گازرساني به لاريجان با لوله يا مخزن؟

گاز لاريجان بوي محيط زيست دماوند مي‌دهد

سال گذشته پروژه گازرساني به بخش کوهستاني شهرستان لاريجان و بهره مندي ساکنان محروم اين منطقه بعد از سالها در دستور کار قرار گرفت. پس از بررسي و انجام مطالعات قرار شد خط انتقال گاز از تهران به دماوند و سپس به لاریجان برسد، اما چندي بعد پروژه خط انتقال مذکوربدون اینکه از تهران پیگیری شود، با تخريب بخشي از کوه هاي منطقه دماوند آغاز شد. اين اقدامات ناگهاني که به سرعت آغاز شد و در يک چشم به هم زدن به نقطه پيشرفت مطلوب رسيد! از همان ابتدا با مخالفت هايي روبرو بود تا اينکه بالاخره آسيب هاي زيست محيطي ناشي از عمليات حفاري براي لوله گذاري در منطقه دماوند و تخريب زمين هاي کشاورزي زنگ هشداراز تداوم پروژه مذکور در شرايط فعلي را به صدا در آورد.

شرايط سخت ساکنان مناطق کوهستاني لاريجان و دغدغه سوخت رساني به اين منطقه در سالهاي متوالي سبب شد بالاخره با پيگيري فراوان، دستور گازرساني به اين نواحي توسط وزرات مربوطه به مسئولان استان و شهرستان ابلاغ شد. با توجه به شرايط خاص اين منطقه انتظار مي رفت پروژه مذکور با مطالعات دقيق آغاز شده و به مقصد برسد اما از همان ابتداي کار زمزمه هايي از عدم توجه به ملاحظات زيست محيطي و حفاظت از زمين هاي کشاورزي در انجام پروژه به گوش رسيد و موجب نگراني دوستداران محيط زيست و اهالي دماوند شد. در ابتداي کار قرار بود براي گازرساني به کوه پايه ها که بخش لاريجان را نيز شامل مي شد از منبع سي ان جي استفاده شود اما چندي بعد وزير نفت شخصا دستور داد گازرساني به بخش لاريجان از طريق لوله گذاري انجام شود. تصميمي که از همان ابتدا از سوي خود موافقان طرح، انجام نشدني به نظر مي رسيد اما با پيگيري هاي فراوان محقق شد و شروع اختلاف نظرها را رقم زد.

با شروع عمليات حفاري گازرساني به لاريجان، ساکنان و برخي مسئولان شهرستان هاي دماوند و فيروزکوه از احتمال تخريب کوه هاي اطراف دماوند ، آسيب رسيدن به حيات وحش، گونه هاي جانوري و گياهي و بدتر از همه نهرها و باغات کشاورزي منطقه ابراز نگراني کردند. بعدها با پيشرفت عمليات اجرايي، اين احتمالات قوت گرفت و صداي اعتراض دوستداران محيط زيست و ساکنان دماوند را درآورد. اين در حالي است که در سالهاي گذشته به دليل همين ملاحظات، مصوب شده بود گاز لاریجان توسط مخزن سی.ان.جی تأمین و تزریق شود تا طبيعت و کشاورزي دماوند مورد تخريب قرار نگيرد! اما بعدها بدون هيچ تغييري در نتايج مطالعات ومسير گازکشي، به يکباره تصميم بر انتقال گاز از طريق خطوط لوله گرفته شد.

پروژه ملي است يا غير ملي؟!

اگرچه در طي هفته ها و ماه هاي اخير بارها حاميان محيط زيست و مردم دماوند اعتراض خود را نسبت به اجراي پروژه گازرساني به لاريجان و تخريب محيط زيست اين منطقه ابراز کرده اند، با اين حال نه تنها پاسخ اين اعتراضات داده نشده بلکه برخلاف ديگر پروژه هاي گازرساني که در شرايط سرد زمستان و بارش برف و باران تعطيل مي شوند عمليات اجرايي اين پروژه همچنان در حال اجراست! همين مسئله بر ابهامات موجود در خصوص اجراي اين طرح افزوده است. در شرايطي که وزرات نفت به دليل نامطلوب بودن شرايط آب و هوا در زمستان دستور توقف پروژه هاي مشابه را صادر کرده اما عمليات گازرساني به لاريجان ان هم در مسيرهاي کوهستاني و پربرف با شتاب غير قابل تصوري در حال پيشرفت است. جالب اينجاست که طبق گزارشات رسيده پروژه مذکور با داشتن تمام مجوزات لازم از جمله مجوز سازمان محيط زيست کشور در حال اجراست!

از جمله مواردي که در ميان اعتراضات مخالفان اجراي پروژه گازرساني به لاريجان بيان شده ملي بودن يا نبودن پروژه مذکور است. چرا که در صورت غير ملي بودن اين طرح تعيين مسير لوله گذاري با هماهنگي مسئولان شهرستان انجام مي شود و اين افراد بايد در خصوص اعتراضات اهالي دماوند پاسخگو باشند. از طرفي در برخي رسانه ها گازرساني به بخش کوهستاني لاريجان، با عنوان پروژه ملي بيان شده که در اينصورت بايد طبق دستورالعمل وزارت مربوطه، مسير انتقال گاز ابتدا از تهران و سپس از دماوند ادامه يافته و در نهايت به لاريجان برسد. موردي که طبق شواهد موجود تاکنون رعايت نشده است! پروژه مذکوردر حالي با سرعت پيش مي رود که در حال حاضر کمبود فشار گاز مشکلاتی را در دماوند ایجاد کرده و تدبيري هم براي تامين گاز مورد نياز لاريجان انديشيده نشده است! با اين حال مي توان گفت به احتمال زياد این پروژه ملی نیست و حتی در صورت ملی بودن، مطالعات زیست محیطی و حفظ منابع کشاورزی و امنیتی مردم ساکن در منطقه اطراف خط لوله در آن لحاظ نشده است.

نگراني کشاورزان و سکوت مسئولان

پس از تصويب طرح انتقال گاز از تهران و دماوند به لاريجان قرار شد وزرات نفت زمين هاي کشاورزي موجود در مسير خط انتقال را به قيمت مناسب خريداري کرده و در اسرع وقت مبالغ مذکور رادر اختيار کشاورزان قرار دهد. اما قيمت هاي پيشنهادي از سوي سازمان هاي مربوطه و عدم شفاف سازي موضوع براي کشاورزان خود بر مشکلات مربوز به اين پروژه افزوده است.

در حالي که قيمت زمين هاي کشاورزي مهرآباد،همند وادان که در مسیر خط لوله قرار گرفته متري 500 هزار تومان براورده شده است اما طبق اظهارات کشاورزان ، قيمت پيشنهادي مسئولان براي خريد اين زمين ها متري 50 هزار تومان اعلام شده است . البته در خصوص نحوه پرداخت اين مبالغ نيز اطلاعي به کشاورزان داده نشده است. اين مسئله سبب اعتراض و تجمع کشاورزان منطقه در دفتر نماينده شان در مجلس و مراجعه مکرر انها به فرمانداري و دفتر امام جمعه شده است. با اين حال هنوز پاسخ قانع کننده و روشني دريافت نکرده اند.

علاوه بر اين ابهامات موجود در خصوص ميزان مساحت مورد نياز براي گذر خطوط لوله از ميان زمين هاي کشاورزي نيز بر نارضايتي کشاورزان افزوده است. چرا که نگرانند بعدها به دليل عدم برآرود و تخمين صحيح حريم مورد نياز ناچار شوند مساحت بيشتري از زمين هايشان را با قيمت ناچيز به وزرات نفت بفروشند!

اين در حالي است که تاکنون مسئولان شهرستان دماوند و فيروزکوه، دوستداران محيط زيست و ساکنان و کشاورزان دماوند هيچ پاسخي دريافت نکرده اند و همچنان در انتظار واکنشي از سوي وزرات نفت ، سازمان محيط زيست کشور و ديگر مسئولان مربوطه کشوري هستند!