علیرضا زاکانی یکشنبه‌شب در همایش «ایران پسا برجام» اظهار
داشت: وقتی بنا باشد برجام را بررسی کنیم باید توجه داشته باشیم که برجام
ماحصل احساس نیاز است که بخشی از این نیاز به طرف آمریکایی و بخش دیگر به
سایر طرف‌ها از جمله ایران باز می‌گردد.
وی افزود: ما اعتقاد داریم که آمریکایی‌ها به‌شدت
نیازمند توافق بودند چراکه آنها در سیاست‌های خود در منطقه شکست خورده
بودند و از این‌رو آمریکایی که هم در درون کشور خود چالش جدی داشت و هم در
بیرون سیاست‌هایش با چالش و شکست مواجه شده بود به‌شدت نیازمند توافق با
ایران بود.
زاکانی ادامه داد: در داخل کشور نیز دو نگاه وجود
داشت و دارد که یک نگاه مبتنی بر مسیر کلان طی شده و آرمان‌ها و نقاط
برجسته‌ای بود که به‌واسطه آن انقلاب شکل گرفت و در این نگاه اهمیت بسته
شدن پرونده استبداد داخلی در نسبت با نظام سلطه جهانی تحلیل می‌شود و
اینکه قطبی در مقابل سلطه‌گر در جهان به وجود آمده و از همین منظر معادلات
را تحلیل می‌کند که البته در این نگاه ساختن ایران اسلامی و بهره‌گیری از
تمام ظرفیت‌ها با در نظر گرفتن شرایط جهان و منطقه حائز اهمیت است.
دبیر کل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی خاطرنشان کرد:
نگاه دوم نگاهی است که در بین برخی مسئولان وجود دارد و تلقی آنها از نحوه
اداره کشور در گذشته اداره احساسی است و اظهار می‌کنند که دیگر نمی‌شود
کشور را با احساس اداره کرد و بر همین مبنا عنوان می‌کنند که باید به جامعه
جهانی پیوست و عضوی از آن شد و کدخدای آن یعنی آمریکا را نیز در معادلات
لحاظ کرد.
وی تصریح کرد: نگاه اول بر مذاکرات تأکید داشت، از
این جهت که با مذاکرات به جهان ثابت شود ایران منطق دارد و ما به ازای آن
منطق دشمن نتواند ایران‌هراسی و اجماع علیه ایران را به وجود آورد.
این فعال مطبوعاتی افزود: نگاه دوم بیان می‌کرد که
حل مشکلات داخل کشور منوط به باز شدن گره‌های خارج از کشور است و به‌ویژه
تأکید داشتند که در مذاکرات طرف اصلی آمریکا باشد و با آمریکا به یک تفاهم و
سند مشترک برسند.
ایران در مذاکرات دست برتر نسبت به آمریکا داشت
رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس شورای اسلامی در
ادامه اظهار داشت: نکته مهمی که باید به آن پرداخت این است که وضعیت ما با
آمریکا وضعیت 37 سال پیش نبود که ما امروز دست برتر را نسبت به آمریکا
داریم و اگرچه توطئه‌ها و سیاست‌های آمریکا برای ما هزینه ایجاد کرده اما
نتوانسته به اصل انقلاب اسلامی ضربه اساسی بزند یا آن را تسلیم کند و حتی
در منطقه نیز برگ برنده‌ای در مقابل انقلاب اسلامی به دست نیاورده که تمام
کشورهایی که در منطقه متحد آمریکا هستند در آتش فتنه می‌سوزند.
زاکانی افزود: با این اوصاف موضع ایران و آمریکا
برابر نبود و گذشت آن زمانی که عناصر رده پایین آمریکایی برای شاه این
مملکت تعیین تکلیف می‌کردند و یا بر نظم نوین جهانی تأکید داشتند که آنها
از خاورمیانه بزرگ به خاورمیانه جدید رسیدند و روز به روز آرزوهایشان آب
رفته و حالا به‌جایی رسیده‌اند که با همراهی چندین کشور در مبارزه با داعش
حداقل موفقیت را کسب نکرده‌اند.
مستشاری ایران ثبات را به منطقه هدیه می‌دهد
این نماینده مجلس سپس عنوان کرد: در مورد برجام
پیش‌فرض‌هایی مطرح شد و بر اساس این مفروضات، احکام غلطی استنباط شد که ما
نادرستی آن را بررسی و اثبات کرده‌ایم.
زاکانی یادآور شد: یکی از پیش‌فرض‌ها این بود که
مذاکرات ایران درگذشته بیانیه‌خوانی بوده و ادبیات مذاکره‌کنندگان پرخاشجو
بوده و همین نحوه سخن گفتن آمریکا را بر سر خشم آورده است.
وی تصریح کرد: امر بر کسانی که این پیش‌فرض را بیان
می‌کنند مشتبه شده که اگر ما خوش‌اخلاقی کنیم و بخندیم آمریکا حق ما را
خواهد داد.
دبیر کل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی اضافه کرد:
بنابر این پیش‌فرض بود که مذاکره‌کنندگان دولت روحانی سعی کردند تمام آنچه
انجام‌شده بود را کنار گذاشته و امر جدیدی را بنا بگذارند درحالی‌که ما
اعتقاد داشتیم کار آقایان لاریجانی، جلیلی، ظریف حلقه‌های یک زنجیر است و
هنر مذاکره‌کنندگان باید این باشد که با رفع نواقص قبل، یک گام بالاتر
بروند.
وی افزود: در عمل اما به سبب آن‌که تیم مذاکره‌کننده دیگران را فاقد نگاه کارشناسی می‌دانست بر پیش‌فرض‌های خود اصرار ورزید.
زاکانی متذکر شد: پیش‌فرض دوم این بود که این
اتفاقات باعث شده که ما در جهان منزوی شویم و چون حرف ما برنده نیست باید
عضوی از جامعه جهانی شویم و صدق نیت خود را با گفت‌وگوی مستقیم برای آمریکا
و آژانس اثبات کنیم.
زاکانی ادامه داد: پیش‌فرض سوم این بود که ما در
سایه جنگ به سر می‌بریم و ذیل فصل هفت منشور ملل متحد قرار داریم و هر آن
ممکن است به ما حمله کنند و ازاین‌رو برای ممانعت از جنگ باید تلاش کنیم از
ذیل فصل هفت بیرون بیاییم.
این نماینده مجلس اضافه کرد: اگر نامه دکتر روحانی
به مقام معظم رهبری را ملاحظه کنید می‌بینید که دریکی از بندها ذکر می‌کند
که قبل از مذاکرات ما تهدید امنیت بین‌الملل محسوب می‌شدیم و با اقداماتی
که انجام شد از ذیل فصل هفت بیرون آمدیم.
وی افزود: پیش‌فرض چهارم این بود که اداره کشور با
تحریم‌های آمریکا و اروپا ممکن نیست که اگر صادرات نفت هر 6 ماه نصف شود در
نهایت صادرات ایران به صفر می‌رسد و دیگر نمی‌توانیم کشور را اداره کنیم.
زاکانی بیان کرد: پیش‌فرض پنجم این بود که تحریم‌های
فلج‌کننده دارد ما را فلج می‌کند و ما باید دنبال کنیم این تحریم‌ها بشکند
تا در داخل کشور رونق ایجاد شود.
وی در تشریح ین موارد گفت: پیش‌فرض نخست کاملاً
نادرست بود که پرونده ما فنی نبود و سیاسی بود چنانکه در سال 1387 وقتی‌که
طی 6 ماه سند هسته‌ای را شفاف کردیم آقای البرادعی نامه داد شما مشکل
ندارید و شورای حکام آژانس نیز این مسئله را تایید کرد اما فردای آن روز
شورای امنیت بر علیه ما قطعنامه صادر کرد و در جواب اعتراض ما گفتند مشکل
شما فنی نیست، سیاسی است.
وی ادامه داد: وقتی آقای اوباما به رئیس‌جمهور برزیل
و نخست‌وزیر ترکیه نامه داد با ایران صحبت کنید ایران کوتاه بیاید و ما
نیز مسائلی را می‌پذیریم، این‌ها آمدند ایران و به توافق رسیدند که کارهایی
انجام شود باز فردای آن روز علیه ما قطعنامه صادر کردند که باعث شد
رئیس‌جمهور برزیل اعتراض کند که خود آقای اوباما گفته بود برای میانجیگری
به ایران بروید.
زاکانی ابراز داشت: با این اوصاف مشخص شد که اقدامات
دشمن بر مبنای سوتفاهم یا اقدامات غیرمهربانانه ما نبوده و این پیش‌فرض
غلط بوده است.
وی ادامه داد: پیش‌فرض دوم مبنی بر منزوی بودن ایران
نیز وجود خارجی نداشت که در حوزه اقتصاد و سایر حوزه‌ها سرفصل‌های جدی
برای همکاری وجود داشت چنانکه قراردادی با روس‌ها بسته بودیم که ما مقداری
از نفت خود را از طریق آنها بفروشیم و در همان اوج تحریم این امر مورد
اعتراض روس‌ها بود که چرا این قرارداد را اجرایی نمی‌کنید.
زاکانی ادامه داد: ادعای دیگر این بود که ما زیر
سایه جنگ بودیم درحالی‌که در کمیسیون برجام هیچکس ادعا نکرد ما در زیر سایه
جنگ هستیم بلکه آقای عراقچی خود می‌گفت اگر آمریکا یک لحظه احساس کند
می‌تواند ایران را مورد حمله قرار دهد در این امر تردید نخواهد کرد.
وی اضافه کرد: آنها می‌دانند که اگر ایران را مورد
حمله قرار دهند به‌گونه‌ای پاسخ دریافت می‌کنند که تا سال‌ها برای آنها
تبعات خواهد داشت و عمق استراتژیک و قدرت ایران امری برایشان اثبات شده
بود.
ایران هیچگاه ذیل فصل هفت نبوده است
دبیر کل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی در ادامه اظهار
داشت: بنابراین پیش‌فرض سوم نیز غلط بود و اینکه عنوان کردند ما ذیل فصل
هفت بودیم را ما بررسی کردیم و دیدیم که ایران هیچگاه ذیل فصل هفت نبوده
است و اگر ماده 41 را شاهد می‌آورند ربطی به برجام ندارد که هر آنچه قبل
بوده اکنون نیز همان است و حتی دایره توسعه دقت‌ها ذیل ماده 41 نسبت به
ایران بیشتر شده است.
وی افزود: در واقع ماده 41 ذیل فصل هفت هست اما ذیل
فصل هفت که مشهور است کشوری ذیل آن برود مورد حمله قرار می‌گیرد با بروز
تهدید امنیت بین‌الملل است که ما به ازای آن ماده 42 را نیز شامل می‌شود که
اجازه حمله را به کشورهای تهدیدکننده امنیت جهان می‌دهد.
زاکانی خاطرنشان کرد: ذیل فصل هفت رفتن دو شرط دارد
که باید کشوری مصداق تهدید امنیت بین‌الملل باشد و ایران هیچگاه آن
ویژگی‌ها را نداشته و اینکه آقای روحانی نوشت ما تهدید امنیت بین‌الملل
محسوب می‌شدیم، نادرست است و من تعجب کردم که چرا رئیس‌جمهور این را در
نامه خود مکتوب و مستند کرده است.
وی ادامه داد: از سویی باید توجه کنیم که چرا ایران
را ذیل ماده 41 فرستاده‌اند، برای اینکه ما داوطلبانه پذیرفتیم
سانتریفیوژهای خود را تعطیل کنیم و تحقیقات هسته‌ای را متوقف سازیم و در
سال 84 این کار داوطلبانه را انجام نداده‌ایم و قطعنامه‌های یک تا 6 در پی
آن آمده است.
این نماینده مجلس اضافه کرد: ما در مورد پیش‌فرض
بروز مشکلات و قابل اداره نبودن کشور نیز بررسی‌های مفصل انجام دادیم و
دیدیم که از قبل از ژنو و بعد از آن میزان فروش نفت ما ثابت مانده بود و
بازار غیررسمی نیز در سال 91 و 91 تا حدود 700 هزار بشکه فروخته بودیم.
زاکانی تصریح کرد: ما اسناد آمریکایی‌ها را استخراج
کردیم و دیدیم آنها گفته بودند دیگر امکان کم کردن فروش نفت ایران وجود
ندارد و حتی به کشورهای شریک خود گفته بودند دیگر تا این حد کافی است و
تنها تفاوت این بود که قیمت نفت با اقدامات عربستان پایین آمده بود.
وی افزود: با این اوصاف پیش‌فرض غیرقابل اداره بودن کشور در صورت عدم موفقیت مذاکرات نادرست بود.
به گفته وی، پیش‌فرض پنجم مبنی بر بد بودن تحریم‌ها
مورد قبول همه بود، اگرچه تحریم‌ها قابل برگشت است اما اگر در این زمان
موجود، اگر بتوان اقتصاد کشور را از وابستگی به نفت خارج کرد تحریم‌ها اثر
خود را از دست خواهد داد.
وی بیان کرد: این پیش‌فرض پنجم هم از منظری مورد
استفاده نادرست بود چون این‌ها می‌گفتند ما مذاکره کردیم که تحریم‌ها
برداشته شود اما ما بررسی کردیم و دیدیم تحریم‌ها برداشته نمی‌شود.
برداشتن تحریم‌ها به سالیان بعد موکول شده است
زاکانی در ادامه اظهار داشت: برجام یک متن دارد
مشتمل بر مواد چندگانه و خود متن می‌گوید تحریم‌ها لغو می‌شود اما چگونگی
لغو در ضمیمه دو آمده که اگر دقت کنیم لغوی در کار نیست و به هشت تا 10 سال
بعد از اجرای توافق موکول شده است.
وی افزود: با این اوصاف ما سندی را تصویب کرده‌ایم
که کارشناسی نیست چنانکه به‌عنوان‌مثال در حوزه حل و عقد تخلفات طرفین،
محکمه‌ای با حضور هشت عضو تشکیل می‌شود که پنج عضو اگر رأی دهند حکم قطعی
صادر می‌شود و آن پنج عضو وابسته به آمریکا هستند و شاید از همین رو است که
آمریکا می‌گوید ما طوری قرارداد بسته‌ایم که ایران نتواند تکان بخورد.
این نماینده مجلس ابراز داشت: برخی از کلمات کلیدی
که در سند محل رجوع است و می‌شود ما به ازای آن کلمه تمام تحریم‌ها بازگردد
تعریف قطعی ندارد و سند طوری تنظیم‌شده که هرکجا آژانس علاقه دارد ظرف 24
ساعت بتواند بازدید کند.
وی اضافه کرد: سند طوری تنظیم شده است که کالاهای
استفاده دوگانه در اختیار ایران قرار نگیرد و دانشگاه‌ها آن را بررسی کردند
و گفتند با این لیست رشد علمی ایران ضربه جدی می‌خورد.
با امضای برجام تبعات عدم اجرای محدودیت‌های موشکی را خود امضا کرده‌ایم
زاکانی همچنین عنوان کرد: در مورد محدودیت‌های موشکی
و نظامی ایران نیز اگرچه دولت می‌گوید آن را اجرا نمی‌کند اما خود دولت
اذعان می‌کند که این عدم اجرا برای ایران تبعات دارد و فرق آن با گذشته در
این است که قبلاً اگر قطعنامه‌ها را اجرا نمی‌کردیم از اساس آن را ظالمانه
می‌دانستیم اما اکنون خود ما مشارکت کرده و این قطعنامه را تنظیم کرده‌ایم
که از نظر حقوقی الزام‌آور نیز هست.
دولت با بردباری ابهامات برجام را برطرف کند
وی در ادامه سخنان خود گفت: درهرصورت نامه مقام معظم
رهبری در مورد برجام فصل‌الخطاب است و دولت نیز باید با پرهیز از عصبانیت و
برخورد شعاری با کمک مجلس نقایص برجام را برطرف کند.
دولت سه سند مورد ادعای خود را به مجلس ارائه نداده است
وی ادامه داد: ما بعدتر متوجه شدیم سه سند را به ما
نداده‌اند چنانکه یک سند برجام با پنج ضمیمه آن است، یک سند قطعنامه 2231
است، یک سند کار درازمدت هسته‌ای ایران است که گفتند به وزارت خارجه داده
شده اما به ما ارائه ندادند؛ یک سند، سند اختصاصی رشد هسته‌ای و تنظیم آن
است که کمتر کسی آن را دیده است و سند دیگر حل مشکلات گذشته و حال است که
آن نیز ادعاشده و تاکنون دلیلی مبنی بر مدعای آن ارائه نشده است.
مؤسس جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی در این جلسه در
پاسخ به سؤال دانشجویان در مورد سیاست دولت در بحث سوریه اظهار داشت: سیاست
دولت فعلی و دولت قبل در مورد سوریه نادرست بوده است اما به جهت آن‌که
سیاست خارجی کشور درجایی بالاتر از دولت تدبیر می‌شود، آسیب‌ها به حداقل
می‌رسد.
زاکانی همچنین کاغذ پاره دانستن قطعنامه‌های سازمان
ملل را نادرست دانست و گفت: اینکه خود ایران در الزامات علیه خود مشارکت
کند نیز امری ناصحیح است.
وی در پاسخ به سؤال دانشجویان در مورد ترکیب مجلس
آینده اظهار داشت: اگر اصولگرایان اتحاد داشته باشند مجلس آینده مجلسی
اصولگرا خواهد بود.
اقای ذاکانی دنبال چه چیزی هستند که مدام علیه برجام ودولت حرف می زنند؟ 
