حضرت آيتالله خامنهاي، رهبر معظم انقلاب اسلامي صبح روز گذشته در ديدار هزاران نفر از معلمان و نومعلمان سراسر كشور ضمن تجليل از تلاشها و زحمات جامعه معلمي، «تربيت نسل آيندهاي با هويت مستقل، عزتمند، ديني و داراي شاخصهاي ممتاز و جريانساز» را وظيفه اصلي و بسيار خطير آموزش و پرورش و معلمان دانستند و تأكيد كردند: اگر جامعهاي با چنين ويژگيهايي شكل بگيرد، قطعاً اقتصاد مقاومتي و بدون نفت، برخورداري از فرهنگ مستقل، اصلاح الگوي مصرف و روحيه ايستادگي و مقاومت در برابر زيادهخواهيها معنا پيدا خواهد كرد.
رهبر انقلاب، كار معلمي را كاري دشوار توصيف كردند و گفتند: كار مخلصانه و براي خدا، ماندگار و موجب نجات است و زمينه كار مخلصانه در شغل معلمي، كاملاً وجود دارد.
حضرت آيتالله خامنهاي، حركت و آثار شهيد آيتالله مطهري را نمونه درخشاني از كار مخلصانه و با بركت برشمردند و افزودند: نتيجه اخلاص آن عالم زمانشناس و نيازشناس، ماندگاري آثار برجسته اوست، بهگونهاي كه دهها سال پس از شهادتش، همچنان اهل فكر از آثار آن بزرگوار، بهترين بهرهها را ميجويند.
هر هزينهاي سرمايهگذاري استرهبر انقلاب تأكيد كردند: البته اخلاص و قناعت جامعه معلمان نبايد موجب غفلت مسئولان از مسائل مادي و معيشتي اين جامعه سختكوش شود و همچنان كه بارها گفتهايم و باز هم ميگوييم، هر هزينه و بودجهاي كه در آموزش و پرورش صرف ميشود، در واقع سرمايهگذاري است.
رهبر انقلاب اسلامي سپس به طرح بحث اصلي خود پرداختند و گفتند: موضوع اساسي اين است كه آموزش و پرورش نسل آينده را با چه ويژگيهايي ميخواهد تربيت كند و كشور براي ادامه مسير خود به چگونه نسلي نياز دارد؟
حضرت آيتالله خامنهاي قبل از بيان ويژگيهاي مورد نياز براي تربيت نسل آينده به يك نكته اشاره كردند و افزودند: ما براي تربيت نسل آينده در يك فضا و ميدان خالي از رقيب قرار نداريم، بلكه با حريفي به نام «نظام سلطه بينالمللي» مواجه هستيم. ايشان خاطرنشان كردند: ممكن است برخي تعجب كنند كه چه ارتباطي ميان آموزش و پرورش و «نظام سلطه بينالمللي» وجود دارد، در حالي كه واقعيت اين است كه نظام سلطه براي نسل جوانِ ملتها به ويژه ملتِ ايران برنامه دارد.
رهبر انقلاب اسلامي، امريكا، سرمايهداران صهيونيسم و برخي دولتهاي مستكبر را مظهر «نظام سلطه بينالمللي» دانستند و تأكيد كردند: نظام سلطه ميخواهد نسل آينده كشورها، نسلي باشند كه فكر، فرهنگ، نگاه و سليقه مورد نظر او را در مسائل جهاني داشته باشند و در نهايت نخبگان، سياستمداران و افراد تأثيرگذار همانگونه فكر و عمل كنند كه او تمايل دارد.
حضرت آيتالله خامنهاي با اشاره به قدمت اين برنامه فرهنگي استعمار گفتند: متفكران غربي بارها گفتهاند كه به جاي كشور گشاييهاي استعماري قرن نوزدهم، بهترين و كمهزينه ترين روش، تزريق فكر و فرهنگ خود به نسل جوان كشورها و تربيت زبدگان و نخبگاني است كه همچون سربازان نظام سلطه عمل خواهند كرد.
ايشان برخي دولتهاي منطقه را نمونه بارز اين برنامهريزي استكباري دانستند و افزودند: اين دولتها اكنون همان كاري را انجام ميدهند كه امريكا ميخواهد و حتي همه هزينههاي آن را هم متقبل ميشوند و هيچ امتيازي نيز نميگيرند و فقط در مقابلِ آن، امريكايي ها، اين دولتها را حفظ ميكنند و مانع از سقوط آنان ميشوند.
بیبرنامگی در مقابله با ترویج زبان خارجیرهبر انقلاب اسلامي با تأكيد بر اينكه حريف ما چنين برنامهاي براي نسل آينده كشورمان دارد، لزوم ترويج فكر و فرهنگ و زبان بومي را خاطرنشان كردند و گفتند: متأسفانه در برخي مواقع به جاي ترويج زبان فارسي، زبان انگليسي ترويج ميشود و اكنون كار به جايي رسيده است كه آموزش زبان انگليسي به مهد كودكها كشيده شده است.
حضرت آيتالله خامنهاي خاطرشان كردند: اين موضوع به معناي مخالفت با يادگيري زبان خارجي نيست بلكه بحث اصلي، ترويج فرهنگ بيگانه در كشور و در ميان كودكان، نوجوانان و جوانان است.
ايشان با تأكيد بر اينكه كشورهاي ديگر براي مقابله با ترويج زبان و فرهنگ بيگانه برنامه دارند، گفتند: متأسفانه در كشور ما براي مقابله با اين موضوع برنامه خاصي وجود ندارد و ميدان را براي گسترش فرهنگ بيگانه باز گذاشتهايم.
رهبر انقلاب اسلامي با اشاره به ايجاد انواع موانع و سختيها براي ترويج زبان فارسي در برخي از كشورهاي غربي، افزودند: در شرايطي كه آنها اجازه ترويج زبان فارسي را نميدهند، ما زبان و فرهنگ آنها را ترويج ميكنيم، آيا اين كار واقعاً عقلاني است؟
حضرت آيتالله خامنهاي خاطرنشان كردند: اين سخنان به معناي تعطيل كردن آموزش زبان انگليسي در مدارس نيست، بلكه بحث اصلي اين است كه بدانيم با چه حريفي مواجه هستيم و طرف مقابل چه برنامهريزيهاي دقيقي براي تأثيرگذاري بر نسل آينده كشور دارد.
ايشان سپس به بيان شاخصها و ويژگيهاي مورد نياز براي تربيت نسل آينده كشور پرداختند و گفتند: مهمترين شاخصهاي كه بايد در تربيت دانشآموزان مد نظر قرار گيرد، شكلگيري «هويت مستقل، عزتمند و ديني» در نسل آينده است.
رهبر انقلاب اسلامي تأكيد كردند: بايد نوجوانان و جوانان كشور را به گونهاي تربيت كنيم كه به دنبال سياست، اقتصاد و فرهنگ مستقل باشند و هرگونه وابستگي در اين مسائل مذموم به شمار آيد.
حضرت آيتالله خامنهاي كشور را از لحاظ اين موضوع، دچار آسيب دانستند و افزودند: علاقه بيش از حد به استفاده از تعابير فرنگي يك نمونه از اين آسيبديدگي است كه از دوران طاغوت براي ما به ارث رسيده است.
هويت مستقل وتحقق اقتصاد مقاومتي
ايشان يكي از لوازم اصلي تحقق اقتصاد مقاومتي را شكلگيري هويت مستقل در نوجوانان و جوانان دانستند و خاطرنشان كردند: تا زماني كه روحيه استقلال و مقاومت و ايستادگي وجود نداشته باشد، اگر مسئولان صدها جلسه هم براي اقتصاد مقاومتي بگذارند، در نهايت كار به نتيجه كامل و صحيح نخواهد رسيد. رهبر انقلاب اسلامي افزودند: اقتصاد مقاومتي، اقتصاد بدون نفت و فرهنگ مستقل، هنگامي معنا پيدا ميكند كه هويت مستقل در جامعه شكل بگيرد. حضرت آيتالله خامنهاي احياي «شاخصهاي ممتاز و مفاهيم جريانساز» در دانشآموزان را يكي ديگر از وظايف سنگين معلمان و آموزش و پرورش دانستند و گفتند: ايمان، انديشهورزي، مشاركت و همكاري اجتماعي و اصلاح الگوي مصرف از جمله اين شاخصهاي برجسته است كه بايد در نسل آينده رشد پيدا كنند.
ايشان با اشاره به مشكلات موجود در كشور در خصوص الگوي مصرف، چند نمونه را بيان كردند و افزودند: مصرف كالاهاي خارجي و قاچاق دهها و صدها ميلياردي كالاهاي لوكس، نمونههايي از الگوي مصرف غلط در كشور است كه بايد اصلاح شوند و يكي از زيرساختهاي اصلي براي اصلاح آنها، فرهنگسازي در نسل جوان است.
رهبر انقلاب اسلامي، «تحمل مخالف» را يكي ديگر از شاخصهاي برجسته براي نسل آينده برشمردند و گفتند: تحمل مخالف در جامعه نهادينه نشده است زيرا تا فردي مختصر طعنهاي ميزند، با مشت به سينه او كوبيده ميشود؛ اين، يعني عدم تحمل مخالف.
فضاي مجازي را رها كردهايمحضرت آيتالله خامنهاي «ادب و مؤدب بودن» و «تدين و اشرافي بار نيامدن» را از ديگر شاخصهاي مورد نياز براي تربيت دانشآموزان دانستند و تأكيد كردند: نهادينه كردن اين شاخصها در نسل آينده و فرهنگسازي درباره آنها از وظايف بزرگ معلمان و آموزش و پرورش است. ايشان با تأكيد بر اينكه آموزش و پرورش به تنهايي نميتواند اين «وظيفه مقدس» را انجام دهد، به نقش بخشها و دستگاههاي مختلف اشاره كردند و افزودند: معاونت پرورشي آموزش و پرورش از جمله بخشهايي است كه در اين زمينه نقش تأثيرگذار و وظيفه سنگيني دارد و بايد با اقدامات پرتلاش، هدفمند، هوشمند و سالم از لحاظ اعتقادي، سياسي و اخلاقي در اين مسير گام بردارد و هرگونه كوتاهي در اين زمينه ضربه به آموزش و پرورش و نسل آينده خواهد بود.
رهبر انقلاب اسلامي صدا و سيما را يكي از دستگاههاي داراي مسئوليت در خصوص نهادينه كردن شاخصهاي ممتاز در نسل آينده و فرهنگسازي در اين زمينه دانستند و با انتقاد از عملكرد رسانه ملي گفتند: سال گذشته هم درباره لزوم برنامهريزي دقيق و صحيح صدا و سيما براي نسل جوان مطالبي بيان شد اما متأسفانه عمل نشده است. ايشان افزودند: صدا و سيما بايد با استفاده از افراد صاحب انديشه و متخصص، يك سرفصل كاري ويژه براي آموزش و پرورش داشته باشد.
حضرت آيتالله خامنهاي با اشاره به نامه يكي از دانشآموزاني كه هفته پيش با ايشان ديدار داشتند و گلايه وي از نبود برنامههاي مناسب و تأثيرگذار براي جوانان دبيرستاني در صدا و سيما گفتند: بايد در رسانه ملي با شيوههاي هنرمندانه و كارشناسانه، برنامههايي براي اقناع فكري، روحي، ديني و علمي جوانان تهيه شود و برنامههاي كنوني در برخي شبكهها به هيچ وجه با نيازها در اين زمينه همخواني ندارند. ايشان وزارت ارتباطات را نيز يكي ديگر از دستگاههاي مسئول در زمينه تربيت نسل آينده برشمردند و با اشاره به گستردگي فضاي مجازي و سرعت روزافزون تحولات در اين عرصه و ارتباط مستمر جوانان با فضاي مجازي خاطرنشان كردند: كسي مخالف استفاده از فضاي مجازي نيست بلكه موضوع اصلي اين است كه در چنين عرصهاي كه لغزشگاه است بايد زمينه استفاده صحيح فراهم شود نه آنكه فضاي مجازي به صورت رها و غيرقابل كنترل باشد. رهبر انقلاب اسلامي با گلايه از وزارت ارتباطات و شورايعالي فضاي مجازي گفتند: كسي به دنبال بستن فضاي مجازي نيست، زيرا اين كار عاقلانه نيست، اما چرا هنگامي كه كشورهاي ديگر براي حفاظت از فرهنگ خود، در استفاده از فضاي مجازي چارچوبهايي قرار ميدهند ما فضاي مجازي را رها كردهايم؟
نظام آموزشي كهنه و موزهاي استحضرت آيتالله خامنهاي، يكي ديگر از كارهاي لازم در آموزش و پرورش را تزريق روحيه شادابي و جواني در معلمان خواندند و از همين زاويه بر نوسازي نظام آموزشي كشور تأكيد كردند.
رهبر انقلاب با اشاره به فرسوده و كهنه بودن نظام آموزشي گفتند: نظام آموزشي كنوني برگرفته از نظام آموزشي اروپاست و همچون «اثري موزهاي»، دستنخورده باقي مانده و كهنه شده است، در حاليكه لازم است نوسازي شود.
ايشان، نوسازي نظام آموزشي به شيوه تقليدي و رونويسي از دست غربيها را كاري غلط برشمردند و افزودند: البته استفاده از تجربيات خوب است اما صاحبان فكر و انديشه بايد در قالب طرح تحول آموزش و پرورش، نظام نوين آموزشي را طراحي و اجرا كنند. حضرت آيتالله خامنهاي، توجه به اهميت مراكز فني و حرفهاي در «مهارت افزايي و كارآمدي نسل جوان» را يكي از ديگر اولويتهاي آموزش و پرورش برشمردند و افزودند: طبق گزارشها، ۱۲ هزار نوع شغل در جامعه وجود دارد، اما آيا بايد همه دانشآموزان با استعدادهاي گوناگون، مسير واحد و يكساني را در تحصيلات خود طي كنند؟
رهبر انقلاب تأكيد كردند: بايد استعدادهاي دانشآموزان شناسايي و پرورش داده شوند تا استعدادهاي پرورشيافته بتوانند منشأ ابتكار در مشاغل و حرفههاي گوناگون شوند.
غير انتفاعي کردن مدارس نسنجیده استانتقاد از «استفاده برخي نامها و نشانهاي مربوط به دوران طاغوت همچون پيشاهنگان» يكي ديگر از محورهاي سخنان رهبر انقلاب خطاب به مسئولان آموزش و پرورش بود. ايشان افزودند: در آموزش و پرورش با وجود عناوين و تشكلهايي همچون بسيج دانشآموزي و اتحاديه انجمنهاي اسلامي دانشآموزان، نبايد از تعابير و الفاظ گذشته كه معاني خاصي را بهدنبال خود منتقل ميكنند، استفاده شود.
حضرت آيتالله خامنهاي در ادامه به موضوع مدارس دولتي و غيرانتفاعي اشاره كردند و گفتند: آموزش و پرورش در قانون اساسي، مسئلهاي «حاكميتي» است، البته اين به معناي قرار گرفتن همه بار و وظايف بر دوش دولت نيست، اما دولت بايد در آموزشوپرورش نقشآفريني كند و بر همين اساس، تبديل كردن روزافزون مدارس دولتي به مدارس غيرانتفاعي كه بعضي از آنها نيز شهريههاي سنگيني ميگيرند، لزوماً كار درست و سنجيدهاي نيست.
رهبر انقلاب تأكيد كردند: بايد سطح و كيفيت مدارس دولتي آنچنان ارتقا يابد كه رغبت خانوادهها به اين مدارس افزايش پيدا كند.
حضرت آيتالله خامنهاي با اشاره به سلامت فكري و عملي وزير محترم آموزش و پرورش بر لزوم استفاده از اين فرصت براي انجام وظايف سنگين در اين دستگاه تأكيد كردند و گفتند: دانشگاه فرهنگيان يكي از مراكز بسيار مهم است كه بايد براي توسعه كمي و كيفي آن هر آنچه كه ميتوان، سرمايهگذاري كرد.
ايشان در جمعبندي سخنان خود با تأكيد بر اهميتِ ساختن و قدرتمند كردن كشور و نقش برجسته معلمان در اين مسير، مهمترين عنصر قدرتساز را «علم» خواندند و خاطرنشان كردند: قدرت، فقط به داشتن سلاح نيست بلكه «علم، ايمان، شخصيت ملي، ايستادگي و هويت انقلابي»، عناصر توليد قدرت هستند. رهبر انقلاب خاطرنشان كردند: دشمن وقتي قدرت شما را ببيند، ناچار به عقبنشيني خواهد شد، اما وقتي در نشان دادن مباني و عناصر قدرت خود در مقابل دشمن، ملاحظه و اجتناب كنيم يا بترسيم، دشمن «گستاخ» ميشود. ايشان با اشاره به طرحي كه در كنگره امريكا عليه رزمايشهاي دريايي ايران در جريان است، افزودند: امروز دشمنان حرفهايي ميزنند كه بزرگتر از دهانشان است و مثلاً طراحي ميكنند كه «ايران در خليج فارس نبايد رزمايش نظامي داشته باشد»، درحالي كه اين سخنان، غلط اضافي است.
حضرت آيتالله خامنهاي همه اين زيادهخواهيها را از سوي ملت بزرگ و بيدار ايران قابل پاسخگويي دانستند و خاطرنشان كردند: خليج فارس، خانه و محل حضور ملت ايران و ساحل خليج فارس و سواحل زيادي از درياي عمان متعلق به اين ملت قدرتمند است، بنابراين ما بايد در اين منطقه حضور، رزمايش و اظهار قدرت داشته باشيم و اين امريكاييها هستند كه بايد بگويند چرا از آن سوي دنيا به اينجا آمده و رزمايش بهراه مياندازند؟
رهبر انقلاب تأكيد كردند: اينگونه بايد با قدرتهاي زيادهخواه مواجه شد و برخورد كرد.
ايشان، ماندگاري و قدرتمندتر شدن روزافزون جمهوري اسلامي را نشانه شكست دشمنان خواندند و خاطرنشان كردند: قرآن به ما آموخته است كه بايد بهگونهاي خود را آماده كنيم كه دشمن، همواره ترس و واهمه داشته باشد. پيش از سخنان رهبر انقلاب اسلامي، وزير آموزش و پرورش با گراميداشت ياد شهيدان مطهري، رجايي و باهنر و با تبريك هفته معلم، تأكيد كرد: وزارت آموزش و پرورش تلاش ميكند از طريق فرهنگسازي، بستري مناسب براي تحقق عملي اقتصاد مقاومتي فراهم كند.
آقاي فاني با بيان اينكه برنامههاي راهبردي آموزش و پرورش در طول برنامه ششم مبتني بر اجراي سند تحول بنيادين خواهد بود، گفت: تدوين نقشه راه سند تحول آموزش و پرورش، طراحي رشتههاي جديد، ارتقاي منزلت معلمان، تدوين برنامه راهبردي دانشگاههاي فرهنگيان و تربيت دبير شهيد رجايي، تقويت مشاركتهاي مردمي و توسعه پژوهشسراهاي دانشآموزي از مهمترين فعاليتهاي آموزش و پرورش در سال گذشته بوده است.