با وجود گذشت كمتر از دو روز از اعلام كاهش رشته‌ها و شاخه‌هاي تحصيلي در دوره متوسطه از سوي معاون وزير آموزش و پرورش، واكنش‌ها به احتمال وقوع تغييرات جديد در نظام آموزشي كشور آغاز شده است. هر چند اظهارات اين مقام مسئول هنوز به مرحله اجرا نرسيده، با اين حال اغلب صاحبنظران به سياست‌هاي جديد به ديده ترديد مي‌نگرند.
آموزش و پرورش كشور بين دو‌راهي نياز به تحول و تحول‌زدگي مانده است. از يك سو نظام تعليم و تربيت بايد دانش‌آموزان را براي تأمين نيازهاي كشور در حوزه نيروي انساني تربيت كند. بنابراين بايد به اندازه تغيير نيازهاي كشور پويا و منعطف باشد. از سوي ديگر اعمال تغيير و تحول در نظام آموزشي در سال‌هاي اخير آنقدر زياد و پشت سر هم بوده كه فرصت بازسازي و ترميم به بدنه آن داده نشده است. بخش سوم اين است كه با وجود بدنه سنگين و گسترده، مديريت همزمان اين دو مسئله پيش روي آموزش و پرورش با شرايط كنوني و با قناعت به حداقل‌هاي مديريتي امكان‌پذير نيست.
در اين اوضاع و احوال و در ابتداي سال تحصيلي جديد طبيعي است كه اعلام كاهش رشته‌ها و شاخه‌هاي تحصيلي در دوره متوسطه از سوي حجت‌الاسلام محي‌الدين بهرام‌محمديان، معاون پژوهشي وزارت آموزش و پرورش تبعاتي در ميان افكار عمومي داشته باشد.
پيوستگي آموزش در معرض تهديد تغييرات فارغ از اين تبعات، بخشي از تبعات هم مربوط به پيوستگي فرآيند آموزش و تربيت است كه حذف و اضافه رشته‌ها و مفاد درسي آن را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد. معاون وزير آموزش و پرورش روز گذشته در نشست خبري با بيان اين مطلب و اشاره به تغييرات كتاب‌هاي درسي پايه دهم در سال ۹۶- ۹۵ بيان كرد: آموزش و پرورش در تلاش است شاخه‌ها و رشته‌هاي تحصيلي در دوره متوسطه به ويژه در رشته‌هاي فني‌وحرفه‌اي و كارودانش را كاهش دهد.
وي تصريح كرد: هم‌اكنون در رشته‌هاي كارودانش ۲۴۰ شاخه وجود دارد، اما مشاغل در كشور پس از چهار يا پنج سال تغيير مي‌كنند. بنابراين تا زماني كه دانش‌آموزان از هنرستان‌ها فارغ‌التحصيل شوند، شغلي كه بايد در آن مشغول به كار شود، منقرض شده است.
محمديان با بيان اينكه تلاش مي‌كنيم رشته‌ها را متمركز كنيم و طيفي از مهارت‌ها را به دانش‌آموزان ارائه دهيم، گفت: تعداد ۴ ميليون و ۷۰۰ هزار دانش‌آموز در رشته‌هاي فني و حرفه‌اي تحصيل مي‌كنند كه عمده آنها در رشته‌هاي حسابداري، نقشه‌كشي و كامپيوترند.
وي ادامه داد: در حال برنامه‌ريزي هستيم تا رشته‌ها و شاخه‌هاي تحصيلي را در دوره متوسطه كاهش دهيم، به گونه‌اي كه شاخه علوم پايه، علوم انساني و فني و مهندسي و مهارتي را داشته باشيم، يعني به جاي شش شاخه سه شاخه شود و در حوزه فني‌وحرفه‌اي و كارودانش چهار بخش صنعت، خدمات، كشاورزي و هنر را داشته باشيم.
تغيير كتب درسي لازمه تحول علاوه بر اين پاي ثابت تمام تحولات آموزشي و تربيتي، تحول محتواست. بر اين اساس انتظار مي‌رود محتواي آموزشي رشته‌هاي باقي مانده از ميان حذف‌شده‌ها نيز دستخوش تغيير شوند. چنانچه حجت الاسلام بهرام محمديان از چنين سرنوشتي براي كتاب‌هاي ساير پايه‌ها گزارش داد.
معاون وزير آموزش و پرورش گفت: در سال تحصيلي جاري ۲۹ عنوان كتاب جديد در پايه پنجم و نهم تاليف شد و كتاب‌هاي درسي به همراه بسته‌هاي آموزشي براي استفاده معلمان و دانش‌آموزان توزيع شد. وي ادامه داد: براي دروس زبان انگليسي، فارسي و قرآن نيز كتاب گويا توليد كرده‌ايم و 100 عنوان لوح فشرده براي پايه‌هاي مختلف تحصيلي توليد شده است.
محمديان تصريح كرد: هر سال حدود ۱۰۰ ميليون جلد كتاب منتشر مي‌شود و امسال نيز تيراژ كتاب‌هاي درسي ۱۳۰ ميليون جلد بوده است.
وي با بيان اينكه براي نخستين‌بار كتاب‌هاي درسي دوره پيش‌دانشگاهي در كل كشور و ابتدايي در شهر تهران به صورت اينترنتي فروخته شد، گفت: مردم آمادگي لازم را براي پذيرش دولت الكترونيك دارند و در سال‌هاي آينده اين پروژه را تكميل مي‌كنيم.
محمديان با بيان اينكه امسال كتاب‌هاي درسي روي پايگاه رشد، دفتر تأليف و اداره كل چاپ و توزيع كتاب‌هاي درسي قرار گرفت، بيان كرد: اين امكان براي مدارس خارج از كشور نيز فراهم شد تا بتوانند به كتاب‌هاي درسي دسترسي داشته باشند.
معاون پژوهشي وزارت آموزش و پرورش با اشاره به توليد مجلات و كتابنامه رشد تصريح كرد: فهرست كتاب‌هاي كمك‌درسي استاندارد در كتابنامه رشد قرار گرفته است و معلمان براي معرفي كتاب‌هاي كمك‌آموزشي بايد از اين كتابنامه استفاده كنند.
رئيس سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي درسي با بيان اينكه باشگاه معلمان نويسنده را فعال كرديم، گفت: معلمان صاحب قلم توسط اين باشگاه شناسايي مي‌شوند و در نخستين فاز اين برنامه معلماني را كه در توليد محتواي آموزشي و كمك آموزشي فعاليت دارند، شناسايي مي‌كنيم و توليد آنها ابتدا در استان خود و پس از آن به صورت ملي منتشر مي‌شود و در مرحله بعد از معلمان مولف به منظور تهيه كتاب درسي استفاده مي‌كنيم.
معاون پژوهشي وزارت آموزش و پرورش به تلاش آموزش و پرورش براي پوشش تحصيلي با كيفيت اشاره كرد و گفت: موفق شده‌ايم كودكان لازم‌التعليم را به صورت نسبي تحت پوشش تحصيلي قرار دهيم و هم‌اكنون نوبت آن است در دوره ابتدايي كيفيت آموزش را ارتقا دهيم و تلاش مي‌كنيم ضريب پوشش تحصيلي در دوره متوسطه اول و دوم افزايش يابد و ميانگين ماندگاري دانش‌آموزان در مدارس بيشتر شود، چراكه برخي دانش‌آموزان پس از پايان دوره ابتدايي يا متوسطه اول مدرسه را ترك مي‌كنند.
محمديان در بخش ديگري از نشست خود با اصحاب رسانه از برگزاري چهل‌وچهارمين جشنواره فيلم بين‌المللي رشد از آبان ماه خبر داد و گفت: اين جشنواره در تهران و برخي استان‌ها برگزار مي‌شود و امسال دامنه جشنواره رشد را به خارج از كشور گسترش داده‌ايم و تعدادي از مجتمع‌هاي آموزش و پرورش در خارج از كشور نيز اين جشنواره را برگزار مي‌كنند.
