گزارش خبرنگار اعزامی «جوان» به وین:

بوی تمدید می آید همی!

وين هميشه شهري چند پاره و البته مكاني ايده‌آل براي مذاكره بين قدرت‌هاي بزرگ بوده است، چه زماني كه براي اولين بار در كنگره وين نظم جديدي در عرصه بين‌المللي بنيان گذاري شد و چه حالا كه مذاكرات ايران و كشورهاي 1+5 مي‌رود تا به قول فردوسي فلك را سقف بشكافد و نظمي نو در انگيزد يا حداقل خيلي‌ها اين گونه در پايتخت‌هاي عربي فكر مي‌كنند كه قرار است چنين شود.

حالا وين، اين شهر قديمي و هتل كوبورگ مي‌رود كه ميزبان اين نظم جديد شود و اما در اين بين چند اگر و اما است و همين اما و اگرها سبب شده تا بسياري به ديده شك به اين مذاكرات روزهاي آخر نگاه كنند.

حالا بر طبق ضرب‌الاجل توافق شده، قرار است تا 9 تير مذاكرات به سرانجام برسد، اما اينجا هيچ كسي از توافق قطعي صحبت نمي‌كند و گويا قرار است كه مذاكرات تمديد بشود. ضرب الاجل نهم تيرماه گويا كشكي است كه اينجا همه حداقل چهارم جولاي مهمان وين باشند. خبرگزاري رويترز هم از امكان تمديد مذاكرات تا نهم جولاي خبر داده است چراكه مهلت كنگره براي ارائه توافقنامه تا نهم جولاي است. در اين ميان شرط بندي خبرنگاران امريكايي براي توافق تا پنجم جولاي است و همه منتظر هستند كه بالاخره تكليف مذاكرات چه مي‌شود.

كري و عصايي كه سوژه شد

روز اول مذاكرات رو به روي هتل كوبورگ خيلي پر رونق نبوده است و همه چيز منتظر اولين ديدار جان كري وزير امورخارجه امريكا و محمد جواد ظريف وزير امورخارجه است. معاونان وزراي امور خارجه ايران و كشورهاي عضو 1+5 مدت‌ها در هتل كوبورگ مشغول تنظيم جزئيات بوده‌اند و حالا مسائل غير قابل حل و البته حساس براي وزراي خارجه مانده است. در اين ميان ارنست مونيز، وزير انرژي امريكا اولين مقام عالي رتبه‌اي بود كه وارد هتل شد و البته جان كري هم مثل هميشه از در پشتي به داخل هتل آمد تا پاي شكسته‌اش بيش از اين سوژه خبرنگاران نشود. ظريف هم آخرين مقامي بود كه مثل هميشه خندان ولي بدون مصاحبه با خبرنگاران وارد هتل شد.

اتريشي‌ها بيشتر از قبل مراقبند

مذاكرات ديروز وين كه حالا با ورود جان كري و محمد جواد ظريف به هتل جدي‌تر از گذشته شده است، يك حاشيه مهم‌تر از متن هم داشت و آن هم جاسوسي از مذاكرات ايران و كشورهاي 1+5 از طريق آلوده كردن نرم‌افزارهاي هتل‌هاي محل مذاكره بود؛ نكته‌اي كه براي اولين بار شركت كسپرسكي آن را اعلام كرد و حالا همه به دنبال اين هستند كه اين كار از سوي چه كساني ساماندهي شده بود و انگشت اتهام بيشتر از همه به سمت رژيم صهيونيستي است، چراكه نسخه قبلي اين ويروس نيز با ظن بسيار قوي از طرف اسرائيلي‌ها توليدشده بود.

در اين بين افشاي اين مسئله سبب شد اين بار اتريشي‌ها تلاش كنند با چفت و بست محكم‌تري جلوي جاسوسي‌ها را بگيرند و حتي يك روز قبل از ورود جان كري و محمدجواد ظريف نيز مأموران اتريشي در حال تجسس هتل‌ها بودند تا جلوي هرگونه جاسوسي احتمالي را بگيرند، اما از قديم گفته‌اند كه دزد هيچ وقت از در داخل نمي‌شود و اين بار مشخص نيست كه جاسوسان رژيم صهيونيستي چه ترفندي را به كار بگيرند تا مطالب مذاكرات زودتر به دست آنها برسد، بگذريم كه خود وزراي 1+5 ممكن است زودتر از خود جاسوسان آن را به گوش مقامات رژيم صهيونيستي برسانند.

بوي تمديد آيد همي

شايد مهم‌ترين نكته‌اي كه بيش از همه جملات در مذاكرات ايران و 1+5 تكرار مي‌شود، يك چيز بيشتر نباشد و آن هم تمديد مذاكرات است، چراكه حتي خوش‌بين‌ترين‌ها هم اعتقادي به توافق در آخر ماه ژوئن ندارند و اين نكته را حتي ميزبانان اتريشي نيز متوجه شده‌اند و تداركات خود را حداقل تا چند روزه آينده تمديد كرده‌اند تا اگر به احتمال زياد مذاكرات تمديد شد، در مديريت قضايا در نمانند. شايد زماني كه ظريف به جاي روز جمعه، شنبه به وين آمد تا عراقچي بيشتر براي رسيدن به جزئيات دقيق‌تر رايزني كند، ‌اين حدس دقيق‌تر شد كه مذاكرات چند روز ديگر هم ادامه پيدا خواهد كرد و حالا همه منتظر تأثير ديدار افتتاحيه كري و ظريف هستند. آن چيزي كه همه مي‌دانند اين است كه روزهاي آينده روزهاي سخت و طاقت‌فرسايي براي تمام تيم‌هاي مذاكره‌كننده خواهد بود، به خصوص آنكه مهلت كنگره امريكا براي تحويل توافق رو به پايان است و اينجا زماني است كه امريكايي‌ها به دردسر خواهند افتاد. اما در اين ميان، مذاكرات مهمانان ديگري هم دارد كه هر كدام مي‌توانند مانعي بر سر هر توافقي باشند، مهماناني همچون فابيوس كه در راه رسيدن به وين براي حضور در مذاكرات است.

سخنان تكراري

ملاقات ظريف و كري ساعت 14:30 به وقت وين آغاز شد و برخلاف انتظارها به اندازه زماني كه انتظار مي‌رفت طولاني نبود. نكته جالب اينجا بود كه حضور جان كري براي بيشتر خبرنگاران اسباب زحمت شده و پليس محدوديت‌ها را براي تردد خبرنگاران بيشتر كرده است.

قبل از شروع ملاقات ظريف تنها به بيان اين سخنان بسنده كرد كه اگر اراده سياسي در بين كشورهاي عضو 1+5 باشد، امكان توافق وجود دارد و البته باز هم بر اين نكته تأكيد كرد كه اين كار در صورتي امكان پذير است كه دو طرف از زياده‌خواهي خودداري كنند زياده‌خواهي‌هايي كه خود در قضيه پي. ام. دي و بازرسي از مراكز نظامي نشان داد.

نكته جالب اينجا بود كه حتي عراقچي، معاون وزير امور خارجه هم به اين نكته اشاره كرد كه تغيير مواضع برخي كشورها سبب شده است تا امكان توافق تا حد زيادي دشوار شود؛ تغيير مواضعي كه شايد مهم‌ترين آنها تغيير موضع درباره مسائل فني و به خصوص درخواست‌هاي بيشتر بازرسي بوده است، گونه‌اي كه سبب واكنش مستقيم مقام معظم رهبري در اين باره شد.

گربه سياه مذاكرات هم به كوبورگ آمد

ديروز ظريف يك مهمان ديگر هم داشت كه شايد لفظ گربه سياه مذاكرات از همه براي او مناسب‌تر باشد. فابيوس پس از كري آمد و مستقيم از فرودگاه عازم هتل كوبورگ شد. او مثل هميشه و با ادا و اصول هميشگي خود بي‌اعتنا به سمت در ورودي هتل مي‌رود و تنها پس از اينكه خبرنگاران با سر و صدا از وي تقاضاي مصاحبه مي‌كنند به ميان خبرنگاران مي‌آيد و تنها چند كلمه به بيان كليات مي‌پردازد. بازرسي‌هاي سفت و سخت از سايت‌هاي هسته‌اي و نظامي ايران بايد در توافقنامه گنجانده شود. تحريم‌ها به صورت خودكار قابليت برگشت پذيري داشته باشد و صد البته توسعه و پيشرفت برنامه هسته‌اي ايران به صورت طولاني محدود شود.

البته ناگفته نماند كه فابيوس پيش از سفر به وين، به تل‌آويو سفر كرده بود و با جانشين وليعهد عربستان نيز به مذاكره پرداخته بود و شايد ظريف بايد علاوه بر ديدار با فابيوس با دو كشور پنهاني حاضر در مذاكرات به گفت‌وگو بپردازد. فابيوس شايد بزرگ‌ترين مانع بر سر مذاكرات باشد؛ مانعي كه برخي ديگر از كشورها را پشتيباني مي‌كند.

خبري از چيني‌ها نيست

در اين ميان بقيه وزراي خارجه كشورهاي 1+5 هم در راهند. روز يك‌شنبه وزراي خارجه آلمان و انگليس و نماينده اتحاديه اروپا در مذاكرات نيز فردا به مذاكرات ملحق خواهند شد و هنوز خبري از وزير امور خارجه چين نيست و خيلي‌ها به اين فكر مي‌كنند كه عدم حضور چين در اين مذاكرات يعني هنوز توافق قطعي نيست. شايد هر زماني كه وزير امورخارجه چين به اين مذاكرات بپيوندد بتوان به اين مسئله اميدوار بود كه قرار است توافق جدي شود.

حضور سر زده آمانو در مذاكرات

يكي ديگر از اضلاع مذاكره‌كنندگان، يوكيو آمانو، رئيس آژانس بين‌المللي انرژي اتمي هم آخر وقت به جمع مذاكره كنندگان پيوست. نكته جالب در اينجا بود كه هيچ كس حضور آمانو را پيش بيني نمي‌كرد و هيچ گاه هم آمانو به صورت مستقيم در مذاكرات حضور پيدا نمي‌كرد. حضور آمانو مهم‌ترين دليلي است كه نشان مي‌دهد قرار است برخي از مهم‌ترين اختلافات فني در اينجا حل و فصل شود.

مشخص نيست كه حضور آمانو در اينجا تنها براي مدت كوتاهي خواهد بود يا حضور وي را براي مدت طولاني در جريان مذاكرات شاهد خواهيم بود.

عروس و دامادي كه سوژه خبرنگاران شدند

شايد از جمله نكات ديگري كه اشاره به آن خالي از لطف نباشد، ‌چادر وسيع خبرنگاران باشد كه امكانات آن از دفعات ديگر بيشتر بود. گرچه در اين ميان سرعت اينترنت هنوز آزار دهنده است.

اما همه هنوز منتظر هستند بتوانند وقايع آنچه را كه در چند روز آينده رخ مي‌دهد شاهد باشند. در اين ميان شرط‌بندي‌هايي بين خبرنگاران رواج پيدا كرده كه آيا مذاكرات به موفقيت مي‌رسد يا نه و تا چه زماني مذاكرات تمديد مي‌شود. نكته جالب اينجاست كه شرط تمديد مذاكرات تا اواخر جولاي چيزي است كه همه بيشتر از ساير گزينه‌ها به آن اعتقاد دارند. فارغ از تمام حواشي مربوط به مذاكرات، حضور يك عروس و داماد كه به منظور گذراندن دوران ماه عسل خود در هتل كوبورگ اتاقي را رزرو كرده بودند سوژه عكاسان حاضر در محل مذاكرات شدند. هواي اين روزهاي وين ابري و باراني است اما بايد ديد كه آيا هواي اين روزهاي مذاكرات صاف‌تر از وين است يا به همان اندازه باراني است.