واقعه مسجد گوهرشاد مي‌تواند از چند بعد از جمله مقاومت مردمي در برابر القاي سبك زندگي غربي مورد تحقيق قرار گيرد؛ مسئله‌اي كه در چند دهه اخير با عنوان تهاجم فرهنگي و شبيخون فرهنگي غرب شناخته و به مسئله روز فرهنگي كشور تبديل شده است.
توصيه آقا به ساخت فيلم درباره يك حادثه تاريخيپايگاه اطلاع‌رساني دفتر مقام معظم رهبري با انتشار حاشيه‌هاي ديدار رمضاني رهبر انقلاب با شعرا، به اين توصيه رهبري نيز اشاره كرده و نوشته است: وحيد جليلي سر سفره نزديك‌تر مي‌شود. آقا در آغوشش مي‌گيرد و او را مي‌بوسد. جليلي مجموعه‌اي از خاطرات شفاهي درباره قيام گوهرشاد را نشان مي‌دهد و فعاليت‌هايي كه در اين حوزه داشته است. آقا مي‌فرمايند: «كاش اين كار زودتر اتفاق مي‌افتاد. چون خيلي‌ها ديگر نيستند.» ذكر خيري هم از آقاي بهلول مي‌كند. جليلي با لبخند مي‌گويد: مادر خود ما البته خاطرات زيادي دارد. آقا مي‌گويند اين كارها خوب است، اما تاريخ نگاري صرف كفايت نمي‌كند. بايد فيلم ساخته شود. نام كارگرداني را هم مي‌برند و مي‌گويند مثلاً فلاني بايد در اين باره فيلم سينمايي بسازد. اين حادثه تاريخي چيست كه مقام رهبر انقلاب به ساخت فيلم درباره آن توصيه كرده‌اند؟ رهبر انقلاب چه كسي را براي ساخت اين فيلم توصيه كردند؟
چه كسي گوهر شاد را مي‌سازد؟شنيده‌هاي «جوان» حاكي است كه مقام معظم رهبري از وحيد جليلي خواسته‌اند تا فيلم گوهرشاد را ابوالقاسم طالبي بسازد. طالبي با «يتيم‌خانه ايران» سراغ قحطي بزرگي رفته است كه توسط انگليس به مردم ايران تحميل شده پيش از اين نيز با ساخت «قلاده‌هاي طلا» جسارت پرداختن به فتنه 88 را داشته است. فيلم «يتيم‌خانه ايران» اخيراً براي حضرت آيت‌الله خامنه‌اي به نمايش درآمده است و رهبر معظم انقلاب نيز ضمن تمجيد از اين اثر سينمايي، از توجه سينما به اين مضامين مهم در تاريخ معاصر ابراز رضايت كرده‌اند.
قيام گوهرشاداواخر خرداد ماه سال 1314، فروغي نخست‌وزير منصوب رضا شاه طي بخشنامه‌اي عموم مردان ايراني را ملزم به استفاده از كلاه‌شاپو كرد؛ اين دومين باري بود كه حكومت پهلوي اول سراغ كلاه گذاشتن اجباري بر سر مردم ايران مي‌رفت. اولين بار در سال 1307 قانون اجباري شدن استفاده از كلاهي خاص با نام «كلاه پهلوي» صادر شده بود و مردم عادي مجبور بودند براي حضور در انظار عمومي اين كلاه را استفاده كنند. در بخشنامه جديد، مردم بايد از كلاه غربي به نام شاپو استفاده كنند تا سبك زندگي‌شان به اجبار شبيه غربي‌ها شود! اين بار مردم مقاومت بيشتري نشان مي‌دهند و شهر مشهد به عنوان قطب ديني در پيشاني اين اعتراض‌ها قرار مي‌گيرد.
تيرماه سال 1314 مردم مشهد در اعتراض به دستورالعمل دولت در مسجد گوهرشاد تجمع مي‌كنند. شيخ محمد تقي بهلول در اين تجمع و تحصن به سياست‌هاي رضاخاني اعتراض مي‌كند و به سرعت خبر اين تحصن به تهران مي‌رسد. رضاشاه شخصاً دستور سركوب مردم را مي‌دهد و نيروهاي نظامي مردم را در مسجد به خاك و خون مي‌كشند. عواقب اين حركت مردمي دامنگير حكومت پهلوي و باعث تغيير در چينش سياسي دولت شد. اين تغييرات پهلوي اول را در مسير انحطاط قرار داد.
سال گذشته و در هشتادهمين سالگرد واقعه گوهرشاد، نهضتي در مشهد براي خاطرات اين حركت مردمي شكل گرفت. طرح ملي گوهرشاد با جمع‌آوري اسناد و مصاحبه با بازماندگان و شاهدان عيني اين حادثه مهم تاريخي حركتي را شكل داده است كه در آن به سبك زندگي اسلامي ـ ايراني پرداخته شده است و حساسيت مردم ايران را در برابر هجوم سبك زندگي غربي كه پهلوي‌ها به دنبال پياده‌سازي آن در كشور بودند، نشان مي‌دهد. اهميت ديگر نهضت گوهرشاد اين است كه حادثه حمله به متحصنين در مسجد گوهرشاد چند ماه پيش از دستور كشف حجاب است و به تعبير وحيد جليلي از سال 1314 تا سقوط رضاشاه در سال 1320 هفت سال دفاع مقدس فرهنگي شكل گرفت. اين نهضت فرهنگي با وجود اهميت تاريخي و اجتماعي‌اش كمتر مورد تحليل و بررسي قرار گرفته و حتي تلاشي براي معرفي آن صورت نگرفته است.
اندازه يك كارت‌پستال هم در مورد واقعه گوهرشاد اثر نيستبرخي از فعالان فرهنگي مانند وحيد جليلي معتقدند اين بي‌توجهي‌ها به واقعه مسجد گوهرشاد در طول سال‌هاي گذشته عامدانه بوده است!
جليلي با حضور در تلويزيون درباره سانسور در سينماي ايران به ديده‌نشدن برخي از سوژه‌هاي مهم سينمايي اشاره مي‌كند و مي‌گويد: شما اگر تمام مشهد را بگرديد، نمي‌گوييم تابلوي فاخر نقاشي، فيلم سينمايي، سريال يا فيلم كوتاه! اما به اندازه يك كارت‌پستال هم در مورد واقعه گوهرشاد واكنش هنري پيدا نمي‌كنيد و تقريباً هيچ اثر هنري درباره اين واقعه موجود نيست!حماسه عظيمي كه طي آن صدها نفر در يك شب به خاطر يك مطالبه فرهنگي و مقابله با ديكتاتوري فرهنگي غرب‌زده‌ها قتل عام شدند. اين هنرِ ساكت، در وضعيت غيرطبيعي است. مسئله ما، «سانسور در سينما» نيست، بلكه «سينماي سانسور» است! سينمايي كه 80 سال از واقعه گوهرشاد گذشته ولي كوچك‌ترين نگاهي به اين ماجرا و صدها ماجراي مهم ديگر و قهرمان‌هاي برجسته كشور نكرده است.
اين اتفاقي غيرطبيعي است! به صورت طبيعي بايد با وجود مايه‌هاي دراماتيكي كه در اين واقعه‌ها هست، دهها اثر توليد مي‌شد؛ مرحوم علي حاتمي تنها كسي است كه در فيلم مادر، اشاره‌اي به واقعه گوهرشاد داشته است. آنجا كه رقيه چهره‌آزاد (مادر) تعريف مي‌كند كه پدر خانواده در قضيه گوهرشاد از فرمان قتل عام مردم تمرد مي‌كند و مورد غضب قرار مي‌گيرد، اما جاي تأسف است كه سينماگر جوان نوآمده ما حتي به علي حاتمي نگاه نمي‌كند و الگو نمي‌گيرد.
كمك سينما به حركت ملي گوهرشاداز سال گذشته نهضت ملي گوهرشاد به راه افتاده است، شاهد ثبت خاطرات مردمي هستيم كه با بيش از ٤٠٠ نفر مصاحبه شده است. 11هزار و 300 دقيقه مصاحبه تصويري تهيه و با ٦٠٠ نفر مصاحبه صوتي انجام شده است، اما تأثيري كه فيلم سينمايي مي‌تواند در توصيف اين حادثه تاريخي داشته باشد، بسيار بيشتر از ثبت مكتوب خاطرات مستند است؛ مسئله‌اي كه قدرت سينما را نشان مي‌دهد. رهبر انقلاب هوشمندانه خواستار ساخته‌شدن فيلم سينمايي درباره واقعه گوهرشاد شدند. سينما به راحتي با همه اقشار جامعه ارتباط برقرار مي‌كند و به راحتي در عرصه بين‌المللي نيز حضور خواهد يافت.
