بيش از شش ماه مانده به انتخابات مجلس شوراي اسلامي، سكاندار دولت آغاز رقابتهاي انتخاباتي را رسماً كليد زد؛ حركتي كه در سخنان ديروز رئيسجمهور نمود پيدا كرد و رئيسجمهور در آنجا براي تمام گروهها و جناحهاي سياسي خط و نشان كشيد كه «مجلس آينده متعلق به يك حزب و جناح نخواهد بود.» اين صراحت كلام روحاني در پيشبيني تركيب مجلس در حالي است كه هم اكنون سه دوره است كه مردم با رأي خود قاطبه صندليهاي بهارستان را در اختيار جريان اصولگرا قرار دادهاند؛ موضوعي كه به نظر ميرسد حسن روحاني چندان به آن راضي نيست و قصد دارد نيروهاي هوادار دولت را به پارلمان بفرستد. اين در حالي است كه گفتههاي صريح رئيسجمهور در خصوص تركيب آتي مجلس شوراي اسلامي شائبه بهرهگيري از قدرت دولت براي نقش آفريني در انتخابات را بيش از هر زمان به اذهان متبادر ميكند. اگرچه پيشتر نيز برخي از اعضاي دولت جسته و گريخته در اين خصوص سخن گفتهاند اما اين پيشبيني رسمي رئيسجمهور، معادلات بسياري را در انتخابات پيشرو رقم خواهد زد.
حسن روحاني كه در نشست مشترك هيئت دولت و استانداران سراسر كشور سخن ميگفت، در ابتداي سخنان خود به موضوع مذاكرات هستهاي اشاره كرد. موضوعي كه دولت سرمايه گذاري زيادي روي آن كرده بود و قصد داشت برگ پيروزي خود را در انتخابات از دل موفقيت در اين مذاكرات بيرون بكشد.
روحاني در اين خصوص معناي مذاكره واقعي را تعامل و بده و بستان دانست و به دستاوردهاي كشور در اين خصوص اشاره كرد و گفت: حفظ غنيسازي و حق تحقيق و توسعه براي مراحل پيشرفتهتر اين دانش و برخورداري از مكاني براي اين فعاليتها كه براي ما داراي تضمين باشد، اهداف اصلي بود كه توانستيم آنها را به خوبي تثبيت كنيم.
روحاني همچنين در ادامه با بيان اينكه وضعيت فعلي موضوع هستهاي شرايط ويژه و جديدي را براي كشورمان، منطقه و جهان پديد آورده، گفت: اساس توفيق بزرگي كه تا اين مرحله در موضوع هستهاي به دست آمده مربوط به ايستادگي و مقاومت مردم، لطف خداوند و حمايتها و هدايتهاي رهبر معظم انقلاب است. اما اگر مجموعه رفتار دولت كه چراغ سبز لازم را مبني بر تمايل به حل و فصل واقعي اين موضوع به افكار عمومي دنيا نشان داد نبود، حلوفصل اين پرونده محال بود.
روحاني افزود: آنچه بسيار اهميت دارد اين بود كه مجموعه رفتار دولت تدبير و اميد علامتي را به دنيا نشان داد مبني بر اينكه ما مصمم به تعامل سازنده هستيم و دنيا اين علامت را دريافت كرد. صدور اين نشانه و علامت با زبان و بيانيه خواندن مقدور نبود بلكه اين اتفاق در مقام تصميم، عمل و اجرا روي داد.
رئيسجمهوري با اشاره به اينكه در مذاكره تلاش بر آن است كه اهداف و دستاوردهاي اصلي حفظ شده و درباره آنچه در كوتاه مدت قابل جبران است مذاكره صورت گيرد، خاطرنشان ساخت: طبيعي است كه طرف مذاكره ما هم از ورود به مذاكره اهدافي دارد. برخي فكر ميكنند در مذاكره ما بايد به صددرصد اهداف خود دست يابيم و طرف مقابل دستاوردش از مذاكرات صفر باشد و به ما اعتراض ميكنند كه مثلاً چرا طرف مذاكرات ما نيز به يك سري اهدافش دست يافته است.
روحاني با طرح اين سؤال كه كجا در تاريخ سراغ داريد كه ايران در يك موضوع بينالمللي مربوط به حقوقش در برابر شش قدرت دنيا بنشيند و به تمام اهداف اصلياش برسد، خاطرنشان ساخت: پيروزي هستهاي در تاريخ كشورمان بيسابقه بود و نميدانم چرا عدهاي اين افتخار را كه متعلق به يك ملت بزرگ در برابر قدرتهاي جهان است، زير لب ذكر ميكنند. اين افتخار تنها متعلق به دولت نيست بلكه متعلق به همه ملت و حتي همه كشورهاي در حال توسعه و راهنماي آنها به سمت احقاق حقوقشان است و بايد آن را با صداي بلند بيان كرد.
اميد به آينده، پيش درآمد سخنان انتخاباتي
اما سخن گفتن از اميد به آينده، پيش درآمد حرفهاي انتخاباتي رئيس دولت تدبير و اميد بود. روحاني با اين كليد واژه سخنان خود را ادامه داد:براي حركت موفق به سمت آينده نياز به اميد، اعتماد، اتحاد و اراده ملي داريم. وقتي ملتي به آينده خودش، نظامش و دولتش اعتماد داشته باشد سرمايه اجتماعي به وجود ميآيد و ملت با اراده محكم در صحنه حاضر ميشود و در سايه اين اعتماد و اميد ملي حاصل از آن ميتوان بر هر مشكلي فائق آمد. وي سپس به موضوعات و مسائل داخلي استانها اشاره كرد تا گفتههاي خود را به سخنان انتخاباتي پيوند بزند.
مجلس آينده متعلق به يك حزب و جناح نيست
نخستين تصريح روحاني درباب انتخابات، موضوع احزاب و گروههاي سياسي بود. روحاني در توضيح الزامات فضاي مناسب اجتماعي و سياسي براي پيشرفت سريع كشور تأكيد كرد: هيچ حزب، جناح و گروه قانوني در كشور نبايد احساس يأس كند.
اگرچه رئيسجمهور در اين سخنان به صراحت عنوان نكرد كه چه گروه و جناحي امروز احساس يأس ميكند، اما وي اين نكته را نيز فراموش كرده كه احزاب و گروههاي حامي وي اين روزها بسيار راحتتر از گذشته مشغول فعاليت در صحنه سياسي كشور هستند و حتي توانستهاند در انتخابات خانه احزاب، اكثريت اين نهاد را به دست بگيرند.
اوج گفتههاي انتخاباتي رئيسجمهور آنجا بود كه وي به صراحت به پيشبيني تركيب مجلس آينده پرداخت و گفت: مجلس شوراي اسلامي آينده متعلق به يك حزب و جناح نخواهد بود. وي البته براي جلوگيري از نقدها به گفتهاش، بار ديگر از رهبري هزينه و تلويحاً اين گفته را منتسب به رهبر انقلاب كرد و افزود: اين نظر مقام معظم رهبري و گفته قانون اساسي ماست و مگر ميشود جناحي بگويد كه من يك خم رنگرزي پيدا كردهام كه ميتوانم آنجا را به هر رنگي كه بخواهم درآورم، اينگونه نيست. اين گفته روحاني در حالي است كه در سه انتخابات گذشته مجلس شوراي اسلامي، مردم همواره ترجيح دادند، سهم بزرگي از رأي خود را به جريان اصولگرا اختصاص دهند؛ موضوعي كه هيچگاه اعتراضي به آن صورت نگرفت يا اگر هم اعتراضات محدودي در اين خصوص بود، هيچگاه سندي در خصوص تخلف در انتخابات توسط جريانهاي معترض ارائه نشد.
درخواست روحاني براي تأييد صلاحيت همه كانديداها
روحاني سپس براي شوراي نگهبان به عنوان ناظر انتخابات خط و نشان كشيد و پاي قانون اساسي را براي تأييد گفتههاي خود به اين موضوع باز كرد و گفت: «اينجا جمهوري اسلامي ايران است و قانون اساسي در آن حاكم است. ما جايي را در كشور نداريم كه بخواهد افراد صالح و دلسوز را كه ميخواهند با استفاده از تجربياتشان به كشور خدمت كنند حالا از هر جناحي كه باشند، رد صلاحيت كند. تمام گروهها و دستهجات سياسي قانوني مورد احترام هستند. همه از نظر دولت برابرند و آن جايي كه بايد بگويد فردي براي شركت در انتخابات صالح است يا نه هيئتهاي اجرايي هستند و ما هيئت اجرايي نداريم كه يك جناح را تأييد صلاحيت كند و يك جناح ديگر را تأييد صلاحيت نكند.»
گفتههايي كه روحاني در آن تلويحاً عنوان ميكند كه تفسير شوراي نگهبان به عنوان مفسر قانون اساسي، در خصوص كانديداها را قبول ندارد و خواستار تأييد صلاحيت تمامي چهرههايي شده كه قصد دارند در انتخابات كانديدا شوند. چهرههايي كه برخي از آنان از افراد تابلودار جريان فتنه هستند و حتي برخي ديگر نيز به دليل اقدامات خلاف امنيت مليشان، در دورههاي گذشته رد صلاحيت شدهاند. رئيسجمهور سپس در مقام يك حقوقدان به تشريح امري بديهي ميپردازد و عملاً از شوراي نگهبان ميخواهد كه در امر اجراي انتخابات دخالت نكند. وي در اين خصوص ميگويد: شوراي محترم نگهبان ناظر است نه مجري. مجري انتخابات دولت است. دولت مسئول برگزاري انتخابات است و دستگاهي هم پيشبيني شده كه نظارت كند تا خلاف قانون صورت نگيرد. شوراي نگهبان چشم است و چشم نميتواند كار دست را بكند، نظارت و اجرا نبايد مخلوط شوند بايد به قانون اساسي كاملاً توجه كرده و عمل كنيم.
پيوند مذاكرات به انتخابات
روحاني در فرازي ديگر از سخنان خود با پيوند زدن موضوع مذاكرات هستهاي به انتخابات، تلويحاً پيروزي در مذاكرات را پيروزي در انتخابات ميداند و ميگويد: پيروزي هستهاي براي اين نبود كه ما در عرصه هستهاي پيروز شويم و در بقيه عرصهها پيروزي به دست نياوريم. پيروزي هستهاي آغازي براي پيروزيهاي همهجانبه و پيدرپي بود و انتخابات مجلس شوراي اسلامي بايد انتخاباتي با شور و شكوه باشد كه همه مردم در آن شركت كنند. رئيسجمهور همچنين انتخابات مجلس خبرگان را نيز همتراز با انتخابات مجلس براي دولت مهم عنوان ميكند و عنوان ميكند: اگر همه به اين باور مهم برسيم كه تصميمگير براي اين كشور ملت ايران هستند، مشكل حل خواهد شد و اگر كسي غير از اين، تفكر ديگري داشته باشد تيشه بر ريشه جمهوري اسلامي زده است.
روحاني همچنين در مثالي جالب، به روزهاي نبود شوراي نگهبان در نخستين انتخابات مجلس در ابتداي انقلاب اشاره ميكند و ميگويد: ما فقط بايد زمينه را براي برگزاري يك انتخابات سالم و باشكوه آماده كنيم. مگر مجلس اول پس از انقلاب اسلامي كه در آن زمان حتي شوراي نگهبان نيز وجود نداشت و همه حتي گروهكهاي مخرب در آن حضور داشتند بهترين مجلس تاريخ اين كشور نبود؟ ملت ايران ملتي بالغ، باتجربه و بزرگ است كه به خوبي براي آينده خود تصميم ميگيرد.
رئيسجمهوري خطاب به حاضرين گفت: در دوران پساتحريم شما علاوه بر تأمين امنيت به عنوان يك اصل مهم كه بيش از همه مسئوليت آن بر عهده وزارت كشور و استانهاي مرزي است، دو وظيفه مهم و سنگين ديگر نيز بر عهده داريد؛ اول يك حركت بزرگ اقتصادي و جذب سرمايه و تكنولوژي و دوم برگزاري باشكوه، دقيق و سالم انتخاباتي كه همه در آن مشاركت كرده و به آن افتخار كنيم.
روحاني اظهار داشت: همانگونه كه دنيا پس از به نتيجه رسيدن مذاكرات هستهاي با ديده احترام به ايران نگاه ميكند بايد انتخاباتي برگزار كنيم كه دنيا با افتخار و احترام به آن نگاه كند.