کد خبر: 730690
تاریخ انتشار: ۱۰ مرداد ۱۳۹۴ - ۲۱:۴۹
محمد جواد اخوان
رفتارشناسي جريان فتنه و تجديدنظرطلبان و هواداران آنها در روزهاي پس از اعلام جمع‌بندي مذاكرات هسته‌اي، حاكي از ورود اين جريان به ‌عرصه جديدي از فعاليت است كه رمزگشايي از آن مي‌تواند‌ در فهم دقيق‌تر از سپهر سياسي كشور مفيد باشد. از اين‌رو تلاش خواهد شد در اين يادداشت ابعاد گوناگون چرايي و چيستي اين ذوق‌زدگي سياسي اجتماعي بررسي شود.
پس از اعلام جمع‌بندي مذاكرات، شاهد نوعي تظاهر به ذوق‌زدگي از سوي تجديدنظرطلبان و بقاياي جريان فتنه بوديم، به‌گونه‌اي كه نشانه‌هاي اين ذوق‌زدگي هم در تيترهاي رسانه‌هاي زنجيره‌اي و هم در برخي تجمعات بي‌رمق خياباني مشاهده مي‌شد. جالب اينجا بود كه فارغ از محتواي نتيجه و بدون اطلاع از كم و كيف آن، به‌صرف اين اعلام جمع‌بندي، اين بدنه تظاهر به ذوق‌زدگي كردند كه اين رويكرد در نوع خود تأمل‌برانگيز بود.
مي‌توان چنين استنباط كرد كه اين مقطع براي جريان تجديدنظرطلب در حكم يك فرصت تلقي مي‌شده تا از اين رهگذر، تجديدحيات سياسي اجتماعي خود را دنبال كند و براي تقويت سرمايه اجتماعي خود از اين فرصت حداكثر بهره را ببرد. چرايي اين موضوع را مي‌توان نخست در نوع ارتباط ميان اين جريان و شبه‌گفتمان اعتدال جست‌وجو كرد.
در ميانه رقابت‌هاي انتخاباتي تجديدنظرطلبان تلاش كردند سرمايه اجتماعي خود را با شبه‌گفتمان اعتدال به اشتراك بگذارند تا در فرداي انتخابات بتوانند سهم حداكثري را از پيروز ميدان طلب كنند. اين جريان در طول دو سال گذشته همواره با نگاه فرصت‌طلبانه و سهم‌خواهانه به دولت و شبه‌گفتمان اعتدال نگريسته است و در پي آن است كه در اين شراكت موقتي، قدرت‌يابي روزافزون خود را دنبال كند. طبيعي است كه پس از مدتي كه در خصوص تثبيت جايگاه خود آسوده‌خاطر شد، بر شريك خود خواهد شوريد و كل مال‌الشركه را تصاحب خواهد كرد.
تجديدنظرطلبان در شراكت دوساله خود به‌خوبي مي‌دانند كه با توجه به پيشينه سياه اين جريان خصوصاً در كودتا عليه رأي مردم در فتنه 88، بازگشت به قدرت برايشان به اين سادگي‌ها نيست و تا حصول شرايط مطلوب ناچار به شراكت اجباري يا به تعبير دقيق‌تر زيست انگلي در كنار اعتدال‌گرايان هستند اما آنها در عين حال مترصد اوضاع براي حداكثر بهره‌برداري به نفع خود نيز هستند. بنابراين به‌تدريج تلاش كرده و خواهند كرد تا سرمايه اجتماعي خود را- كه مهم‌ترين سرمايه آنها در اين شراكت است- جدا كرده و به‌تدريج به مالكيت اختصاصي خود درآورند.
بي‌شك آنچه پس از اعلام جمع‌بندي مذاكرات هسته‌اي رخ داد، نشانه‌اي از اين تفكيك سرمايه اجتماعي است كه زنگ هشدار را براي اعتدال‌گرايان به صدا درمي‌آورد. براي فهم دقيق اين موضوع كافي است اندكي سناريوهاي محتمل بررسي شود.  نتيجه مذاكرات هسته‌اي از دو حال خارج نيست، يا آنچه مطلوب نظر تعاملگرايان بوده حاصل مي‌شود و با رفع همه تحريم‌ها، گشايش اقتصادي رخ خواهد داد كه اين موضوع مي‌تواند كل مال‌الشركه در اختيار پيروز اين شراكت قرار دهد. در اين صورت تجديدنظرطلبان احساس خطر كرده و با طرح مطالبات سياسي خود تلاش خواهند كرد فضاي سياسي را راديكال نمايند تا سرمايه اجتماعي خود را حفظ كنند. در چنين شرايطي پايان اين شراكت موقت رقم خواهد خورد.
در حالت ديگر كه دور از انتظار نيز نيست، با بدعهدي طرف مقابل برجام به فرجام نرسيده و ايده تعامل‌گرايي براي گشايش اقتصادي، ناكارآمدي خود را نمايان خواهد ساخت. در اين شرايط بازهم تجديدنظرطلبان به تكاپو خواهند افتاد تا از سرايت اتهام ناكارآمدي به جريان خود جلوگيري كنند. در اين شرايط بعيد نيست كه تيغ تيز انتقاد همين تيترهاي ذوق‌زده، به سمت دولت يازدهم رفته و تمام اين شراكت موقت نيز به فراموشي سپرده شود.
به‌طور خلاصه مي‌توان گفت با اعلام جمع‌بندي مذاكرات، شراكت تجديدنظرطلبان با اعتدال‌گرايان وارد مرحله جديدي شده است، هرچند بسياري از مقامات دولتي پس از رونمايي از برجام كوشيدند مطالبات و توقعات مردم را مديريت كنند و اين روزها بسيار شنيديم كه با توافق همه مشكلات اقتصادي حل نمي‌شود، اما تجديدنظرطلبان درست در نقطه مقابل كوشيدند با ذوق‌زدگي تمام‌عيار سطح توقعات جامعه را بالا ببرند. اين رويكرد به برنامه راهبردي تجديدنظرطلبان براي بازگشت به قدرت بازمي‌گردد و به‌زودي نشانه‌هاي ديگر آن را ديگر ساحت‌هاي جامعه و تحولات سياسي خواهيم ديد.
نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار