سرانجام گردشگري ايران هم گوشه چشمي به مسافران چيني مي‌اندازد؛ گردشگران چشم‌بادامي كه هم از نظر حجم سفرهاي خارجه زبانزد دنيا هستند و هم از نظر ميزان خرج‌كرد و درآمدهايي كه براي مقاصد سفرشان به ارمغان مي‌آورند؛ حالا هر چند دير اما صنعت گردشگري ايران هم قصد دارد مانند كشورهايي چون استراليا، ژاپن، امريكا، انگليس و بسياري از كشورهاي گردشگرپذير دنيا تا سال 2016 ميلادي، طرح خود براي جذب گردشگران چيني را عملي كند.
بارها از منابع غيررسمي شنيده ايم كه چين، قدرت برتر اقتصادي آينده دنيا است؛ بعد از انزواي چندين دهه‌اي چين؛ اقتصاد اين كشور اما در دهه‌اي كه گذشت به خوبي رونق پيدا كرده است؛ در يك دهه گذشته سطح كيفي زندگي مردم طبقه متوسط چين كه تشنه سفرهاي خارجي هستند ارتقا پيدا كرده است. پايگاه‌هاي رسمي آمار در چين حدود 100 ميليون سفر گردشگر چيني به خارج از اين كشور را در سال گذشته ميلادي ثبت كرده‌اند كه كشورهاي هنگ‌كنگ، ماكائو و تايوان از جمله مقاصد گردشگري چيني‌ها در سال 2014 بوده‌اند. بر اساس گزارش سازمان جهاني گردشگري (UNWTO) در سال 2012 ميلادي، گردشگران چيني 102 ميليارد دلار در خارج از كشورشان خرج كردند و جلوتر از گردشكران آلماني و امريكايي در صدر پرخرج‌ترين گردشگران دنيا قرار گرفتند.
پيشرفت اقتصادي چين و بهبود وضعيت معيشتي طبقه متوسط آن، افزايش ميل و رغبت گردشگران چيني براي انجام سفرهاي سياحتي خارجه و نيز دست و دلبازي آنها و ولخرجي‌شان در مقاصد سفر باعث شده تا بسياري از كشورهاي دنيا براي جذب گردشگران چيني به تكاپو بيفتند. امروزه از انگليس گرفته تا امريكا و استراليا، سنگاپور و بسياري از كشورهاي گردشگرپذير دنيا، چين را به عنوان يكي از بازارهاي هدف گردشگري خود مي‌شناسند و مي‌پندارند. انگليسي‌ها حتي قصد دارند براي المان‌هاي تاريخي خود از جمله «استون هنج» و «قصر باكينگهام» نام‌هاي جديد چيني انتخاب كنند تا به اين ترتيب شمار بيشتري از گردشگران چيني به اين كشور جذب شوند. در اين فرآيند سايت‌هاي معروف تاريخي در انگليس از جمله «بيگ بن» و «قصر باكينگهام» در لندن، «چتس ورث هاوس» در دربي‌شاير و «استون هنج» در ويلت‌شاير صاحب اسامي جديد چيني خواهند شد. انگليسي‌ها علاوه بر تغيير نام ابنيه تاريخي خود، بودجه خاصي را براي فراهم آوردن امكان و شرايط ميزباني مناسب از چيني‌ها در كشورشان در نظر گرفته‌اند تا شرايطي را فراهم كنند كه چيني‌ها در مدت اقامت در اين كشور از نظر اسكان و خوراك در رفاه باشند.
امريكايي‌ها هم براي جذب گردشگران ولخرج چشم‌بادامي مدتي است كه اعتبار ويزاي گردشگري چيني‌ها را از يك سال به 10 سال افزايش داده‌اند تا در رقابت بر سر جذب گردشگران پرشمار و ولخرج چيني از رقابت با ساير كشورهاي دنيا عقب نمانند. براساس توافقي جديد ميان دولت‌هاي امريكا و چين، اعتبار ويزا براي گردشگران چيني از يك سال به 10 سال افزايش پيدا مي‌كند. اين تغيير به مسافران چيني اجازه مي‌دهد كه با يك ويزاي توريستي بتوانند بارها به امريكا سفر كنند. گردشگران چيني در سال 2013 ميلادي با سفر به امريكا درآمدي بالغ بر 21 ميليارد دلار را براي اين كشور به ارمغان آورده‌اند و بازار گردشگري چين در امريكا بيش از 100 هزار شغل ايجاد كرده است. ژاپني‌ها هم براي رونق اقتصادي خود به چيني‌هاي ولخرج چشم دوخته‌اند؛ افزايش ثروت مسافران چيني به فرصتي براي ژاپن و گسترش صنعت گردشگري اين كشور تبديل شده است؛ كشوري كه خود را مقصد تعطيلات گردشگران چيني طبقه متوسط معرفي مي‌كند. در حالي كه سير نزولي ارزش «ين» در برابر دلار به هفتمين سال خود رسيده است ژاپني‌ها براي جبران بخشي از اين ركود اقتصادي چشم به كشور همسايه خود دوخته‌اند و اعتقاد دارند كه با وجود جهش و رشد اقتصادي در چين فضاي كافي براي گسترش شمار گردشگران خارجي ژاپن وجود دارد. از دو سوي مختلف دنيا، هواپيمايي سنگاپور و مسئولان گردشگري استراليا نيز قصد دارند با قرارداد همكاري سه ساله به ارزش 12 ميليون دلار در هفت بازار گردشگري دنيا كمپين تبليغات گردشگري به راه بيندازند كه يكي از اين مقاصد چين است.
مردم چين به عنوان پرجمعيت‌ترين كشور دنيا مي‌توانند بدون ويزا به 74 كشور دنيا سفر كنند؛ اهميت اين بازار پرسود بالاخره باعث شد كه صنعت گردشگري ايران هم به فكر سرمايه‌گذاري در جذب گردشگران چيني بيفتد؛ اما جذب اين بازار بدون برنامه‌ريزي و صرف هزينه و ايجاد امكانات و زيرساخت‌هاي مقتضي ممكن نيست؛ گردشگران چيني نيازهاي خاصي براي سفر دارند؛ آنها دوست دارند در حين سفر از وجود يك راهنماي چيني بهره بگيرند و نيز ميل به خوردن غذاهاي پخته و آب‌پز به سبك غذاهاي چيني دارند. در خيري جديد معاونت گردشگري سازمان ميراث‌فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي هم قصد دارد يك برنامه عملي را تا سال 2016 طراحي كند؛ در اين طرح براي موضوعاتي چون آموزش راهنماي گردشگري چيني‌زبان، ايجاد رستوران‌هاي چيني و حضور در نمايشگاه‌هاي دو كشور برنامه‌ريزي شده است. معاون گردشگري سازمان ميراث‌فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي به ايسنا گفته است: «حدود يك سال است كه روي اين برنامه كار مي‌كنيم و اميدواريم در سال 2016 آماده شود. البته اجرا و به نتيجه رسيدن آن شرايط مناسب خود را لازم دارد. ما براي اجراي چنين برنامه‌اي حتماً به بودجه و همراهي دولت و ساير نهادها نياز داريم.»
نكته مثبت در طرح جديدي كه معاونت گردشگري در پي آن است علاقه‌مندي متقابل چيني‌ها به شكل‌گيري چنين رابطه گردشگري و فرهنگي است؛ به گفته معاون گردشگري، چيني‌ها به همكاري با ايران علاقه‌مند هستند و قرار شده تا از مجاري ديپلماتيك اين طرح خود به آنها ارائه شده و همكاري‌ها و تعاملات گردشگري دو كشور توسعه پيدا كند. بحث سرمايه‌گذاري بر بازار گردشگري چين موضوع جديدي براي گردشگري ايران نيست؛ در دولت گذشته كه مديران گردشگري به فاصله چند ماه يك بار عزل و نصب مي‌شدند چنين هدفي به عنوان طرحي بلندمدت از سوي يكي از معاونين سابق گردشگري طرح شد اما با بركناري او حتي قدم‌هاي اوليه آن هم برداشته نشد. ايران حدود يك دهه است كه براي تمركز در بازار گردشگري چين رسماً ابراز تمايل كرده است اما هيچ پيشرفت و حركت رو به جلويي در اين مسير وجود نداشته است؛ اين پيش‌زمينه‌ها باعث شده كه در بحبوحه شكل‌گيري روزنه‌هاي جديد اميدواري در پيشرفت و توسعه صنعت گردشگري ايران، نگاه‌ها به طرح‌هاي پيشنهادي در معاونت گردشگري ايران نگاهي مطمئن نباشد هر چند رشد ورود گردشگر به ايران نااميدي را به اميد تبديل كرده است.
