پراكندگي جامعه عشايري كشور
در شمال،جنوب،غرب، شرق ونقاط مركزي ايران موجب شده تا اين نوع بافتها از لحاظ نوع
نقشه ورنگ وطرح داراي تنوع بسيار باشند.
عشاير چهار محال وبختياري در روستاهاي اطراف شهرستان چالشتر نوعي گليم
وجاجيم با طرحهايى از قبيل خشتى، لچك ترنج، سرو و كاج، گل مينا، بى بى باف،كف ساده،
بته اى و ...مي بافند كه به نام چالشتري
معروف است. "گليم شيريکي پيچ "كه به گليم سوزني معروف بوده نيز جزء مهمترين توليدات زنان عشايري وروستايي
كرمان به شمارمي آيد،همچنين گليم نقش برجسته كه توسط عشاير ايلامي بافته مي شود. خوشبختانه اين نوع از صنايع دستي در ميان عشاير لرستان،
كردستان، مازندران واستانهاي شرقي وجنوب شرقي با تنوع بسيار بافته شده وعلاقمندان
بسياري در داخل وخارج از كشور دارد.
آمارها نشان مي دهد درمجموع سالانه حدود يك ميليون مترمربع ،گليم وگبه
و جاجيم توسط عشاير كشور بافته وروانه بازار مي شود.
مشكلات بافندگان گليم وگبه
صنايع دستي توليدي در كشور، ازجمله محصولاتي به شمار مي رود که
طرفداران بسياري در خارج از كشور داشته
وبه عنوان يكي از مهمترين صادرات غيرنفتي به شمار مي رود .با اين وجود نبود حمايت هاي لازم مخصوصا در سالهاي اخير، سبب شده تا ميزان
توليدات صنايع دستي عشاير به شدت كاهش پيدا كند.
يكي از مشكلاتي كه توليد كنندگان را از ادامه كار منصرف كرده ثابت
ماندن قيمت محصول توليدي و بالا رفتن
هزينه هاي توليد است.
به عنوان مثال ، " گليم شيريکي پيچ " از مهمترين صنايع دستي
عشاير منطقه سيرجان دراستان کرمان که از قدمتي
چندين ساله برخوداراست اين روزها به خاطر بالارفتن هزينه ها وونداشتن صرفه
اقتصادي در حال فراموش شدن است به طوري كه
تعدادبسياري از كارگاه هاي توليدي آن تعطيل شده اند.
تحقيقات نشان مي دهد، سنتي بودن روش هاي توليد نخ و رنگ آميزي آن که متکي
بر نيروي انساني است موجب شده هزينه توليد اين نوع از گليم ها به شدت بالا برود.
پورمهدي آبادي مسئول شرکت فرش
دستباف جهـادکشــاورزي سيرجان با تاييد اين
موضوع مي گويد: گليم شيريکي پيچ " از جمله صنايع دستي بسيار خوش نقش و نگار است كه ازآن براي توليد کيف، تابلو، رويه صندلـي و چيزهاي
ديگر استفـاده مي شود.
وي مي افزايد: درحالي كه اين
نوع از گليم توليدي در سالهاي قبل مشتريان بسياري در بازارهاي خارجي داشت اما به
علت برخي مشكلاتي كه گريبان توليد كنندگان را گرفته حال وروز خوبي ندارد.
مسئول شرکت فرش دستباف جهـادکشــاورزي سيرجان ادامه مي دهد: در حالي كه تا سال گذشته ، حدود 6هزار
دار توليد اين نوع گليم درخانه ها و کارگاه هاي کوچک خانوادگي در سيرجان فعال بود
و حدود 30 هزار مترمربع گليم توليد مي شد، اما اکنون تعداد دارهـاي فعال حدود 3 هزاربوده
و در9 ماه گذشته نيز تنها حدود 7هزار مترمربع
گليم در آنها توليد شده است .
نكته جالب در خصوص اين نوع از دست بافتها اين است كه برخلاف
مشتريان داخلي، خارجي ها هم به خريد اين
محصولات علاقه مندند.
مصطفی زریسفی معاون سازمان
صنعت، معدن و تجارت استان کرمان با اشاره به علاقه مشتريان خارجي به اينگونه
توليدات مي گويد: در حالي كه علاقمندان به اين نوع از گلیم در استان کرمان 5 درصد ودر كشور 25 درصد هستند اما بالاترين ميزان
مشتري اين محصول 70 درصد اختصاص به مشتريان خارجي دارد.
وي کشورهایی مانند آلمان، ایتالیا، سنگاپور و ترکیه را از
مهمترين مشتريان اين محصولات اعلام
مي كند.
درميان انواع گليم هايي كه در استان هاي كشور توليد مي شود،نوع نقش
برجسته آن كه مختص به استان ايلام است نيز مشتريان قابل
توجهي دارد اما بافندگان اين نوع از صنايع دستي نيز از وضعيت خود ناراضي هستند.
هزينه هاي بالاي توليد سبب شده تا گليم بافان اين استان براي حل مشكلات
خود به گرفتن وام روي بياورند، اما موانع بسيار بر سر گرفتن اين نوع از تسهيلات ،
اعم از مشكلات ضمانت ونحوه باز پس دادن وام موجب شده تا خيلي ها قيد آن را زده
ومجبور به تعطيلي كارگاه هاي خود شوند.
در كنار اين مشكلات، نبود نمايشگاه ها براي فروش محصولات توليدي عشاير سبب شده تا آنها مجبور شوند گليم ها وگبه
هاي دست باف خودرا به حداقل قيمت به فروش برسانند.
از ديگر معضلاتي كه صنايع دستي استانها را تهديد مي كند، عدم برند
سازي ونداشتن شناسنامه است واين موضوع سبب
شده تا به راحتي توليدات يك استان به جاي استان ديگري به فروش برسد كه در اين ميان
مي توان به گلايه هاي توليد كنندگان گليم وگبه لرستان اشاره كرد كه پس از خريد از
توليد كنندگان به نام توليدات استان فارس به فروش مي رود.
گليم سيرجان ثبت جهاني مي شود
با وجود مشكلات توليدكنندگان گليم وگبه در كشور، اما چندي پيش معاون صنایع
دستی میراث فرهنگی استان کرمان از پیگیری برای ثبت سیرجان به عنوان شهر جهانی گلیم
خبر مي دهد.
غلامرضا فرخی در اين خصوص مي گويد: کمیته ای در معاونت صنایع دستی اداره
کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان تشكيل شده وقراراست با تهيه
وارسال مدارك به تهران گليم سيرجان را ثبت ملي كنيم.
وي اظهار اميدواري مي كند با ثبت جهاني گليم سيرجان وتوليدكنندگان آن
به روزهاي اوج خود برسند.
سلام اگه کرایه خوب میدین خبر بدین 
