درحال حاضر يك سوم داروهاي مورد استفاده در جهان منشاء گياهي دارند كه
آمارها نشان مي دهد اين ميزان در سالهاي آتي افزايش پيدا خواهد كرد. براساس آمار سازمان
بهداشت جهاني، بيش از 80 درصد از مردم جهان براي درمان انواع بيماري ها از 200 گونه
گياه دارويي متداول استفاده كرده و افراد زیادی از طریق مشاغل وابسته به آن امرار معاش
می کنند، به گونه ای که در حال حاضر حجم تجارت جهاني گياهان دارويي و فرآورده هاي آن
به بیش 100 ميليارد دلار در سال رسيده است.
بررسي ها نشان مي دهد،بيشترين گردش مالي در زمينه توليد وصادرات
داروهاي گياهي در يك دهه اخير مربوط به كشورهاي اروپايي،آسياي شرقي از جمله چين وژاپن،
وآمريكاي شمالي بوده است.
نگاهي به توليدات گياهي در كشور
تنوع آب وهوايي در كشور موجب
شده تا 6000 گياه متنوع دارويي در مناطق مختلف كشور به دست آيد كه از مهمترين آنها
مي توان به ،شيرين بيان، زعفران، رازيانه، بادام كوهي، حنا وانواع سبزيجات خشك وعرقيات
اشاره كرد. استقبال از کشت و مصرف گیاهان دارویی و همچنین صنايع مرتبط با آن در سال
های اخیر روند صعودی داشته است به طوري كه درحال حاضر حدود 66هزار هکتار از اراضي کشاورزي کشور
به کشت گياهان دارويي اختصاص دارد.
دراين ميان استان قم با وجود آب وهواي گرم وخشك از جمله مناطق كشور به
شمار مي رود كه در زمينه داروهاي گياهي حرف هايي براي گفتن دارد.
مجید ترابی گودرزی کارشناس مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان قم
در اين رابطه مي گويد: سطح زیر کشت محصولات زراعی باغی و گلخانه ای دراستان بیش از
80هزار هکتار است و در این میان، سهم کشت گیاهان دارویی کمتر از 100هکتار و برابر
12صدم درصد کل زمین های زیر کشت استان است.
وي با اشاره به وضعيت گياهان دارويي دراين استان مي افزايد: سطح زیر
کشت گیاه نعناع قمی در 80هکتار، گل محمدی 15هکتار، بابونه 10 هکتار و مابقی متعلق
به آلوئه ورا و به لیمو است.
کارشناس مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان قم با اشاره به دیگر مزیت های کشت گیاهان دارویی در قم ادامه مي
دهد : برخلاف سایر گیاهان تنش‌های محیطی نه تنها از کیفیت گیاهان دارویی کم نمی کند
بلکه بر کیفیت آن اضافه می کند و این مسئله با توجه به تنش زا بودن آب و خاک استان
از اهمیت زیادی برخوردار است. اين ويژگي ممتاز در استان موجب شده تا250 گونه گياه
دارويي در قم شناسايي شود.
رييس مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان قم با تاييد اين موضوع
مي گويد: گياهان دارويي شناسايي شده در استان، متعلق به 62 خانواده و 201 جنس مختلف
مي باشد.
حسين باقري مي افزايد:مناطق نيمه
استپي استان با 142 گونه، مناطق استپي با 34 گونه و مناطق بياباني، نيمه بياباني و
شورروی با 17 گونه به ترتيب بيشترين گونه هاي گياهان دارويي جمع آوري شده را در استان
به خود اختصاص داده و 57 گونه نيز به صورت مشترك در هر دو منطقه كشت مي شود.
اين كارشناس با اشاره به اينكه 43گونه گياهي اسانس دار نيز تاكنون در مراتع نيمه
استپي و استپي استان قم شناسايي و جمع آوري شده كه شامل خانواده نعناعيان، كاسني، گل
چتريان، ارمك و شاه پسند مي شوند ادامه مي دهد:اين درحالي است كه هنوز گونه هايي
وجود دارند كه تاكنون شناسايي نشده اند.
خراسان جنوبي قطب توليد آنغوزه
خراسان جنوبي نيز ازجمله مناطقي است كه در زمينه توليد داروهايي گياهي حرفهايي براي گفتن
دارد. يكي از گياهان دارويي كه دراين
استان كشت مي شود آنغوزه است ، اين گياه پر فايده از جمله داروهاي طبيعي به شمار
مي رود كه برای درمان اختلالات عصبی کودکان،
کاهش فشار خون، رفع دندان درد، درمان یبوست، درمان ناراحتی‌های تنفسی، آسم، سیاه سرفه
و بورنشست مورد استفاده قرار مي گيرد.
مدیرکل منابع طبیعی خراسان جنوبی دراين خصوص مي گويد: گیاه آنغوزه در سطح
100 هزار هکتار از اراضی شهرستان‌های طبس، بشرویه، قاین و نهبندان كاشت مي شود.
حبیب الله شریفی مي افزايد:
از آنجا كه هر کیلو آنغوزه در بازار 100 هزار
تومان خرید و فروش می‌شود لذا با توجه به
اينكه امسال ۱۹ تن آنغوزه در خراسان جنوبی برداشت خواهد شد، لذا پيش بيني
مي كنيم یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان درآمد نصیب بهره برداران شود.
باغ تاريخي فتح آباد مركز كشت
دارويي كرمان
باغ تاریخی فتح آباد در کرمان از جمله مكانهايي به شمار مي رود كه از
ديرباز محل مناسبي براي كشت داروهاي گياهي در كشور به شمار مي آيد.
رضا عابدی مشاور کلکسیون گیاهان دارویی این باغ در اين خصوص مي گويد: در
باغ فتح آباد 250 نوع گیاه دارویی كشت مي شود كه با برنامه ريزي هاي انجام شده در
آينده نزديك به 300 نوع مي رسد.
وي مي افزايد: باغ 150 ساله فتح آباد که سال ها به حال خود رها شده بود
و در آستانه نابودی قرار داشت وحدود دو سال
است که مرمت شد.
دراين ميان ، لرستان ويزد نيز ازجمله استانهايي به شمار مي روند كه در
زمينه توليدات گياهان دارويي حرفهايي براي گفتن دارند كه بايد دراين زمينه سرمايه
گذاري شود.
سیدجمال سجادی‌پور رئیس جهاد کشاورزی استان یزد با اشاره به اینکه در حال حاضرسطح کشت گیاهان دارویی یزد ۶۶ هکتار می‌رسد
مي گويد: تولیدکنندگان گیاهان دارویی در یزد با مشكلات مختلفي از جمله نبود تسهیلات کم‌بهره ،
نبود آموزش و ترویج گیاهان دارویی و مشخص نبودن قيمت خرید تضمینی گیاهان دارویی، نبودصنایع
بسته‌بندی و تبدیلی رنج مي برد كه جاي دارد مسئولان دراين زمينه به فكرچاره باشند.
وي اظهار امیدواری مي كند با حل مشكلات پيش رو كساني كه در اين زمينه
فعال هستند بتوان تا سال 1404 شاهد افزایش كشت به سطح 499 هکتار باشيم.
