ايرانيان زيادي هستند كه بنا به دلايل مختلف حاضرند به هر قيمت به اروپا و امريكا رفته و آنجا ساكن شوند اما در اين ميان ايرانياني هم هستند كه با وجود اينكه در غرب به دنيا آمده و بزرگ شدهاند براي زندگي ايران را انتخاب كردهاند. جالبتر ايرانياني هستند كه با وجود زندگي در دنياي متفاوت غربي براي تحصيل علوم اسلامي به كشور مادريشان بازميگردند. هانيه تركيان دختر ايراني مقيم ايتاليا از آن جمله است. پدرش ايراني و مادرش ايتاليايي است. زماني كه ميخواست براي تحصيل علوم ديني به حوزه برود به او پيشنهاد دادند كه بهترين مكان ايران است تا بتواند سؤالات و ابهاماتي كه در ذهن دارد را برطرف كند، زيرا در ايتاليا مكاني براي تحصيل علوم اسلامي وجود نداشت. براي همين راهي ايران و شهر مقدس قم شد. درحال حاضر وي دانشجوي دكتري اسلامشناسي است كه در قم درس ميخواند. با كمك انجمن شهيد ادواردو آنيلي (مهدي) توانستيم با وي گفتوگويي صميمي داشته باشيم.
هر چند پدر شما ايراني است ولي در فضاي ايتاليا بزرگ شديد. چقدر مقيد به رعايت حجاب و
پوشش بوديد؟
خيلي زياد چون مادرم هم مسلمان شده ايتاليايي بود و به ما ياد داده بودند كه حجاب داشته باشيم. خدا را شكر مشكلي در داشتن پوشش نداشتم؛ البته چون اغلب شناختي از اسلام نداشتند گاهي با كنجكاوي نگاه ميكردند و گاهي هم عدهاي مسخره ميكردند ولي برخورد فيزيكي خاصي مثل كشورهاي فرانسه و انگليس كه با افراد مسلمان و باحجاب گاهي ميشود در ايتاليا نبود.
افراد محجبه و مسلمان هم در اطرافتان بود؟
نه فقط من بودم كه حجاب داشتم. خدا كمك كرد در آن شرايط حجابم را داشته باشم و تا ديپلم درس خواندم.
در ايتاليا وضعيت مسلمانان به خصوص شيعه چگونه است؟
به نسبت ساير كشورهاي ديگر شيعيان فعال نيستند و تعدادشان هم كمتر است. مثلاً در كشور انگليس شيعيان در لندن تمركز دارند و در حوزه درس ميخوانند در حاليكه در ايتاليا پراكنده هستند و در شهرهاي مختلفاند البته اين به معناي محدود و كم بودن شيعيان نيست، در حال رشد هستند و اميدواريم به انسجام بيشتري برسند.
ايتاليا مقر كاتوليك و مسيحيت است. اين فضا براي مسلمانان مشكلي ايجاد نميكرد؟
خب بايد مختاط بود و به مسائل سياسي ورود نداشت تا حساسيت ايجاد شود، ولي دركل به دليل فضاي نسبتاً آزاد براي پيروان اديان به صورتي خاص برخوردي نميشد. فقط سال 88 به دنبال انتخابات ايران و حوادثي كه بعد از آن رخ داد يك سري از افراد با نام اصلاحطلبان سبز نشان به مركز شيعيان و مردم شيعه حمله كردند و با رنگ سبز روي در و ديوار مركز شعار نوشتند. شايد بيشتر از سوي اين گروه سختي پيش ميآمد.
وهابيون و سلفيها چطور؟ در ايتاليا هواداري دارند؟
متأسفانه بسيار فعال هستند و مساجد و مراكز بزرگ ديني و فرهنگي ساختهاند. آنها چون از نظر مالي مشكلي ندارند خيلي كار ميكنند و فضاي مسمومي؛ بهخصوص در شبكههاي اجتماعي و اينترنتي عليه شيعيان بهراه انداختهاند و با نشر خرافاتي سعي دارند ذهن مردم را نسبت به شيعيان بدبين كنند.
بازخورد نامه مقام معظم رهبري خطاب به جوانان اروپايي و امريكايي در ايتاليا چگونه بود؟
نامه ايشان بين مسلمانان و غيرمسلمانان ايتاليا واكنشهاي مختلفي داشت. در ميدان شهر كرپي نامه ترجمه شده با زبان ايتاليايي همراه با شاخه گل بين مردم توزيع شد تا خودشان بخوانند و قضاوت كنند. يكسري مشتاقانه و از سركنجكاوي دنبال كردند تا ببينند رهبر ايران چه سفارشي براي آنها دارد و درمقابل گروهي كه متأثر از فضاي رسانههاي ضد ايراني و اسلامي بودند برخورد سردي داشتند. به نظرم بايد روي اين نامه مهم و استراتژيك خيلي كاركرد.
به نظر شما براي تبليغ اسلام در ايتاليا چه كارهايي بيشتر تأثيرگذار است؟
امروز اغلب افراد در شبكههاي مجازي و اجتماعي حضور دارند. به نظرم بايد روي اين بعد از تبليغ درست و اصولي اسلام كار بيشتري كرد. شايد تأثيرش از سمينارها و كنفرانسهاي بزرگ و پرهزينه بيشتر باشد چون در اختيار همه است؛ البته فضاي سخنراني و مباحثه هم باز است كه گروههاي مختلف سني و اديان ديگر حاضر ميشوند.
وضعيت چاپ و نشر كتابهاي اسلامي چگونه است؟
تاكنون كتابها و مقالاتي ترجمه و منتشر شده است ولي كافي نيست چون هزينه روي دوش خود شيعيان منطقه است. گاهي به دليل گران بودن برايشان مشكل ميشود كه نياز به حمايت و كمك دارند زيرا درآمدشان كفاف نميدهد بيشتر كار كنند.
شما ادواردو آنيلي را ميشناسيد؟
جالب است بگويم وقتي به ايران آمدم مستند ادواردو را كه ديدم تازه از ماجرايش مطلع شدم. در ايتاليا اصلاً از او گفته نميشود و بايكوت رسانهاي زيادي وجود دارد و با وجود شهرت و قدرت زياد اين خانواده در ايتاليا كمتر ادواردو را ميشناسند حتي به دليل اخبار و مطالب دروغ برخي درباره او با ديده شك و ترديد نگاه ميكنند و از حقيقت ماجرا بيخبرهستند. امسال تعدادي ازشيعيان از طريق ارسال ايميل و انتشار در فضاي مجازي دعوت كردند تا در تورنتو محل قبر او مراسمي گرفته شود البته چون اجازه ورود نيست احتمالاً بيرون محوطه بايد مراسم بگيرند كه از من هم دعوت شده است.
به عنوان يك زن مسلمان دو رگه ايراني - ايتاليايي سبك زندگي اسلامي را چطور ميبينيد؟
اسلام دين جامع و كاملي است كه براي همه بخشهاي زندگي برنامه و دستورالعمل دارد ولي مشكل اينجاست كه شناخت ما از اسلام محدود و كم است. بحثهاي اخلاقي خيلي خوبي در اسلام وجود دارد كه اگر پياده شود نه فقط در كشورهاي اسلامي حتي در كشورهاي غيراسلامي هم استقبال ميشود و باعث تعالي جوامع ميشود. مثلاً در بحث خانواده در غرب رسانهها با تبليغات متعدد باعث شدهاند تا فرهنگ خانواده تغيير كند كه متأسفانه اين رويه غلط در ايران هم با وجود غناي فرهنگ اسلامي و ديني نفوذ كرده و تأثيرات بدي درنظام خانواده گذاشته است؛ درصورتي كه انسان بايد هوشيار باشد حتي اگر قرار است از فرهنگ غربي هم تأثير بپذيرد نكات مثبت و خوب آن را بگيرد و استفاده كند نه نكات منفي و مخرب كه به ضرر خود و نظام خانواده و جامعهاش است.
تا به حال از شما درباره اسلام سؤال شده است؟
در ايتاليا چون مسلمان و محجبه هستم با كنجكاوي از من درباره اسلام ميپرسند كه آيا داشتن حجاب بهخصوص در گرماي تابستان اذيتكننده نيست، آيا شما را مجبور به پوشش ميكنند، آيا زنان تحت فشار و اذيت براي داشتن حجاب هستند و اينگونه سؤالات كه از سر عدم شناخت و كنجكاوي است؛ من به آنها ميگويم حجاب دستور خداست ما هم به عنوان پيروان اسلام بايد به دستورات خدا عمل كنيم مانند شما كه از دستورات دين مسيح پيروي ميكنيد. در اسلام زن ارزش زيادي دارد و نبايد ظاهر و بدنش را در اختيار هر كسي قرار بدهد تا سوءاستفاده كنند.
در ايران به دختران و زنان ايراني چه ميگوييد؟
ميپرسند چرا به ايران آمديد آنجا كه آزادي و امكانات زيادي برايتان وجود داشت. به آنها ميگويم آري آنجا هم خوبيهايي دارد و آزادي زيادي هست اما قدر اين آرامش و آزادي ناشي از حجاب را در ايران بدانيد. در ايتاليا يك زن هرچند آزاد نميتواند ساعت 10 شب بيرون باشد، زيرا همين آزادي برايش خطر زيادي به همراه دارد.
تاكنون موفق به ديدار مقام معظم رهبري شدهايد؟
يك بار وقتي ايشان ديداري با طلاب خارجي داشتند توفيق پيدا كردم؛ واقعاً پدري مهربان و دلسوز هستند. وقتي گفتند شما همه فرزندان من هستيد خيلي به هيجان آمدم و برايم جذاب و آرامشدهنده بود. هيچ وقت آن جمله را از ياد نميبرم.
به نظر شما وقتي توريستهايي از ايتاليا به ايران ميآيند چه كاري براي معرفي بهتر ايران و اسلام لازم است انجام شود؟
البته توريستهايي كه به ايران ميآيند آنهايي هستند كه زمينه شناخت از ايران را دارند اما بهنظرم نبايد محدود به آثار تاريخي و باستاني شوند، بلكه بايد برنامههايي براي شناخت بيشتر آنها درباره اسلام و تشيع داشت زيرا عليه تشيع خيلي كار ميشود و بايد از ظرفيت و فرصت خوبي كه داريم براي معرفي ايران همراه با اسلام اقدام كنيم تا تبليغات منفي عليه دين اسلام خنثي شود.