من فكر مي‌كنم همه ما وقتي قرار است كالايي بخريم صرف‌نظر از قيمت و ارزش آن براي خودمان تا پيش از خريد، هيجان و ذوق بسياري داريم. روزهاي پيش از خريد مدام با كالاي مورد نظرمان خيالبافي مي‌كنيم. اگر قرار است ماشيني بخريم برنامه بعدي سفرمان را مي‌ريزيم و اگر تصميم به خريد خانه داشته باشيم تمام دكوراسيون گوشه گوشه آن را در ذهنمان مرور مي‌كنيم. خلاصه اينكه تمام تلاش‌مان را به‌كار مي‌گيريم تا به نتيجه خريدمان برسيم. بعد از خريد هم چند روزي با جنس تازه خريداري شده در عالم رؤيا به سر مي‌بريم. از داشتنش لذت مي‌بريم اما همه اين لذت‌ها تا چند روز است. اين ذوق ظرف چند روز كه در افراد مختلف ميزان آن متفاوت است فروكش مي‌كند.
شكي نيست يك كالاي جديد، خانه و وسيله نقليه شخصي تا حدي موجب آرامش و رضايت صاحب آن مي‌شود، اما وقتي هيجان داشتن آن از بين برود، آن وسيله فقط يك وسيله خواهد بود نه چيزي بيش از آن. اگر اجازه دهيد وسايل زندگي، مقدار شادي‌تان را تأمين كنند، مطمئن باشيد هرگز شاد نخواهيد بود. گاهي اوقات هم كه فرد نمي‌تواند مانند ديگري خريد كند، دچار افسردگي عميق شده و زندگي برايش بي‌معنا مي‌شود. مادامي كه تلاش كنيد حتي از روي ناخودآگاه‌تان براي خريد‌هايتان ذوق كنيد و شادي در ازاي هر خريد ايجاد كنيد مطمئن باشيد بعد از فروكش كردن ذوق خريد شادي‌تان هم فروكش مي‌كند. اين نوع شادي‌هاي موقتي اغلب چون كوتاه‌مدت و ناپايدار هستند به‌دنبال خود، افسردگي مي‌آورند. اگر ياد بگيريد يا عادت كنيد كه آرامش و حتي روال عادي زندگي‌تان را به برنامه‌ريزي‌هاي مربوط به خريد گره بزنيد مطمئن باشيد به محض اينكه در خريدي موفق نشويد همه زندگي‌تان تحت تأثير قرار مي‌گيرد.
آنچه مسلم است اينكه تجربه ثابت كرده در ميان همه گروه‌هاي سني و در هر دوره و عصري با هر نوع سليقه و سبك زندگي اين نوع روش زندگي آسيب‌رسان است و چشم و همچشمي موجب سلب آرامش مي‌شود. تصور كنيد شما پيوسته چشم به ديگران و نحوه زندگي آنها داريد. هركاري كه انجام دادند، شما هم بخواهيد انجام دهيد. با اين كار پس از مدتي انرژي و منابع مالي‌تان را از دست مي‌دهيد و چيزي جز عذاب و خستگي برايتان باقي نمي‌ماند و به طور كل روي آرامش را نخواهيد ديد. احساس و تفكرتان هميشه برمبناي «فلان چيز را مي‌خواهم» و «فلان كار را بايد انجام دهم» خواهد بود و پاياني بر اين تفكر و خواسته‌هايتان نمي‌بينيد. آدمي كه همه اهداف زندگي‌اش را بر پايه خريدهاي زودگذر بچيند همانطور كه مي‌شود با يك خريد لحظه‌اي به آرامش برسد به همان ميزان و سرعت هم مي‌تواند آرامشش را از دست بدهد. نتيجه مسلم زندگي براي داشتن كالاهاي مختلف و چشم و همچشمي چيزي جز به خاك سياه نشستن و بدهكاري نيست. تا آنجا كه برخي افراد به سبب بدهي به زندان نيز مي‌افتند. فرد با چشم و همچشمي اهداف اصلي خود را فراموش كرده و گرفتار مشكلاتي مي‌شود كه بي‌دليل براي خود تراشيده است.
سايه‌اي بر روابط عادي
قبول داريد كه روابط شما با دوستان، اقوام و فاميلتان تا زماني طبق روال و لذت‌بخش است كه چشم و همچشمي و حسادت در آن دخيل نباشد؟ مادامي كه در جمعي بزرگ همه بدانند يكي نسبت به زندگي ديگران چنين احساسي ندارد روابط بدون لطمه ديدن ادامه پيدا مي‌كند اما به محض اينكه متوجه شوند يكي در جمع نسبت به زندگي ديگران نگاه كنجكاوانه و وارسي از سر حسادت دارد بلافاصله روابط تخريب مي‌شود. حقيقت اين است كه وجود تنها يك خصلت مثل چشم و همچشمي مي‌تواند همه ابعاد زندگي يك فرد را دچار تغييرات منفي كند. مسلماً براي اينكه فرد بتواند از پس عواقب چشم و همچشمي برآيد، بايد بسيار كار كند و از آنجا كه بيشتر وقتش را براي كار و كسب درآمد مي‌گذراند، ارتباط خوب با خانواده يا دوستانش را از دست مي‌دهد، به مرور تنها شده و سرگرم وسايلي مي‌شود كه به خاطر رقابت با همسايه يا اقوام مجبور به خريدشان شده است. وقتي پيوسته بخواهيد كسي يا چيزي باشيد كه نيستيد و مدام به دنبال مواردي كه ديگران مي‌خواهند باشيد، نمي‌توانيد پي به ارزش‌ها و استعدادهاي خود برده و آنها را شكوفا كنيد و تصميم‌گيري‌هايتان در زندگي بر مبناي عملكرد ديگران خواهد بود و سرانجام روزي مي‌رسد كه مي‌بينيد هرگز لحظه‌اي براي خود و خواسته‌هاي واقعي خود زندگي نكرده‌ايد و تقريباً زندگي باارزشتان را از دست داده‌ايد.
پیشنهادهایی برای حذف چشم و همچشمی
حالا اگر منصفانه به اين نتيجه رسيديد كه خصلت بد چشم و همچشمي در وجودتان هست بهتر است از همين الان دست به كار حذف آن شويد. راه مطمئن شدن از داشتن چنين خصلتي ساده است، كافي است ببينيد شما جزو كساني هستيد كه مدام در فكر اين هستند كه ديگري چه كرده و چه مي‌خواهد انجام دهد تا آنها نيز به دنبال آن كار بروند؟ اگر اينطور است شما دچار وسواس فكري مخربي شده‌ايد كه بايد به آن پايان دهيد.
قدم اول اين است كه بنشينيد و آخرين روزهاي واكنش‌تان را نسبت به اطرافيانتان در زمينه چشم و همچشمي مرور كنيد و ببينيد چه عواملي باعث مي‌شود به عملكرد ديگران واكنش نشان دهيد.
سؤالي كه بايد در اين مرحله از خودتان بپرسيد اين است «فكر مي‌كنيد چه چيزي شما را به رقابت با فرد يا افرادي ترغيب مي‌كند؟»
تفاوت‌هاي شغلي كه ناشي از موقعيت، سطح، ارتقا و حتي ميزان درآمد است جزو اين گروه به شمار مي‌رود. معمولاً اين احساس در كساني شكل مي‌گيرد كه نسبت به موقعيت خود نارضايتي دارند. در واقع كسي كه كلاً از شغلش يا جايگاه و درآمدش رضايت ندارد اغلب در زمينه شغلي نسبت به ديگران حسادت مي‌كند و همين حسادت او را وادار به بروز رفتارهاي چشم و همچشمي مي‌كند. اگر چنين شخصيتي داريد بدانيد كه دارايي‌هاي ديگران برايتان عذاب‌آور خواهد بود و تصور خواهيد كرد آنها راحت‌تر از شما به هر چه مي‌خواهند مي‌رسند.
گروه دوم كساني هستند كه داراي مشكل خود كم‌بيني هستند. كساني كه قابليت‌ها و ظرفيت‌هاي خودشان را ناديده مي‌گيرند. در مقابل، ديگران را از خود قوي‌تر و قدرتمندتر مي‌بينند در زمره كساني هستند كه هميشه نسبت به داشته‌هاي سايرين حسرت مي‌خورند. اگر جزو اين گروه هستيد قطعاً خود را آنقدر توانا نمي‌بينيد كه بتوانيد با وجود خالي بودن كيف پولتان دوست‌هاي خوب پيدا كنيد و تصور مي‌كنيد با خريد بيشتر كالاهاي مختلف مي‌توانيد براي خود دوست نيز بخريد. تفكرتان نسبت به ارزش خود را تغيير دهيد تا از وسوسه چشم و همچشمي نجات پيدا كنيد.
در بعضي موارد مشكلات ناشي از زندگي شخصي باعث بروز رفتارهاي چشم و همچشمي مي‌شود. گاهي مشكلات زندگي آنقدر زياد است كه به دنبال روش‌هايي هستيد كه خيلي سريع و آسان به شما احساس خوب و برتري نسبت به ديگران بدهد و معمولاً اين كار را با خريد بيشتر انجام مي‌دهيد. در مرحله بعد بيشتر كساني دچار رفتارهاي حسادت‌طلبانه و مشكلات چشم و همچشمي مي‌شوند كه كودكي سختي را تجربه كرده‌اند. كساني كه دوران كودكي‌شان در فقر مطلق سپري شده ممكن است در بزرگسالي حرص و ولع خريد بسياري صرفاً براي بيشتر مطرح شدن در وجودشان احساس كنند. براساس همين حرص به شدت به دنبال خريد خانه بزرگ و وسيله نقليه شخصي هستند تا كمبودهاي دوران كودكي‌شان را جبران كنند.
