چند هفته بعد از تقويت بي‌سابقه قواي نظامي روسيه در سوريه، منابع مطلع مي‌گويند كرملين كار آموزش چيزي حدود 95 هزار نيرو را شروع كرده و برآورد مقام‌هاي امريكايي هم اين است كه مسكو تا كنون 28 جنگنده در سوريه مستقر كرده و وارد يك همكاري نظامي تنگاتنگ با ايران در سوريه شده‌اند. همه اينها بخشي از يك پروژه بزرگ‌تر به نام «ائتلاف 1+4» براي شروع يك نبرد سازماندهي شده مقابل تروريسم در خاورميانه است؛ ائتلافي كه ايران، روسيه، عراق و سوريه و بازيگري غير دولتي به نام حزب الله در آن ايفاي نقش خواهند كرد.
به گزارش «جوان»، ارزيابي‌هاي اطلاعاتي كرملين از چند ماه قبل نشان مي‌دهد گروه تروريستي داعش در آينده‌اي نه چندان دور، جدي‌ترين تهديد امنيت ملي روسيه در نزديكي مرزهاي روسيه، به خصوص منطقه قفقاز خواهدبود. بر اساس ارزيابي‌اي كه مارس 2015 از قول الكساندر بورتنيكوف، رئيس سازمان فدرال امنيت روسيه اعلام شد، 1700 نفر از شهروندان روس در صفوف داعش در حال جنگ هستند. هرچند بورتنيكوف در ارزيابي مارس 2015 خود گفته كه هنوز شواهدي از بازگشت شبه نظاميان داعش از سوريه به روسيه ديده نمي‌شود، ولي گذشت حدود شش ماه از آن ارزيابي، زنگ‌هاي خطر حضور داعش در امتداد مرزهاي روسيه را به صدا درآورده است. در آگوست 2015، «اولگ سرومولتف» معاون امور مبارزه با تروريسم وزير خارجه روسيه در برآوردي جديد اعلام كرد حدود 2هزار و 200 فرد مسلح روسي الاصل كنار گروه‌هاي تروريستي افراطي در سوريه و عراق مي‌جنگند. مجموع اين تحولات، كرملين را به سمت يك استراتژي پيشگيرانه سوق داده است. محور اين استراتژي، اين است كه روسيه به جاي انتظار مقابله با داعش در مجاورت مرزهاي خود (خارج نزديك)، هزاران كيلومتر آنسو‌تر به نبرد داعش برود. مقام‌هاي روس طي ماه‌هاي اخير چندين مرتبه در اين باره به اهداف واقعي ائتلاف به رهبري امريكا براي مبارزه با داعش در سوريه و عراق ابراز ترديد كرده‌اند. حدود 10 روز پيش بود كه سرگئي لاوروف در مصاحبه با كانال يك روسيه گفت: «مسكو از منابعي در داخل ائتلاف تحت امر امريكا مطلع شده كه مواردي وجود دارد كه واشنگتن از اعطاي مجوز براي حملات هوايي به مواضع محرز داعش خودداري ميكند كه اين امر سبب ترديد در مقاصد امريكاست.» لاوروف گفته: به گمان من غير از هدف ادعايي - مبارزه با داعش- چيز ديگري براي ائتلاف وجود دارد. وضع اخير روس‌ها نشان مي‌دهد كرملين به اين نتيجه اعلام نشده رسيده كه تروريست‌هاي داعش از طريق همكاري برخي متحدان امريكا به سمت مرزهاي روسيه سوق داده مي‌شوند. چندي پيش منابع عربي گزارشي تأييد نشده را فاش كردند كه بندر بن سلطان، رئيس دستگاه اطلاعاتي عربستان، در ملاقات با پوتين، تلويحاً روس‌ها را به فعال‌سازي گروه‌هاي تروريستي در نزديكي روسيه تهديد كرده است.
از قفقاز تا دمشقكاخ سفيد طي ماه‌هاي اخير چندين بار از روس‌ها دعوت كرده كه به ائتلاف ضد داعش ملحق شوند؛ درخواستي كه روس‌ها به صراحت پاسخ منفي به آن داده‌اند. جديد‌ترين درخواست امريكا براي همكاري مسكو با ائتلاف ضد داعش هفته قبل بيان شد. جاش ارنست، سخنگوي كاخ سفيد در يك كنفرانس مطبوعاتي گفت كه روس‌ها نشان داده‌اند هدف از بين بردن داعش را دارند و ما مايليم در اين زمينه مسكو با ساير اعضاي جامعه بين‌المللي همكاري داشته باشد: « روسيه بايد به جاي كمك به دولت بشار اسد در سوريه به ائتلاف تحت رهبري واشنگتن عليه داعش كمك كند.» مقام‌هاي روس مي‌گويند ائتلاف بين‌المللي ضد داعش تحت رهبري امريكا ناكارآمد است و در بيانيه‌اي كه وزارت خارجه روسيه منتشر كرده، ضمن رد حضور در اين ائتلاف، آمده:
«از زمان ايجاد اين ائتلاف بسيج گسترده‌اي از نيروهاي امريكايي وجود داشته و بيش از 20 كشور ديگر نيز مستقيماً در بمباران مواضع داعش در سوريه و عراق شركت داشته‌اند اما پيشروي اين تروريست‌ها متوقف نشده است.» منابع مطلع از چند هفته قبل كه گزارش‌هاي غير رسمي از تقويت بي‌سابقه قواي نظامي روسيه در سوريه منتشر شده، گفته‌اند كرملين به دنبال ايجاد ائتلافي جايگزين براي مقابله با تروريست هايي است كه ممكن است طي ماه‌هاي آينده سمت و سوي اقدامات را از عراق و سوريه به سمت آسياي مركزي، قفقاز و نزديكي مرزهاي روسيه منحرف كنند. دوشنبه قبل وزارت دفاع روسيه بزرگ‌ترين رزمايش نظامي سال 2015 خود را با حضور 95 هزار سرباز روس برگزار كرد؛ رزمايشي كه به گفته وزارت دفاع روسيه در 20 نقطه روسيه با هدف رويارويي با گروه‌هاي شبه نظامي مسلح انجام شده است. كرملين در چارچوب استراتژي مقابله با تروريست‌ها در فراتر از خارج نزديك، در گام نخست، قصد دارد وارد رويارويي مستقيم با داعش در سوريه شود؛ سناريويي كه با تقويت قواي نظامي روسيه در سوريه و فروش تسليحاتي بي‌سابقه مسكو به دمشق كليد خورده است. اعزام جنگنده‌هاي ميگ - 31، تحويل سامانه ضدهوايي اي- 22 و تأسيس پايگاه جديد در لاذقيه، بخشي از اين سناريوي چند لايه است. يك مقام امريكايي كه خواست نامش فاش نشود روز سه شنبه به خبرگزاري فرانسه گفت: 28 جنگنده و بمب افكن روس در يك پايگاه هوايي در لاذقيه واقع در غرب سوريه مستقر شده‌اند. يكي ديگر از مقام‌هاي امريكايي نيز گفته كه علاوه بر اين، حدود 20 هليكوپتر ضربتي و ترابري نيز در اين پايگاه مستقر شده است. مقامات امريكايي همچنين ديروز گفتند براي اولين‌بار، پهپادهاي روس نيز بر فراز سوريه به پرواز درآمده‌اند.
ائتلافي اعلام نشده؟مقام‌هاي امنيتي مسكو تأييد مي‌كنند روسيه به تنهايي از ظرفيت‌هاي لازم براي رويارويي با داعش در سوريه برخوردار نيست. منابع مطلع مي‌گويند كرملين طي ماه‌هاي اخير، به اين برآورد رسيده كه ايران، عراق و سوريه براي مبارزه با داعش، ضمن برخورداري از منافعي همراستا با مسكو، از انگيزه‌اي جدي برخوردارند. علي اكبر ولايتي مشاور مقام معظم رهبري اواخر ژوئن از مذاكرات ايران، عراق و سوريه در مورد راه‌هاي رويارويي با تروريسم خبر داده بود. او چند روز بعد، از احتمال شكل‌گيري يك «معاهده مشترك» بين سه كشور در اين باره خبر داد. ظاهراً اين مذاكرات، طي ماه‌هاي اخير بين ايران و روسيه به شكل تنگاتنگ‌تري ادامه پيدا كرده و احتمال گسترش آن و شكل‌گيري يك ائتلاف چهارجانبه به علاوه حزب الله وجود دارد. روزنامه لبناني الاخبار روز گذشته از قول منابع مطلع نوشت: مسكو در ماه‌هاي گذشته صحنه رايزني‌ها و نشست‌هاي تيم‌هاي نظامي راهبردي روسيه، ايران، سوريه و عراق بوده كه هدف آن ايجاد « ائتلافي جديد» براي رويارويي با تروريسم در خاورميانه است. به نوشته الاخبار عنوان اين ائتلاف جديد «ائتلاف 4+1» براي رويارويي با تروريسم است و منابع آگاه گفته‌اند براساس توافق صورت گرفته، ائتلاف جديد مبتني بر سازوكارهاي همكاري سياسي، اطلاعاتي و نظامي ميداني در چند منطقه در خاورميانه به ويژه سوريه و عراق است. الاخبار نوشت: چهار طرف اين ائتلاف جديد كشورهاي روسيه، ايران، سوريه و عراق و طرف پنجم هم حزب الله لبنان است. روزنامه وال‌استريت‌ژورنال نيز روز دوشنبه، همزمان با سفر حسين امير عبد اللهيان معاون وزير خارجه ايران به مسكو نوشت كه ديپلمات‌هاي ارشد روسيه و ايران، مقامات نظامي و مسئولان امور راهبردي گفت‌وگوهايي بلندپايه در مسكو براي رايزني درباره حمايت از اسد داشته‌اند. يك مقام ارشد امريكايي با بيان اينكه واشنگتن هنوز از ميزان اين همكاري‌ها يا هدف آنها كاملاً اطلاع نيافته است، مي‌گويد: «فرض ما اين است كه تشكيلات نظامي روسيه در سوريه، با هماهنگي ايراني‌ها انجام مي‌شود.»
هنوز مقام‌هاي رسمي در چهار كشور و حزب‌الله، تشكيل چنين ائتلافي را تأييد نكرده‌اند و ممكن است طرف‌ها ترجيح دهند اين ائتلاف اساساً غيررسمي باقي بماند. اينكه سهم هر يك از طرف‌ها در ائتلاف چقدر است مشخص نيست. منابع آگاه ديروز به النشره گفتند روسيه ارسال نيروهاي يگان ويژه خود به سوريه را براي مبارزه با تروريست‌ها آغاز كرده و قرار است ۹۵ هزار نيروي آموزش ديده روس بدين منظور به سوريه اعزام شوند ولي برآورد‌ها اين است كه روس‌ها در حال حاضر چيزي حدود 2تا 3 هزار نيرو در سوريه مستقر كرده‌اند.
اين در حالي است كه دو ماه قبل، پايگاه روزنامه لبناني ديلي استار گزارش كرده بود ايران و عراق حدود 15 هزار نيرو براي مبارزه با گروه‌هاي تروريستي به سوريه اعزام كرده‌اند.
