ساختمان بهارستان مجلس همانند همتاي امريكايي خود «كاپيتول» ظهر ديروز ميزبان يوكيو آمانو، رئيس آژانس بينالمللي انرژي اتمي بود تا براي بررسي برجام توسط نمايندگان ايراني جايگاه ركن قانونگذاري كشور چيزي كم از كنگره نداشته باشد.
آمانو دو ماه پيش به ساختمان كنگره رفت تا به سناتورهاي امريكايي درباره وظايف آژانس در برجام به آنان توضيحات لازم را بدهد. سناتورهاي امريكايي به توافقنامه جنبي بين ايران و آژانس براي حل مسائل گذشته معترض بودند و خواستار اين بودند تا اين توافقنامه علني شود.
به ظاهر آمانو در مقابل اين تصميم مقاومت كرد و توافقنامه برجام محرمانه ماند. مدتي بعد با روشن شدن تكليف برجام براي بررسي در مجلس شوراي اسلامي بحث حضور آمانو در مجلس شوراي اسلامي مطرح و اين درخواست به صورت علني از سوي عليرضا زاكاني، رئيس اين كميسيون مطرح شد. دولت خواستار درخواست رسمي مجلس شد و اين درخواست به وزارت امور خارجه ابلاغ شد تا آمانو كه براي پيگيري حل مسائل گذشته به ايران سفر كرده است، براي بيان برخي توضيحات در جلسه كميسيون برجام حضور پيدا كند؛ جلسهاي كه به گفته حقيقتپور به درخواست آمانو محرمانه ماند و تنها به روايتهايي به نقل از برخي نمايندگان از كميسيون محدود ماند تا مانند برخي جلسات برجام اين نشست در تلويزيون پخش نشود.
تقاضاي روحاني از آمانو چه بودآمانو در بدو حضور خود در تهران به ديدار محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه و حسن روحاني، رئيسجمهور اسلامي ايران رفت تا تبادل نظر را با آنان بر سر اجراي برجام آغاز كند. ظريف در ديدار خود با آمانو خاطرنشان كرد:جمهوري اسلامي ايران طي سالهاي گذشته همكاري خوب و فعالي در مسير شفافسازي برنامه هستهاي خود داشته است و انتظار ميرود با پايان مذاكرات پرونده طولاني اتهامات بياساس در خصوص ابعاد غير صلحآميز برنامه هستهاي ايران مختومه شود.
وزير امور خارجه كشورمان در اين ديدار با تأكيد بر اراده جدي ايران براي تداوم همكاريهاي فيمابين ابراز اميدواري كرد روند همكاريهاي آتي ايران و آژانس برخي گمانههاي منفي در افكار عمومي كشورمان نسبت به اين نهاد تخصصي بينالمللي و جايگاه حرفهاي آن را به طور كامل مرتفع سازد. ديدار بعدي آمانو با حسن روحاني، رئيسجمهور اسلامي ايران بود. روحاني در ديدار خود با آمانو به نكتهاي اشاره كرد كه شايد حرف دل بسياري از ايرانيها بود و آن هم عملكرد منصفانه در مورد نظارت برجام بود. رئيسجمهوري با بيان اينكه جمهوري اسلامي ايران در 12 سال گذشته روابط گستردهاي با آژانس بينالمللي انرژي اتمي داشته و همواره تلاش كرده اين مناسبات، خوب، منظم و قانوني باشد، گفت: توقع ما از آژانس بيش از آن چيزي نيست كه در اساسنامه آن آمده است و ما به دنبال خواستهاي بيش از قرارداد پادمان فيمابين ايران و آژانس نيستيم.
روحاني با ابراز خرسندي از اينكه ايران در مذاكرات با 1+5 در نهايت در زمينه مطالعات ادعايي به يك مداليته براي توافق دست يافت و سندي نيز ميان آژانس بينالمللي انرژي اتمي و سازمان انرژي اتمي ايران امضا شد، نحوه همكاري دستگاههاي مربوط در ايران با آژانس به منظور حل برخي مسائل باقيمانده را ارزشمند دانست و گفت: ما در اجراي برجام به طور داوطلبانه پروتكل الحاقي را اجرا ميكنيم و اميدواريم شما نيز منصفانهبر اجراي توافق برجام نظارت داشته باشيد.
قولهاي آمانو در تهران چه بودمقصد بعدي آمانو در تهران حضور در كميسيون برجام بود. رئيس آژانس بينالمللي انرژي اتمي به همراه معاونان خود با همراهي نماينده ايران در آژانس بينالمللي انرژي اتمي و همچنين حسن قشقاوي، معاون كنسولي وزارت امورخارجه وارد مجلس شد. آمانو در بدو ورود به مجلس مورد استقبال عليرضا زاكاني رئيس كميسيون برجام قرار گرفت و سپس در جلسه كميسيون از عملكرد حرفهاي سازمان خود دفاع كرد. مديركل آژانس بينالمللي هستهاي با تأكيد بر اينكه آژانس يك سازمان مستقل و فني است اظهار داشت: آژانس نقش حياتي در چالش پيش رو ايفا خواهد كرد چراكه ما از نيروهاي متخصص برخورداريم و ميتوانيم وظايف خود را به درستي انجام دهيم.
آمانو همچنين به نقشه راه ايران و آژانس اشاره كرد و گفت: ما با ايران بر سر يك نقشه راه توافق كرديم؛ نقشه راهي كه تا الان قدمهاي چشمگيري در آن برداشته شده است. اين نقشه راه بسيار محكم است و برنامه زمان بندي خود را دارد و قرار است در آن مسائل باقي مانده بين ايران و آژانس را تا پايان سال ميلادي به اتمام برسانند.
آمانو در صحبتهاي خود دو قول مهم هم به نمايندگان مجلس شوراي اسلامي داد كه هر دو جزو اصليترين اولويتهاي ايران در روند بررسيهاي آژانس در تهران بودند. مديركل آژانس بينالمللي هستهاي اظهار داشت: آژانس به مسائل محرمانه احترام ميگذارد چراكه آن را جدي تلقي ميكند. ما رژيمي براي حفاظت از اطلاعات محرمانه داريم كه به آن پايبند هستيم و آن را جدي ميدانيم. آمانو با بيان اينكه طبق برجام ايران به صورت داوطلبانه پروتكل الحاقي را اجرا خواهد كرد، گفت: اين اقدام از طرف ما مثبت تلقي خواهد شد و كمك ميكند تا اثبات ماهيت صلح آميز برنامه هستهاي ايران محقق شود. بايد متذكر شوم كه بيش از 120 كشور در حال حاضر پروتكل الحاقي را اجرا ميكنند و ما اين موضوع را در قبال ايران بدون هيچ تبعيض يا مورد ويژه و استثنايي اجرا خواهيم كرد.
ما در ترور دانشمندان ايران دست نداشتيمسخنان آمانو حاشيههاي ديگري هم داشت و شايد مهمترين آن چيزي بود كه نقوي حسيني آن را روايت كرد و آن هم اتهام قديمي بود كه به آژانس درباره ترور دانشمندان هستهاي ايران وارد بود. نقوي حسيني به نقل از آمانو، هرگونه دخالت آژانس در اين مورد را رد كرد و با تصريح بر اين نكته كه اين ترورها هيچ ارتباطي با آژانس نداشته است اظهار داشت: در اساسنامه شوراي حكام جايي براي ترور دانشمندان و اعمال زور وجود نداشته و تنها راستي آزمايي وظيفه ماست. قبلاً هم گفتهام اگر اطلاعات مستندي در اين زمينه داريم به ما نشان دهيد تا پيگيري كنيم ولي چيزي به ما داده نشده است؛ اطمينان ميدهم كه ما و آژانس هرگز به دنبال چنين چيزهايي نيستيم زيرا حفاظت از اطلاعات در آژانس داراي رژيمي مشخص است و همه آنرا مهمترين وظيفه آژانس ميدانيم. نكته جالب اينجا بود كه رئيس آژانس بينالمللي در پاسخ به سكوت درباره فعاليتهاي هستهاي رژيم صهيونيستي گفته است كه وي قادر به پاسخگويي در اين رابطه نيست.
در ابتداي اين جلسه نيز عليرضا زاكاني، رئيس كميسيون برجام گلايههايي از آژانس بينالمللي اتمي مطرح و به اين نكته اشاره كرد كه به دليل عدم پايبندي آژانس بينالمللي انرژي اتمي بسياري از بيماران ايران بدون داروي مورد نياز از فعاليت رآكتور اتمي تهران باقي ماندهاند.