يکي از
دلايل مشکلي که امروز همچون ابري تيره بر سر اين استان قرار گرفته است، برداشت بی‌رویه
و غيراصولي است که بخش کشاورزي از منابع آب زیرزمینی انجام داده و اکنون با خطر افت
دائم آب زیرزمینی و تخریب منابع آب خودنمايي مي‌کند. اين معضل به حدي جدي است که
حتي بارندگي‌هاي اخير هم نتوانسته از بحران پيش روي بکاهد. بنابراين عزم جدي مسئولان تنها راه پيش روي استان براي نجات
از اين باتلاق است.
+++
خراسان‌جنوبی سالهاست در باتلاق خشکسالي
دست و پا مي‌زند و آثار به دست آمده
از اين مشکل از طرق مختلف بارها به گوش
رسيده است. ارائه آمارهای تکان دهنده تخلیه روستاها، افزایش روند مهاجرت به شهرها شايد
نمونه‌ای کوچک از این آثار باشد. با اينکه اين استان در ادوار گوناگون با مشکلي
چون کم آبي مواجه بوده است، اما اين معضل در گذشته نسبت به امروز کمتر به چشم می‌آمد
تا جايي که مردم خراسان‌جنوبی اکنون طعم تلخ بی‌آبی را بیشتر از هر زمان دیگری مي‌چشند.
در سال جاري پيش‌بيني مي‌شود حتی دیگر از صندوق ذخایر آبی در دل این سرزمین پهناورهم
خبری نباشد. به طوری که با خالی بودن ظرفیت 75 درصدی سدها حتی قطره آبی هم بر لب‌‌های
خشکیده این سرزمین جاری نمی‌شود.
تکرار سريال نبود ذخاير آبي در خراسان‌جنوبي
منجر به بروز مشکلات متعددي در بخش‌های مختلف استان شده، به طوری بسیاری از دشت‌های
استان ممنوعه اعلام شده‌اند. علاوه بر اين، از مهر 93 تاکنون خشکسالی، سرمازدگی و سیلاب
بالغ بر ۹۵۲ میلیارد تومان به بخش کشاورزی استان خسارت زده که حدود
۸۵ درصد
این خسارت‌ها ناشی از خشکسالی بوده است.
نيمي از دشت‌ها ممنوعه اعلام شدند
مدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان جنوبی با اشاره
به اين خبر که بيش از نيمي از دشت‌هاي خراسان‌جنوبی ممنوعه و بحرانی هستند، مي‌گويد:
متاسفانه کساني که از منابع آب زیرزمینی بهره برداري مي‌کنند و اغلب آنها را
کشاورزان تشکيل مي‌دهند، با برداشت بیش از حد مخازن آب زیرزمینی صدمات جبران ناپذیری
به این منابع ارزشمند وارد کرده‌اند. اينها آگاهانه يا بدون اطلاع از اثرات مخربي
که فعاليت‌هايشان براي استان به بار مي‌آورد، به منظور توسعه محصولات خود شيره
زمين را بيرون مي‌کشند.
حسین امامی با اشاره به اينکه اکنون از مجموع
۴۰ دشت استان، ۲۲ محدوده مطالعالتی ممنوعه و بحرانی اعلام شده است، مي‌افزايد: دشت‌های
سرایان و سده ممنوعه و بحرانی و بقیه دشت‌های استان فقط ممنوعه اعلام شده است. علاوه بر اين دشت‌ها، دشت میغان- دهنو در شهرستان
نهبندان نیز از سال گذشته ممنوعه اعلام شدند.
وی با اشاره به برداشت آب از رشته قنات‌های
استان، ادامه مي‌دهد: سالانه از سه هزار و ۲۹۹ حلقه چاه، شش هزار و ۲۵۲ رشته قنات و
دو هزار و ۱۸۹ دهنه چشمه، میزان یک میلیارد و ۲۰۰ متر مکعه آب برداشت می‌شود. که
با توجه به اين حجم زياد برداشت آب از اندک منابع و ذخاير آبي خراسان جنوبی با بیلان
منفی ۱۷۰ متر مکعب در سال رو به رو بوده و خطر کاهش کیفیت و شوری منابع آبی استان را
تهدید می‌کند.
مدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان جنوبی با اشاره
به طرح انتقال آب از دریای عمان به خراسان جنوبی، با اعتباری بالغ بر۱۰ هزار میلیارد
تومان اعتبار برای استان‌های خراسان جنوبی، خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان پیش بینی
شده است، مي‌گويد: هنوز مطالعات طرح انتقال آب از دریای عمان به خراسان جنوبی به اتمام
نرسیده است.
با اينکه ظرفیت سدهای خراسان جنوبی بیش از
۸۰ میلیون متر مکعب است اما اکنون 75 درصد ظرفیت سدهای خراسان جنوبی تهي از آب
است. بنابراين امامی صرفه جویی در مصرف آب را يکي از مهم‌ترین راهکار برای نجات استان
از بحران پيش‌رو مي‌داند و در اين باره مي‌افزايد: باید تلاش کنیم با مدیرت مصرف به
خصوص در بخش کشاورزی، خود را با شرایط اقلیمی استان سازگار کنیم.
بارندگي‌هاي اخير مشکل را برطرف نکرد!
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌جنوبی با
اشاره به کاهش ۱۱ درصدی آب ورودی به سدهای مخزنی استان در سال‌جاری مي‌گويد: با
اينکه بارندگی‌هاي اخير در استان سبب آبگیری برخی سدهای استان شده اما نمي‌توانيم
با همين اندک بارندگي خوشحال باشيم چرا که اين ميزان نسبت به سال‌هاي قبل نه تنها
افزايش نداشته است، بلکه با کاهش هم روبه رو بوده است.
حسین امامی میزان حجم آب ورودی به سدهای مخزنی
استان از ابتدای سال جاری تاکنون بالغ بر ۸.۷ میلیون مترمکعب اعلام مي‌کند و در
اين باره مي‌افزايد: این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۱ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
در حال حاضر هفت سد مخزنی در استان وجود دارد که از این تعداد سه سد در شهرستان طبس،
یک سد در شهرستان قاین، یک سد در زیرکوه، یک سد سرایان یک سد در شهرستان درمیان بوده که طی بارندگی‌های
امسال ۱.۵ میلیون متر مکعب آب وارد سد زره
درمیان شده است. همچنین در این مدت ۲۰۰ هزار
متر مکعب از سد حاجی آباد زیرکوه آبگیری شده است.
وي ادامه مي‌دهد: از ابتدای سال جاری تاکنون
بارندگی چندانی در شهرستان‌های غربی استان نداشته‌ایم و این بارندگی‌ها چیزی را عاید
سد فرخی قاین و سه سد شهرستان طبس نکرده است. از آنجا که سد نهرین طبس برای تامین آب
شرب مورد استفاده قرار می‌گیرد لذا چنانچه طی یک یا دو ماه آینده این سد آبگیری نشود
در تابستان امسال برای تامین آب این شهرستان با مشکل روبه رو خواهيم بود. بنابراين
صرفه‌جويي در منابع آبي و تغيير بهره‌برداري از منابع آبي در اين استان حرف اول را
مي‌زند تا بيش از اين نبود ذخاير آبي منجر به مهاجرت مردم اين استان نشود.
