخش فردي، اجتماعي، خانوادگي، سياسي، مديريتي، اقتصادي، قضايي و فرهنگي معنا پيدا ميكند و محال است جامعهاي عدالتمحور محسوب شود، در حالي كه به يكي از اين نكات بيتوجه باشد چراكه يكي بدون ديگري عدالت را رقم نميزند.»
به بيان ديگر چنانچه يكي از هشت وجه عدالت مورد غفلت واقع شود براي هر صورت مسئلهاي، توجيهي ذيل توضيح اينكه چرا 90 درصد ثروت جوامع در اختيار 10 درصد مردم قرار گرفته است، ارائه ميشود؛ موضوعي كه مقام معظم رهبري در فرمايشاتشان از آن با عنوان والاستريت ايراني ياد كردند.
به طور كلي و به باور صاحبنظران علم اقتصاد در سطح كلان با سه مقوله اصلي توليد، توزيع و مصرف سر و كار دارد، كه چارچوب اين سه را افزون بر قرآن كريم و روايات معصومين(ع) به طور ويژه ميتوان در سنت و سيره حكومتي اميرمومنان امام علي(ع) مورد پژوهش و كنكاش قرار داد. در سيره امام علي(ع) محور اقتصاد اصل سترگ عدالت است. رعايت اين اصل نهتنها به رفاه و موازنه اقتصادي در اجتماع ميانجامد، بلكه عاملي براي برقراري عدالت و تكريم مقام انسانيت است و اگر قرار است روابط فردي و اجتماعي ما سر و سامان يابد تنها يك راه وجود دارد كه آن هم پياده كردن عدالت در جامعه است.
همچنين كساني كه تصور ميكنند ميتوانند بدون عدالت، گناه، فساد، جرم و ساير معضلات را برطرف كنند دچار مشكل ميشوند، چراكه تلاشي كه بدون عدالت براي برپايي جامعه پويا صورت گيرد نتيجهاي جز گناه نخواهد داشت.
در عين حال پياده شدن عدالت در جامعه نيازمند برنامهريزي فراگير و نظريه همهجانبه است كه در اين راستا بايد نظريه عدالت كه بر سه پايه فهم ما از عدالت، ملازمهشناسي عدالت و وجوه عدالت استوار است، مورد توجه قرار ميگيرد.
به طور كلي عدالت در پنج مفهوم كاربرد دارد كه مساوات، رعايت حقوق و رساندن هر حقي به ذيحق خود در معناي عدالت جاي ميگيرد، به طوري كه اگر حقوق افراد ادا شود عدالت نيز معنا پيدا ميكند.
به هر رو و بنا به تجربه تاريخي بزرگترين مانع اجراي عدالت حكومتهاي ظالم و فاسد هستند كه در كشور ما به بركت پيروزي نظام مقدس جمهوري اسلامي، اين مانع برطرف شد و حكومت به دست افرادي لايق افتاد.