دوسال از عمر دولت اعتدال سپری شد

چرا روحانی از انتقاد می ترسد؟

با وارد شدن دولت یازدهم به سومین سال فعالیت خود، این سوال هنوز وجود دارد که علت واکنش های تند و تیز روحانی نسبت به منتقدان چیست؟ واکنش به هر انتقاد مطرح شده توسط منتقدین در داخل کشور و انفعال در برابر تهدیدهای دشمن برای چیست؟ در آخرین مورد روحانی دیشب در گفتگوی زنده با مردم به منتقدین داخلی به سفر وزیر خارجه جنایتکار فرانسه اعتراض کرد و گفت: "یک وزیر خارجه می‌آید نگوییم این دولت چند سال پیش فلان کار خطا را کرد."

 

دیدبان: اگر مواضع سیاسی رئیس جمهور در این دو سال سپری شده از عمر دولت یازدهم را بررسی کنیم اغلب شلیک هجمه های وی به سمت منتقدین داخلی است تا خارجی ها؛ تازه به دوران رسیده کوچکترین لقب روحانی به منتقدین است در حالی که حداکثر انتقادی که به آمریکا می کند این است که دولتمردانش را توصیه به خانه تکانی سیاسی می کند و حتی در جایی از اوباما تعریف کرد و او را فردی مودب خواند. جدای از این رفتار که موجب گستاخی هر چه بیشتر دشمن می شود، آقای روحانی اهتمام ویژه ای دارد که به همه انتقادهایی که از سوی منتقدان مطرح می شود پاسخ دندان شکن بدهد. اگر عملکرد دولت در صحنه عمل بویژه در اقتصاد در زندگی مردم تاثیر مثبت داشته باشد و نقد نقادان بی جا باشد این انتقادها تاثیر زیادی در ذهنیت مردم نسبت به آقای روحانی و دولتشان نخواهد داشت در نتیجه لزومی ندارد رئیس دولت یازدهم زحمت پاسخ دادن به همه آن ها را به خود بدهد. این نکته را رهبر انقلاب نیز در توصیه های خود به دوبت در دیدلار با هیئت دولت در سال 93 به گونه ای دیگر بیان کردند، آن جا که گفتند: "لزومی ندارد که انسان بخواهد به هر مطلب یا انتقادی پاسخ دهد زیرا در برخی موارد سکوت بهتر است ضمن آن که هر حرفی هم که بر ضد ما زده شود این گونه نیست که در ذهن افراد جامعه تاثیر بگذارد و مورد قبول قرار گیرد." 

این دستپاچگی در برخورد با منتقدین نشان از ترس وی از انتقاد دارد، زیرا که از قدیم گفته اند آن را که حساب پاک است از محاسبه چه باک است. این جمله آقای دکتر روحانی شاهد مثالی برای این نکته است. وی در جمع مسوولان وزارت کشور، استانداران و فرمانداران سراسر کشور اعلام کرد: "مردم به مجلس و قوه قضائیه انتقاد نمی کنند اما برای انتقاد از دولت زبان ها باز می شود" اگر عملکرد دولت قابل قبول باشد دیگر فرقی نمی کند که مردم به قوای دیگر نظام انتقاد می کنند یا نه و لزومی ندارد آقای روحانی نگران باز شدن زبان ها برای انتقاد از دولت باشد.

سخن در باب توهین های آقای روحانی به منتقدان عملکردش زیاد گفته شده و مطالب زیادی به نگارش درآمده است. اما در این نوشته هدفمان روشن کردن دلیل ترس آقای رئیس جمهور از انتقاد است.

لیست بلند وعده های عمل نشده

دو سال از عمر دولت گذشته است و به نظر می رسد بیشتر از هر چیزی ترس از وعده های زیادی که به اکثر آن ها عمل نشده خواب روحانی را آشفته کرده است. از مهمترین آن ها بهبود بخشیدن به وضعیت اقتصادی بود که اگر چه تورم تا حدودی کنترل شد ولی مهم تر از آن خروج از رکود است که هنوز محقق نشده است. آمار بالای چک های برگشتی در بازار، سقوط چندین باره شاخص کل بورس اوراق بهادار، تعطیلی تعدادی از واحدهای تولیدی از جمله نشانه های وجود رکود در اقتصاد کشور است. شاخص مربوط به چک‌های برگشتی و مبادله‌شده یکی از شاخص‌هایی است که کارشناسان را در تحلیل وضعیت اقتصادی کمک می‌کند. آمار چک های برگشتی که چندی پیش توسط محمود احمدی دبیر کل بانک مرکزی سالانه 5 تا 7 میلیون در سال اعلام شد(1) که نشان دهنده چیزی جز راکد بودن بازار نیست. جالب آن که بانک مرکزی در اقدامی عجیب آمار چک های برگشتی را از سایت خود حذف کرد. به گفته برخی تحلیلگران حذف آمار چک‌های برگشتی این‌ گمانه را تقویت می‌کند که بانک‌مرکزی به‌دنبال حذف نشانه‌های عدم خروج کشور از رکود است درحالی‌که خود او و اغلب اعضای دولت بر خروج کشور از رکود تأکید دارند.(2)

رونق خرید و فروش سهام و رشد شاخص کل بورس نیز یکی از نشانه های رونق اقتصادی است. متاسفانه بورس روزهای خوبی را سپری نمی کند. بانک مرکزی طی گزارشی اعلام کرد در سال منتهی به اردیبهشت 94 ارزش بورس اوراق بهادار تهران 100 هزار میلیارد تومان سقوط کرده است.(3) این سقوط حتی در روزهایی که خبرهای تازه ای از توافق ایران و 5+1 به گوش می رسید ادامه داشت و نشان داد که هیجانات و توهمات تاثیر بلند مدتی روی شاخص کل بورس نخواهد داشت. این روزها همه فروشنده اند زیرا با مشاهده عملکرد دولت در سیاستگذاری و نگاه به مقوله‌هایی همچون تولید و کارنامه آنان در هدایت بازارهای پولی و مالی متوجه آینده مبهم این بازار شده‌اند. به عنوان مثال با این که شعار دولت کاهش نرخ ارز پس از توافق بود اما نه تنها کاهشی مشاهده نشد بلکه روند صعودی به خود گرفت.

یکی دیگر از نشانه های ناتوانی دولت در حل مشکلات اقتصادی گرانی بنزین علی رغم اعلام قبلی مبنی بر عدم گرانی آن است. دولت که نتوانسته منابع مالی برای پرداخت یارانه را مهیا کند ناچارا بنزین را گران کرد در حالی که نوبخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی اواخر سال پیش اعلام کرده بود که سال آینده بنزین گران نمی شود که همانند دیگر موضع های سخنگوی دولت برعکس از آب درآمد. (4)

معطل کردن امکانات کشور تا رفع تحریم ها

از دیگر دلایل ضعف تیم اقتصادی دولت تعطیل کردن همه کارها و تلاش ها تا رسیدن به توافق هسته ای و برداشته شدن تحریم هاست. رئیس جمهور همه مطالبات مردم در حوزه معیشتشان را به رفع تحریم ها و تعامل با جهان حواله می دهد تا جایی که حل مشکل کم آبی کشور را هم منوط به رفع تحریم ها و آمدن سرمایه خارجی می داند. حجت الاسلام و المسلمین روحانی طی سخنانی جنجالی اظهار داشت: "تحریم‌های ظالمانه باید از بین برود تا سرمایه بیاید و مشکل محیط زیست، اشتغال، صنعت و آب خوردن مردم حل شود، منابع آبی زیاد شده و بانک‌ها احیا شوند." (5)

دولت یازدهم آنچنان به طرف غربی اعتماد کرده است که حتی در مقابل کاهش سرسام آور قیمت نفت هم هیچ واکنشی نشان نداد تا پس از رفع تحریم ها کدخدا به داد آنان برسد و فروش نفت ایران را تسهیل کند. این کاهش قیمت نقت به حدی بود که بعضی آن را خسارت بارتر از تحریم می دانند. دولتی که ادعای توانمندی دیپلماسی اش گوش فلک را کر کرده است، نتوانست و یا احتمالا نخواست در مقابل توطئه نفتی عربستان در افزایش تولید واکنشی نشان دهد و کشور را از این فاجعه خسارت بار نجات دهد.

دولتمردان تدبیر و امید کم کم متوجه شده اند که حتی پس از رفع تحریم ها نیز مردم تغییر خاصی بر سر سفره هایشان احساس نمی کند. این را حتی طیب نیا وزیر اقتصصاد دولت در حاشیه جلسه هیئت وزیران به طور علنی اعلام کرد تا مبادا انتظارات مردم افزایش یابد وی در این باره گفت:" لغو تحریم به تنهایی مشکلات اقتصادی را حل نمی‌کند." (6)

به همه این ناکامی های اقتصادی می توان شکست دولت در عملی کردن وعده اش مبنی بر بازگرداندن احترام پاسپورت ایرانی را اضافه کرد که بیش از پیش حس ناکامی را در روحانی ایجاد کرده است. ماجرای ویزا ندادن آمریکا به ابوطالبی، توهین به زنان ایرانی در سفارت فرانسه و ماجرای فرودگاه جده از مصادیق این ناکامی است.

وعده نا به جای روحانی هم در مورد رفع حصر سران فتنه برای جذب رای بیشتر هم که مانند وعده های بالا عملی نشد. البته لازم به ذکر است از موفقیت های دولت از جمله بهبود وضعیت سلامت کشور و عملکرد وزارت کار هم نمی توان غفلت کرد و به راحتی گذشت.

نتیجه گیری

دیدبان معتقد است حس ناکارآمدی دولت یازدهم در ناتوانی به انجام وعده ها و حل مشکلات مطرح شده، رئیس جمهور را به شدت ناراحت کرده و به سخن گفتن علیه انتقاد و منتقد تحریک می کند. انتقادهای دلسوزانه که به طور عمده از سوی منتقدین مومن و انقلابی به دولت گوشزد می شود هدفی جز اصلاح روند و حرکت در چارچوب صحیح ندارد. گذشت دوسال از عمر دولت تدبیر و امید و بهره کم دولتمردان از زمان سپری شده برای حل مشکلات و دل بستن به خارجی ها برای حل مشکلات باعث باقی ماندن مشکلات در جای خود و هجمه به منتقدین این روند شده است. جمع بندی مذاکرات که راه زیادی را تا توافق در پیش دارد متاسفانه امید دولتمردان یازدهم را به خارج از کشور چند برابر کرده است؛ غافل از اینکه به فرموده رهبر انقلاب "کلید حل مشکلات کشور در لوزان، ژنو و نیویورک نیست" و چاره کار در اقتصاد مقاومتی و نگاه به توان داخل است که این موضوع بارها توسط شخص رئیس جمهور هم مطرح شده است اما عملکرد مناسبی از دولت یازدهم در دوسال سپری شده دیده نشده و امید به اصلاح این روند در دوسال باقی مانده وجود دارد.

منابع:

1. http://www.boursenegar.ir/posts/index/607

2. http://www.alef.ir/vdcd5n0xxyt09z6.2a2y.html?269072

3. http://www.boursenews.ir/fa/news/151399

4. http://www.hamshahrionline.ir/details/288164/Economy/energy

5. http://www.isna.ir/fa/news/94031709076

6. http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940424000754