زمين‌هاي کشاورزي آبادان و خرمشهر در معرض نابودي

کشاورزي خورستان با خاک و آب شور تهديد مي‌شود

سال‌هاست زمين‌هاي حاصلخيز خرمشهر طعمه انواع بلايا مي‌شود و امکان بهره‌مندي از اين نعمت الهي براي خوزستان مقدور نيست. زمين‌هايي که طي هشت سال دفاع مقدس مين‌گذاري شده بود، اجازه ورود هيچ کشاورزي را به خود نمي‌داد. با کمک متوليان، اين اراضي طي 26 سال پاکسازي و آماده کشت و زرع شد. اما همين که شرايط براي فعاليت کشاورزان در اين مناطق فراهم شد، پاي آب‌هاي شور باز شد و کيفيت و حاصلخيزي زمين‌هاي مهر و موم شده چندين و چندساله را به تاراج برد. اين بار هم بلايي ديگر، دست کشاورزان اميد کشاورزان را نااميد کرد.

شور شدن خاک‌هاي حاصلخيز و فرسايش آن‌ها مدتي است نقل جلسات مسئولان استاني شده و بارها درباره علل وقوع اين معضل نظراتي کارشناسي داده شده است. اما با اين حال گاهي نيز برخي از متوليان براي شانه خالي کردن از زير بار مسئوليت خود، دلايل پيش پاافتاده و غير کارشناسي‌ هم ارائه داده‌اند. با همه اين تفاسير هنوز چاره‌اي براي آخرين ذرات حيات اين خاک ، انديشيده نشده است و خاک خرمشهر پس از اين همه سال اسارت در بين مين‌ها، محکوم به فرسايش است.

خشکسالي متهم اصلي؟!

چندسال پيش که بحث شوري آب‌هاي خرمشهر داغ شده بود، متوليان هم براي طفره رفتن از زير بار مسئوليت خود، عامل اصلي شوري آب را افزايش خشکسالي اعلام کرده بودند. البته در افزايش ميزان شوري خاک، به گفته کارشناسان خشکسالي هم نقش پررنگي دارد اما در مورد خرمشهر و آبادان، مشکلات ديگري بر شوري خاک افزوده بود که از کم‌کاري مسئولان خبر مي‌داد. وزير نيرو دولت پيشين نيز با توجيح علت بروز شوري خاک در برنامه زنده منتشر شده از رسانه ملي، مهر تاييد بر بي‌تدبيري خود زد. البته پرويز فتاح اگرچه به وسيله معاون خويش، آقاي عطارزاده، کمي بعد از مردم خرمشهر و آبادان عذرخواهي کرد، با اين حال مشخص است که وزارت نيرو وقت در زمينه شوري آب سهل‌انگاري جدي کرده است که بار سنگين آن را مردم بايد تحمل کنند. با اينکه چندسالي از رسانه‌اي شدن اين موضوع مي‌گذرد، اما همچنان متوليان راهي براي رفع مشکل نيافته‌اند و معضل شور شدن آب همچنان پايدار است.

عبدالله سامری، نماینده خرمشهر و جزیره مینو درمجلس شورای اسلامی دلیل آلودگی کارون به سمت شهر اهواز را معضل پسماند نیشکرها می‌داند و مي‌گويد: شوری آب از سمت اهواز و جنوب منطقه خوزستان به دلیل سرریز شدن پسماندهای مزارع نیشکر اطراف رودخانه کارون است که این آلودگی به طرف روستاهای شرق و غرب کارون مانند بهمن شیر و شلمچه هم هدایت می‌شود. پسماندهای مزارع نیشکر، آب کشاورزی بهمن شیر، آبادان و خرمشهر را نیز آلوده کرده تاحدی که می‌توان گفت کشاورزی در این شهرها را ویران شده است.

سید شریف حسینی، نماینده اهواز و باوی درمجلس شورای اسلامی نيز ساخت سد گتوند در خوزستان را تهدیدی جدی برای رودخانه کارون می‌داند و مي‌گويد: با توجه به جزرومدی که در کارون اتفاق می‌افتد، آب این رودخانه روز به روز شورتر می‌شود تا حدی که تا مسافت 45 کیلومتري نیز، آب با شوری بیشتر وارد کارون می‌شود و سیستم‌های تصفیه خانه‌ها هم دیگر جوابگوی این میزان شوری آب نیستند.

اين نماينده مجلس با بیان این که شوری این رودخانه بسیارجدی است و کارون هم مایه حیات خوزستان است،مي‌افزايد: درصورتی که این سد سبب شوری پرآب‌ترین رودخانه کشور شود، دیگر اميدي به ادامه فعاليت‌هاي کشاورزی درخوزستان باقی نمی‌ماند. بنابراین باید هرچه سريع‌ترعلل افزايش شوری کارون بررسی شود. مسئولان مربوطه در ابتداي کار بايد تیم ویژه‌ای برای حل توده‌های نمکی‌ای که پشت سد انباشته شده تشکیل دهند، حتی براي رفع اين مشکل بايد با کارشناسان خارجی یا بخش خصوصی هم مشورت کنند.

خار، سهم کشاورزان

مدیر جهاد کشاورزی خرمشهر با اشاره به اينکه اکنون مسایل کمی و کیفی کارون، کشاورزان خرمشهر را با مشکلاتی مواجه کرده است، مي‌گويد: شهرستان خرمشهر در آخرین و پایین دست‌ترین نقطه رودخانه کارون قرار دارد و این مساله موجب شده است که همواره در زمینه کیفیت و کمیت آب در این شهر مشکلاتی وجود داشته باشد.

محمد مطرودی با اشاره به اينکه ۵۰۰هزارهکتار زمین ملی وکشاورزی این شهرستان بدلیل سرریز شدن پساب های بالادستی در معرض پساب شوری خاک ونابودی قرار گرفته است، مي‌افزايد: اگر پساب ها و زه اب‌های مجتمع صنعتی وشرکت های بالادست مهار نشود با توجه به پیشروی زه اب‌ها و پساب‌ها تا سال اینده اراضی و زیرساخت‌ها اعم از راه‌اهن وجاده‌های روستایی در مسیر غرب کارون اسیب جدی می بینند.

برای پیشگیری وجلوگیری از پیشروی زه‌آب و پساب‌های بالا دست‌، سال گذشته طرح مهار پساب ها بامشارکت شرکت کشت وصنعت نیشکر، سازمان آب وبرق خوزستان و وزارت نفت انجام شد و کانال های انتقال پساب و ایستگاه پمپاژاحداث شد.

مدير جهاد کشاورزي خرمشهر با اشاره به اينکه اين زمين ها در هشت سال دفاع مقدس مين گذاري شده و غيرقابل استفاده براي کشاورزان بوده است، مي‌‎گويد: در 26 سال اين اراضي پاکسازي شد و آماده کشت بود اما با تهديد جدي حرکت آب هاي شور مواجه است. متاسفانه درجه شوري آن به حدي است که اکنون در زمين‌هاي کشاورزي خرمشهر چيزي جز خار رشد نمي‌کند.

وي به قول مساعد وزارت نفت اشاره مي‌کند و ادامه مي‌دهد: قرار بود با همکاري وزارت نفت و ساخت تاسيسات سيفون معکوس جلوي حرکت آب هاي شور سرگردان گرفته شود اما تاکنون اين وزارتخانه به تعهدش عمل نکرده است.