مديركل آژانس بينالمللي انرژي اتمي از سايت نظامي پارچين بازديد كرد؛ بازديدي كه سخنگوي سازمان انرژي اتمي آن را «تشريفاتي»توصيف كرده ولي بازديد آمانو از پارچين، پايان مرحلهاي مهم از توافق محرمانه ايران با آژانس بينالمللي انرژي اتمي بود؛ مرحلهاي كه طي آن، بازرسان آژانس از محلي معين در داخل سايت پارچين «نمونه برداري» و يوكيو آمانو نيز شخصاً از يك ساختمان معين در داخل سايت پارچين «بازرسي» كرده است.
به گزارش «جوان»، «بازديد» و«بازرسي» عصر يكشنبه يوكيو آمانو از سايت پارچين، ظاهراً پايان يك مرحله مهم اجرايي از توافق محرمانه بين ايران و آژانس بينالمللي انرژي اتمي، معروف به «نقشه راه» است. بهروز كمالوندي سخنگوي سازمان انرژي اتمي گفته كه پيش از بازديد يكشنبه عصر آمانو از سايت پارچين، طي هفته گذشته «چند نمونهبرداري محيطي از نقاط مشخص» در مجموعه پارچين انجام شده بود؛ نمونهبرداريهايي كه به گفته كمالوندي «صرفاً توسط متخصصان ايراني» و «بدون حضور بازرسان آژانس» انجام شده و اين نمونه ها، با رعايت آيين نامهها و استانداردهاي مربوطه «در اختيار كارشناسان آژانس قرار داده شد.» ظاهراً به همين خاطر است كه كمالوندي بازديد آمانو از سايت پارچين را صرفاً يك بازديد «تشريفاتي» تعبير كرده است. سخنگوي سازمان انرژي اتمي گفته كه اصلاً بناي ايران «بر بازرسي از سايتهاي نظامي نبوده و نخواهد بود»؛ موضوعي كه ميتوان از آن نتيجه گرفت كه اين آخرين بازرسي و نمونه برداري آژانس از سايت نظامي پارچين است.
آمانو شخصاً بازرسي كردآمانو نيز سخنان كمالوندي را تأييد كرده كه نمونهبرداري از مكانهاي مشخص در داخل سايت پارچين، قبل از حضور او انجام شده، ولي بيانيهاي كه آمانو بعد از بازگشت از تهران، خطاب به اعضاي شوراي حكام منتشر كرده، نشان ميدهد حضور او، نوعي بازرسي ازيك مكان مشخص در سايت پارچين هم بوده است: «وارجورانتا معاون مديركل و من روز يكشنبه به سايت (پارچين) رفتيم. اين اولين باري است كه آژانس از اين مكان بازديد ميكرد.» آژانس پيشتر دو مرتبه از سايت پارچين بازديد كرده، به همين خاطر به نظر ميرسد منظور آمانو از «اين مكان» اشاره به يك مكان مشخص در داخل سايت پارچين است. آمانو ادامه ميدهد: «ما داخل ساختماني شديم كه آژانس پيش از اين فقط قادر بود با استفاده از تصاوير ماهواره اي، آن را مشاهده كند. ما در داخل اين ساختمان، نشانههايي از كار تعميرات جديد را ديديم. هيچ تجهيزاتي در داخل اين ساختمان نبود و حالا كارشناسان ما اين اطلاعات را تحليل و ما طي هفتههاي آتي، همانطوري كه در نقشه راه پيش بيني شده، در اين باره با ايران بحث خواهيم كرد.» آمانو در گزارش خود ميگويد، با بازديد و نمونهبرداري پارچين، «اجراي نقشه راه به فاز مهمي رسيده است.» ولي او در بخشي نگرانكننده از گزارش خود ميگويد: «همانطور كه من در گزارش هايم به شوراي حكام گفته ام، كارهاي گستردهاي در اين مكان ازاوايل سال 2012 انجام شده كه توانايي آژانس براي راستي آزمايي مؤثر آژانس را در آنجا از بين ميبرد.»
نمونهبرداري چگونه انجام شد؟جزئيات نمونه برداري آژانس از مكانهاي مشخصشده در داخل سايت پارچين، معلوم نيست. آژانس نمونهبرداري در داخل پارچين را براي اين انجام ميدهد كه مشخص شود ايران فعاليت هستهاي نظامي داشته يا نه؟ روايت سخنگوي سازمان انرژي اتمي ايران اين است كه نمونهبرداريهاي محيطي آژانس از مكانهاي مشخص شده در داخل سايت پارچين، صرفاً توسط كارشناسان ايراني انجام شده و نمونهها در اختيار بازرسان آژانس قرار گرفته است. اين روايت طرف ايراني را يوكيو آمانو تا حدي تأييد كرده است. آمانو ميگويد: «قبل از بازديد ما، فعاليتهاي پادماني معيني در مكاني مشخص از سايت پارچين انجام شد، از جمله گرفتن نمونههاي محيطي.» آمانو نيز تأييد ميكند كه نمونهبرداري را كارشناسان ايراني انجام دادهاند ولي در روايت او مشخص نيست كه بازرسان آژانس نيز همراه كارشناسان ايراني حضور داشتهاند يا نه: «در نتيجه تجربهاي كه آژانس طي سالها به دست آورده در مواردي مشخص، به نمايندگان دولتها اجازه داده كه فعاليتها را در حمايت از كار راستيآزمايي آژانس انجام دهند. اين كار به صورتي انجام ميشود كه تضمين كند روند راستيآزمايي آژانس ماستمالي نشده است.» او ميگويد: «در مورد پارچين طرف ايراني بخشي از نقش را در روند نمونهگيري از طريق برداشتن نمونهها ايفا كرد.» آمانو ميگويد: «آژانس ميتواند يكپارچگي روند نمونه برداري و اعتبار نمونههاي گرفته شده را كه از مكانهاي مورد تمايل آژانس درمكاني مشخص در پارچين انجام شده، تأييد كند.» اين بخش از گزارش آمانو تأييد ميكند نمونه برداري آژانس را كارشناسان ايراني انجام دادهاند و تأكيد او بر صحت نمونهها نشان ميدهد نمونهبرداري بدون حضور آژانس و البته با نظارت قابل تأييد آنها انجام شده است: «اعتبار نمونهها از سوي آژانس با به كارگيري يك روند راستيآزمايي ايجاد شده انجام شده و اين روند تحت مسئوليت و نظارت ما انجام شده است.» رئيس سازمان انرژي اتمي ايران با اشاره به بازديد مدير كل آژانس بينالمللي انرژي اتمي از پارچين و با تأكيد بر اينكه سفر آمانو بسيار موفقيت آميز بود، تصريح كرد: آمانو با رضايتمندي از ايران رهسپار شد.