تحريمهاي شوراي امنيت چطور لغو ميشود؟
بخش (5) ماده اول متن برنامه جامع اقدام مشترك )برجام) گفته كه اجراي اين برنامه منجر به برداشته شدن كامل تحريمهاي شوراي امنيت ميشود. طبق ماده (34) 5+1 متعهد شده بلافاصله بعد از نهايي شدن توافق (يعني ديروز) بدون تأخير قطعنامهاي را براي تأييد «برنامه جامع اقدام مشترك» به شوراي امنيت ارائه كند. طبق بخش (14) ماده اول برجام، 5+1 قطعنامهاي را به شوراي امنيت ارائه ميكند كه ضمن تصويب برنامه جامع اقدام مشترك، در آن بر تغيير اساسي بررسي مسئله هستهاي ايران تأكيد ميشود. اين قطعنامه كه به گفته مقامهاي دو طرف طي روزهاي آينده تصويب خواهد شد، قطعنامههاي قبلي را از زمان اجراي توافق لغو اعلام ميكند و تا 10 سال بعد از شروع اجراي توافق، بررسي مسئله هستهاي ايران را توسط شوراي امنيت پايان ميدهد. اين قطعنامه، جايگزين هر شش قطعنامه قبلي ميشود، البته در همين قطعنامه محدوديتهايي نيز براي ايران مشخص شده است. قطعنامه شوراي امنيت همه قطعنامههاي شوراي امنيت را به طور همزمان با راستيآزمايي اجراي تعهدات ايران توسط آژانس لغو ميكند. طبق بند (26) شوراي امنيت هيچ تحريم هستهاي جديدي عليه ايران اعمال نخواهد كرد.
تحريمهاي اروپا
اتحاديه اروپا طبق ماده 18 برجام موظف شده همه مفاد قوانين اتحاديه اروپا درخصوص تحريمهاي اقتصادي و مالي ايران را همزمان با راستي آزماييهاي آژانس از اجراي تعهدات ايران متوقف كند. جزئيات تحريمهايي كه بايد اروپا متوقف كند در اين ماده تشريح شده است. طبق ماده 20 نيز اتحاديه متعهد شده كه همه تحريمهاي مربوط به كنترل تسليحات ايران را هشت سال بعد از پذيرش توافق و بعد از تأييد آژانس لغو كند.
تحريمهاي امريكا
طبق ماده (21) امريكا اجراي تحريمهاي مرتبط با برنامه هستهاي ايران را همزمان با راستي آزمايي آژانس بينالمللي انرژي اتمي متوقف ميكند. اين تحريمها شامل مبادلات بانكي و نهادهاي مالي از جمله بانك مركزي ايران ميشود و بقيه جزئيات آنها نيز در ضمائم مشخص شده است. طبق ماده 26، دولت امريكا در چارچوب اختيارات رئيس جمهور و كنگره از اعمال تحريمهاي جديدي كه فهرست آنها در ضميمه دو برجام آمده، خودداري ميكند. به علاوه دولت امريكا در محدوده اختيارات كنگره و رئيسجمهور، از اعمال تحريمهاي مرتبط با هستهاي خودداري ميكند. طبق ماده 23، امريكا بعد از هشت سال كه آژانس به اين نتيجه رسيد همه مواد هستهاي ايران صلحآميز مانده، اقدامات قانوني براي لغو تحريمهاي هستهاي ايران را انجام ميدهد. دولت امريكا طبق ماده 26 برجام متعهد شده كه از اقدامات و وضع قوانين ايالتي كه مخالف لغو تحريمهاي مشخص شده در برجام است، جلوگيري كند.
نظارت بر اجراي برجام
آژانس بينالمللي انرژي اتمي بر اقدامات داوطلبانه مربوط به هستهاي نظارت خواهد كرد و اجراي توافق را به شوراي امنيت و شوراي حكام آژانس گزارش ميكند. يك كميسيون مشترك مركب از ايران، و 1+5 براي نظارت بر اجراي «برنامه جامع اقدام مشترك» ايجاد ميشود. وظايف و جزئيات كار اين كميسيون مشترك در ضميمه آمده است. ايران و 1+5 ميتوانند اختلافات در اجراي اين برجام را به كميسيون مشترك ارجاع دهند.
سانتريفيوژها
بر اساس ماده 2 ايران در طول 10 سال سانتريفيوژهاي IR- 1 از دور خارج خواهد كرد. در طول اين 10 سال ايران توانايي غنيسازي در سايت نظنز را با 5060 سانترفيوژ از نوع IR- 1 حفظ خواهد كرد. سانتريفيوژهاي اضافي موجود در اين سايت و تأسيسات مرتبط با آن همگي تحت نظارت مداوم آژانس چنان كه در ضميمه يك برجام مشخص شده است، باقي خواهند ماند.
تحقيق و توسعه
ايران به تحقيق و توسعه غنيسازي خود به شيوهاي كه اورانيوم غني شده حاصل از آن را انباشت نكند، ادامه خواهد داد. غنيسازي تحقيق و توسعه ايران براي 10 سال تنها شامل IR- 4, IR- 5, IR- 6 و IR- 8 خواهد شد و ايران درگير ساير فناوريهاي جداسازيهاي ايزوتوپها چنان كه در ضميمه يك مشخص شده است، نخواهد شد. ايران آزمايش روي IR- 6و IR- 8را ادامه خواهد داد و بعد از هشت سال و نيم آزمايش بيش از 30 سانتريفيوژ IR- 6و IR- 8را آغاز خواهد كرد.
بند 5 قسمت A : ايران براساس برنامه بلندمدت 15 ساله فعاليتهاي مرتبط با غنيسازي شامل تحقيق و توسعه تحت نظارت پادمان را اختصاصاً در تأسيسات غنيسازي نطنز ادامه خواهد داد و سطح غنيسازي اورانيوم در آنجا بالاي 3/67 درصد نخواهد بود و در فردو از هرگونه غنيسازي اورانيوم و غنيسازي از نوع تحقيق و توسعه و نگهداري هر نوع ماده اتمي خودداري خواهد كرد.
فردو