کد خبر: 776247
تاریخ انتشار: ۲۵ اسفند ۱۳۹۴ - ۱۲:۱۵
نظري بر چهارمين مجلد از «انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك»
قاسم تبريزي

انقلاب اسلامي ايران به عنوان اصيل‌ترين انقلاب قرن بيستم مرهون تلاش‌ها و مجاهدت‌هاي همه اقشار جامعه در تمام نقاط كشور است. شناخت اين انقلاب مردمي كامل نخواهد شد، مگر آنكه همه ابعاد آن اعم از سياسي، اجتماعي و اقتصادي در بعد كشوري توسط محققان و پژوهشگران بررسي شود. بي‌ترديد بررسي ناقص پديده عظيمي چون انقلاب اسلامي ايران نه‌تنها از شكوه و عظمت آن مي‌كاهد، بلكه سبب مي‌شود تا شناخت ما از نقش حضرت امام(ره)، روحانيون و نيروهاي انقلاب در شهرهاي مختلف كشور ابتر بماند. استان اصفهان به دليل بافت مذهبي و اهميت ويژه‌اي كه در جريان انقلاب داشت از مهم‌ترين كانون‌هاي انقلاب اسلامي به حساب مي‌آيد، به‌طوري كه يكي از اولويت‌هاي رژيم پهلوي تلاش براي مهار انقلاب در آنجا بود. اسناد مجلد چهارم از «انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك» كه مقطع زماني 1/7/1357 تا 30/7/1357 را شامل مي‌شود، نگاهي است از دريچه اسناد ساواك به انقلاب اسلامي در اصفهان. با وجود كمبودها و نواقص ذاتي اين اسناد، مي‌توان با قاطعيت اعلام كرد اين اسناد شناخت دست اولي از سير رويدادها و مواضع انقلابيون در اختيار پژوهشگران قرار خواهد داد و اقدامات و تصميم‌هاي رژيم را بدون دخل و تصرف به قضاوت مردم خواهد گذاشت. تقابل نيروهاي مذهبي و حكومت پهلوي در مهر ماه يكي از مهم‌ترين صحنه‌هاي رويارويي دو گروه در سال 1357 بود. از مهم‌ترين حوادث اين ماه هجرت تاريخي امام خميني(ره) به پاريس و ناكارآمدي دولت آشتي ملي شريف‌امامي بود. درآن دوره، آرامش مقطعي و نسبي بعد از حكومت نظامي در اصفهان و ساير شهرها اين توهم را در ذهن سران رژيم تقويت كرد كه نظاميان كنترل اوضاع را در دست دارند و با باز شدن مدارس دانش‌آموزان به كلاس‌ها خواهند رفت و دست و پاگيرترين بخش مقابله‌ها از صحنه حذف مي‌شود، اما برخلاف تصور آنان مدارس و مراكز آموزشي از همان روز اول مهر به كانون‌هاي تازه‌اي از بحران براي رژيم شاهنشاهي تبديل شدند. با فرا رسيدن فصل پاييز و بازگشايي مدارس تحولات نهضت اسلامي سير صعودي يافت. در اولين روز بازگشايي مدارس دانش‌آموزان بعضي از مدارس استان برنامه‌هاي شروع سال تحصيلي را به اعتراض به رژيم تبديل و از رفتن به كلاس‌ها خودداري كردند و اين عمل را در روزهاي بعد گسترش دادند، چنانكه يكي از اسناد اين مجلد مي‌گويد: «صبح روز 3/7/1357 دانش‌آموزان در محيط دبيرستان پهلوي به چند دسته تقسيم شدند و شروع به دادن شعار در مورد آيت‌الله خميني «يا مرگ يا خميني» و فرستادن صلوات به سلامتي امام خميني در محيط دبيرستان كردند. پليس شهرباني كاشان جلوي دبيرستان اجتماع كرد و با پرتاب گاز اشك‌آور به داخل دبيرستان دانش‌آموزان را وادار به دادن شعارهاي ضد مقامات مقدس از قبيل «مرگ بر شاه»، «مرگ به خاندان پهلوي» و «اين حكومت يزيدي» [خاتمه دهند] و [لي آنان] دست‌هاي‌شان را رو به پليس مي‌كردند و شعار مي‌دادند.» در ذيل به منظور ارتقاي آگاهي علاقه‌مندان براي استفاده مطلوب از اسناد كتاب چند توضيح را يادآور مي‌شويم:

1ـ درمجلدي كه ازآن سخن مي‌رود، اسناد 1/7/1357 تا 30/7/1357 گنجانده شده است.

2ـ پس از اعلام حكومت نظامي در اصفهان و بعضي از شهرهاي استان تمامي امور اطلاعاتي و امنيتي در فرماندار نظامي متمركز شد كه به علت كامل بودن اخبار و اطلاعات فرماندار نظامي از اسناد فرماندار نظامي اصفهان نيز در اين مجموعه استفاده شده است.

3ـ براي گردآوري اين مجموعه تمامي پرونده‌هاي انفرادي و موضوعي بدون در نظر گرفتن وضعيت سياسي و اجتماعي افراد و گروه‌ها پس از پيروزي انقلاب اسلامي كه به هر نحوي به حركت انقلابي مردم اصفهان مربوط بوده بررسي و از آن بهره‌برداري شده است و تدوينگران بناي حذف سندي را نداشته‌اند مگر در موارد ذيل:

الف) اسنادي كه ارزش تاريخي نداشته‌اند.

ب) سندهاي تكراري.

ج) در ميان سندهايي كه محتواي تكراري داشته‌اند اولويت به سندي داده شده كه حجم بيشتري از جزئيات را در خود داشته و چنانچه در بعضي از اسناد تكراري موضوعي مطرح شده كه در سند ديگر نبوده در پاورقي از آن استفاده نشده است.

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر