ابعاد و پيامدهاي آزادي نبل و الزهرا به نظر مي‌رسد
پايان ناپذير است؛ حسن حسن از تحليلگران سرشناس و نزديك به معارضان سوري طي تحليلي
در وب سايت اينترنتي «ناشيونال» به تشريح وضعيت گروه‌هاي مسلح پس از پيشروي‌هاي
اخير نيروهاي دولتي سوريه پرداخته است. نگاهي به نوشته وي نشان مي‌دهد كه چگونه گروه‌هاي
تروريستي در شرايط بسيار وخيم و متزلزي قرار دارند و ياس بر آنها سيطره پيدا كرده
است. در ادامه ترجمه كامل اين نوشته آمده است:
آيا بشار اسد رئيس جمهور سوريه در حال پيروزي
است. هم اكنون غم و نگراني جدي در ميان بخش هاي مختلف اپوزيسين چه در داخل و چه در
خارج از سوريه وجود دارد كه چگونه تحولات دو هفته گذشته اينگونه رغم خورد.
نيروهاي طرفدار دولت در طول هفته گذشته يك سر دستاوردهاي بزرگ در
شمال، مركز و جنوب سوريه به دست آوردند. مهمتر از همه آنها، نيروهاي دولتي به
محاصره سه ساله‌اي شورشيان عليه شهرك‌هاي شيعي نبل و الزهرا، واقع در 20 كيلومتري
شهر حلب پايان دادند. اين موفقيت نشان دهنده ضربه بزرگي به شورشيان است و خصوصا مي‌تواند
روند محاصره شورشياني را تكميل كند كه از سال 2012 بيشتر مناطق حلب را به كنترل
خود در آورده‌اند.
تا پنج ماه قبل نيروهاي دولتي توانايي جلوگيري از پيشروي‌هاي زنجيره‌اي
شورشيان در شمال سوريه را نداشتند و همين مسئله منجر به دخالت نظامي روسيه براي
سرپا نگه داشتن متحد خود شد. از آن زمان نيروهاي دولتي در حالت تهاجمي قرار گرفته‌اند.
اين عمليات‌هاي تهاجمي در شمال لاذقيه، غوطه غربي واقعي در نزديكي دمشق، درعا و حومه‌هاي
حما، ادلب و حلب مشاهده شدند. به نظر مي‌رسد دولت سوريه بازگشت چشمگيري داشته
است.
خيلي سخت است قضاوت كرد كه چگونه يك طرف در حال دستيابي به اين
دستاوردهاي تاكتيكي است. شورشيان يك سال قبل به صورت اشكاري در حال پيروزي بودند
در حالي كه ارتش از كمبود نيروهاي انساني رنج مي‌برد همانطور كه خود آقاي اسد در
جريان آخرين سخنراني خود در ماه آگوست به آن اذعان كرد.
شكسته شدن محاصره نبل و الزهرا در هفته گذشته و همچنين فرودگاه هوايي
كويريس واقع در نزديكي استان رقه در ماه نوامبر و تسلط بر شيخ مسكين در استان
جنوبي درعا در ماه گذشته با پيشتازي شبه‌نظاميان خارجي تحت حمايت ايران صورت گرفت.
بحران واقعي معارضان خيلي عميق تر است، چرا كه آنها به صورت گسترده‌اي
احساس ياس مي‌كنند. اين شكست‌ها در زماني رخ مي‌دهد كه چالش‌هاي داخلي، منطقه‌اي و
بين المللي مي‌تواند موازنه قوا را به صورت قابل توجه‌اي به نفع دولت تغيير دهد.
از نظر داخلي، تعدادي قابل توجه‌اي از شورشيان در حال خارج شدن از
ميدان نبرد هستند. اين مسئله شامل جنگجويان گروه‌هاي تندرو مانند احرار الشام و
جبهه النصره مي‌شود. اين گرايش ريشه در مسايل آشناي دارد كه شامل نارضايتي آنها از
فرمانده‌هان خود مي‌شود. نارضايتي شورشيان دلايل مختلفي دارد كه با حملات هوايي بي
رحمانه تقويت شده و در حال عميق كردن ياس افراد است و همين مسئله دليل خوبي براي
آنها فراهم آورده تا ميدان‌هاي نبرد را ترك كنند.
اين گرايش را مي‌توان در يكي از معدود پيام‌هاي صوتي «ابو ماريا
القحطاني»، يكي از رهبران سرشناس سلفي و از بنيانگذاران جبهه النصره در سوريه ديد.
در اين پيام، كه قبل از پيروزي‌هاي اخير نيروهاي دولتي و از طريق رسانه‌هاي
اجتماعي منتشر شده، ابو القحطاني به جنگجوياني كه ميدان‌هاي نبرد را ترك كرده‌اند
توصيه مي‌كند كه به رفتار فرماندهان خود نگاه كنند و به جهاد برگردند و بازگشت خود
را به مثابه « عملي براي عباد در نظر
بگيرند حتي اگر براي خودشان مي‌جنگند.»
القحطاني در پيام خود به صورت خاص جبهه النصره و الحرار الشام را مورد
اشاره قرار داده است. پيام او از اين جهت قابل توجه است كه او به انتقاد كردن از
عملكرد رهبران اين گروه‌ها معروف است. همچنين يكي از اعضاي جبهه النصره گفت:« هر
كسي كه جهاد را به خاطر اينكه دزد‌ها، فرصت طلبان و منفعت طلباني در اينجا وجود
دارند و يا اينكه بعضي گروه‌ها فاقد اعتبار زيادي هستند، ترك كند، مثل اين است كه
نماز هاي خود رها مي‌كند به خاطر اينه كفش‌هايش در جلوي در مسجد دزديده شده است.»
اين گونه پيام‌ها به خوبي ناتواني گروه‌هاي شورشي براي بازگرداندن
جنگجويان را نشان مي‌دهد. جنگجوياني كه زماني اختلاف‌ها و درگيري‌هاي داخلي خود را
تحمل مي‌كردند، هم اكنون خيلي سخت است كه دوباره اين كار را انجام بدهند چرا كه
حجم نابودي [شورشيان] از زمان ورود روسيه با سرعت زيادي افزايش يافته است.
اين مسئله روي گروه‌هاي بويژه الحرار الشام كه گفته مي‌شود
قدرتمندترين گروه در شمال سوريه است تاثير گذاشته است. اين گروه‌ها نمي‌توانند مانع
پيشروي نيروهاي دولتي شوند و همچنين تواني آنها در استخدام و يا بازگرداندن
جنگجويان، كاهش پيدا كرده است.
همچنين حاميان منطقه‌اي آنها ، حمايت‌هاي خود را درست قبل از پيشروي‌هاي
اخير نيروهاي دولتي كاهش داده‌اند. تركيه، اردن و عربستان سعودي به نظر مي‌رسد
قادر و يا مايل به سرپا نگه داشتن متحدان خود نيست. اين حقيقت كه اردن به صورت
خيلي نزديكي _از طريق مركزي جديدا تاسيس شده در اين پادشاهي_ با روسيه همكاري مي‌كند،
همزمان شده با كاهش قابل توجه كمك رساني به بخشي جنوبي سوريه. ظاهرا ناتواني
كشورهاي مانند تركيه و عربستان باعث شده كه خيلي‌ها به اين نتيجه برسند سرانجام
دولت سوريه شرايط را به نفع خود تغيير داده است.
در اين چارچوب، كشورهاي غربي و منطقه خود را در شرايطي مي‌بينند كه
تاثير كارزار دولت عليه نيروهاي افراطي در شمال، هم جهت است با اهداف آنها مبني
براي تضعيف تندروها، بدون اينكه لزوما خود را كنار دولت سوريه قرار بدهند. از سوي
ديگر معارضان، در حال باختن جبهه هستند: با وجود اينكه خيلي از نيروهاي شورشي ملي
گرا هستند و علاقه‌اي ندارند كه تندروها درباره اينده كشورشان تصميم بگيرند، هم
اكنون يا خيلي ضعيف شده‌اند و يا با گروه‌هاي افراطي همكاري مي‌كنند.
شكست‌هاي اخير شورشيان بدون شك بدترين نوع وضعيت آنها در طول چهار سال
گذشته است. اما چيزي كه باعث نگراني آنها مي‌شود اين است كه چگونه نگاه‌هاي داخلي،
بين المللي ظاهرا در حال چرخش عليه آنها هستند.
