به‌طور مسلم اعلام مرگ ملاعمر، حكايت از پايان تاريخ مصرف طالبان و جايگزين كردن داعش به جاي طالبان است. حاميان طالبان كه سال‌ها با استفاده ابزاري از القاعده و طالبان، به دنبال پياده كردن اهداف خود در منطقه بودند، با ايجاد انشعاب در طالبان و سپس تضعيف آن، داعش آلترناتيو مناسبي حداقل براي يك دهه ديگر براي پيگيري اهداف كلانشان در منطقه خواهد بود. پس از مرگ ملامحمد عمر رهبر گروه طالبان، گزارش‌هايي از انشعاب و چنددستگي رهبران اين گروه در حال منتشر شدن است كه بدون شك اين چنددستگي سبب انحلال گروه طالبان خواهد شد. با آنكه زمان و مكان مرگ رهبر گروه طالبان به صورت دقيق مشخص نيست، اما بر اساس موثق‌ترين گزارش‌ها كه برخي مقامات دولت كابل آن را تأييد كرده‌اند، ملاعمر در شهر كراچي حدود دو سال و چهار ماه پيش مرده‌است. اينكه تاكنون فرماندهي گروه طالبان را چه كسي به عهده داشته و اطلاعيه‌ها به‌نام ملاعمر و دستورهايي از جانب وي از طرف چه كسي يا كدام گروه منتشر شدند تاكنون مشخص نيست، اما بر اساس تازه‌ترين گزارش‌ها «ملا اخترمحمد منصور» معاون پيشين اين گروه با سمت رهبري گروه طالبان آغاز به كار كرده است. سايت‌هاي مرتبط با گروه طالبان ملااخترمحمد منصور را امير مسلمانان و رهبر گروه طالبان خطاب كرده است، اما بازهم انشعاب‌هاي پيدا و پنهاني در سه روز گذشته در گروه طالبان ديده مي‌شود. سايت‌هاي خبري طالبان اعلام كردند شيوخ و فرماندهان نظامي طالبان با اخترمحمد منصور بيعت كرده و وي به صورت رسمي مسئوليتي را به عهده گرفته كه پيش از اين ملامحمد عمر به عهده داشت، اما طالبان در خصوص اينكه پس از كشته شدن ملاعمر چه كسي رهبري طالبان را به عهده داشت چيزي نگفته و به اين صورت فرمان‌ها و اطلاعيه‌هايي كه از آدرس ملاعمر صادر مي‌شد در ابهام باقي مانده است. اكثر اطلاعيه‌ها و دستورهايي كه به نام ملاعمر در بيش از دو سال گذشته صادر شده، اجرا شده و بر اثر آن هزاران شهروند بي‌گناه افغانستان جان داده‌اند، اما بر اساس گزارش‌هايي كه گروه‌هاي مخالف رهبري ملامنصور آن را تأييد كرده‌اند، بخشي از اين فرمان‌ها اجرا نشده است. رسانه‌هاي داخلي افغانستان دليل اين عدم اطاعت را آگاهي فرماندهان نظامي طالبان از مرگ ملا عمر عنوان كرده و تأكيد داشتند انشعاب داخلي و درون سازماني طالبان از اين پيشتر آغاز شده بود. «ملا عبدالقيوم ذاكر» فرمانده مشهور نظامي طالبان با تأكيد بر اينكه ملااخترمحمد منصور و «گل‌آقا اسحق‌زي» مسئول مالي طالبان در قتل رهبر اين گروه دست داشته، رهبري ملامنصور را نپذيرفته و حدود هفت ماه پيش و پس از آنكه از سوي ملامنصور اجازه ملاقات با ملاعمر را نمي‌يابد، به خاك افغانستان فراري مي‌شود. در كنار اينكه تاكنون عبدالقيوم ذاكر اعلام موضع مشخصي نكرده، گزارش‌هايي وجود دارد كه «مولوي محمد يعقوب» پسر ملاعمر در يك نشست سري اعلام كرده آمادگي رهبري طالبان را دارد و از سوي ديگر «ملا عبدالمنان» كه برادر ناتني ملاعمر است نيز رهبري ملا منصور را نپذيرفته است. «ملا نجيب‌الله» فرمانده بزرگ نظامي طالبان كه گفته مي‌شود گروه «محاذ فدايي» را نيز رهبري مي‌كند، از چندي قبل با ملااختر منصور اعلام مخالفت كرده و پيش از اينكه مرگ ملا عمر از سوي گروه طالبان تأييد يا رد شود، اين گروه مرگ ملاعمر را اعلام كرده است.
ملا عبدالقيوم ذاكر، «مولوي محمد يعقوب»، «ملا عبدالمنان» و «ملا نجيب الله» فرماندهان پرنفوذ و محبوب ميان فرماندهان نظامي طالبان هستند كه بر اساس گزارش‌ها در برابر ملامنصور اعلام موضع كردند، اما اين اعلام موضع طالبان به صورت هماهنگ نبوده بلكه هر كدام به صورت جداگانه مخالفت خود را با ملامنصور اعلام كرده‌اند. اين نشان مي‌دهد علاوه بر ملا منصور، طالبان در آينده نزديك چندين رهبر ديگر نيز خواهد داشت و به صورت كامل به سمت انشعاب و چندپارچگي خواهد رفت. انشعاب طالبان از نگاه كارشناسان افغانستان امري قطعي است، اما اينكه اين گروه به چند شاخه تقسيم خواهد شد و آيا اين شاخه‌ها از سوي حمايت‌كنندگان گروه طالبان حمايت خواهند شد يا خير، امري است در ابهام كه گذر زمان مشخص خواهد كرد. گذشته از اين، احزاب و گروه‌هاي سياسي كه انشعاب و چندپارچگي را تجربه كرده‌اند نشان مي‌دهد يك بخش آن كه اكثريت افراد با نفوذ در آن هستند از سوي حمايت‌كنندگان خارجي مورد حمايت قرار گرفته‌اند و دسته‌هاي ديگر اكنون در انزواي كامل قرار گرفته‌اند. با اين وجود مي‌توان گفت شاخه ملا منصور كه گروه حقاني را نيز با خود دارد و «سراج‌الدين حقاني» پسر «جلال‌الدين حقاني» مؤسس اين گروه در سمت معاون گروه طالبان قرار گرفته، از سوي حمايت‌كنندگان خارجي اين گروه مورد حمايت قرار خواهند گرفت و به اين صورت به عمر خود ادامه خواهند داد اما در اين ميان فرماندهان مخالف ملا منصور سه راه عمده پيش رو دارند و آن اينكه در گام نخست با دولت كابل مصالحه كرده و از خونريزي دست بكشند، دوم اينكه در تلاش براي پيدا كردن حامي برآيند و يك حمايت‌كننده پر قدرت پيدا كرده و به تداوم هراس‌افكني بپردازند و سوم اينكه به يك گروه ديگر كه احتمالاً «داعش» است، بپيوندند و از تقابل با اين گروه در خاك افغانستان دست بكشند. به نظر مي‌رسد، اين شاخه‌ها در آينده با ملامنصور مخالفت كرده و در ميدان‌هاي نبرد در برابر هم قرار خواهند گرفت كه بدون شك سبب انحلال و از بين رفتن اكثريت گروه طالبان خواهد شد. واقعيت مهمي كه بايد اشاره كرد اينكه با اعلام مرگ ملاعمر، حاميان طالبان عملا مي‌خواهند براي جايگزين كردن داعش به جاي طالبان اقدام كنند و به همين خاطر بحث مذاكره با طالبان را هم پيش مي‌كشند. به نظر مي‌رسد نوعي هماهنگي در سياست‌هاي امريكا و پاكستان و عربستان وجود دارد كه در فرصت ديگري به دلايل آن اشاره خواهيم كرد اما شايد بهتر باشد به موضع كشورمان نيز اشاره شود كه اخيراً محمدرضا بهرامي سفير ما در كابل در يك نشستي اعلام كرد: «ما از گفت‌وگوهاي صلح حمايت مي‌كنيـم و سه موضوع در ارتباط با ايـن مذاكـرات وجود دارد؛ اول باور مـا ايـن اسـت كـه مذاكره بهترين مسير رسيدن بـه صلـح اسـت، دوم ايـن مذاكـرات بايد تحت مالكيت، هدايت و رهبري دولـت افغانستان باشد و سوميـن موضوع اينكه بين سياسـت‌هاي جمهوري اسلامي ايـران و گروه‌هايي كـه براي حل مشكلات، اعتقادي بـه اسـتفاده از روش‌هاي مسالمت‌آميز ندارند، مـرز واقعي و عيني وجود دارد و ايـران هرگز از گروه‌هايي كـه چنين اعتقادي داشته باشند، حمايت نخواهد كـرد.»
