ظاهراً مذاكرات هسته‌اي ايران با 1+5 هرچه به مهلت دهم تيرماه نزديك مي‌شود، پيچيدگي‌هاي بيشتري پيدا مي‌كند. منابع ديپلماتيك غربي در سازمان ملل مي‌گويند كه حتي اگر ايران و 1+5 طي دو هفته آينده به توافق هسته‌اي دست پيدا كنند، لغو احتمالي تحريم‌هاي سازمان ملل متحد حداقل يك ماه طول خواهد كشيد ولي ممكن است اين روند تا دو ماه يا بيشتر نيز زمان ببرد. پيش از اين، مقام‌هاي امريكايي نيز گفته بودند كه برداشته شدن تحريم‌هاي ايالات متحده چندين ماه زمان خواهد برد.
به گزارش «جوان»، دور جديدي از مذاكرات هسته‌اي ايران با 1+5 براي نگارش متن توافق جامع هسته‌اي از امروز(چهارشنبه) با حضور عباس عراقچي و مجيد تخت روانچي در شهر ژنو سوئيس شروع مي‌شود. در طول دو روزي كه اين دو براي رايزني با مقام‌هاي ايراني به تهران برگشته بودند، حميد بعيدي‌نژاد در محل مذاكرات مانده بود تا به كمك تيم كارشناسي همراهش، روند نگارش توافق جامع و ملحقات آن را در مواردي كه اختلافات كمتري وجود دارد، پيش ببرد. بعيدي‌نژاد مي‌گويد كه گستره موضوعات و حجم مباحثي كه در مذاكرات در حال انجام است، در «تاريخ مذاكرات بين‌المللي معاصر كم نظير است». به گفته او، تيم كارشناسي ايراني بايد «طيف وسيعي از مباحث مختلف هسته‌اي، حقوقي و بين‌المللي» از جمله « قوانين تحريمي اروپا و به ويژه امريكا» را بررسي كند، تحريم‌هايي كه به تعبير اينستاگرامي بعيدي‌نژاد «در لايه‌هاي متعدد قانونگذاري و دستورات اجرايي» در هم تنيده شده و تا كنون نيز با وجود « صدها دانشكده و مراكز تحقيقاتي و پژوهشي» در ايران، تحقيقاتي «كلي و بسيار كم» درباره آنها انجام شده است.
تعويق تا موافقت كنگرههنوز معلوم نيست كه عراقچي و تخت‌روانچي براي درميان گذاشتن چه بحث‌هايي به تهران بازگشته‌اند به خصوص كه آنها طي روزهاي اخير سكوت رسانه‌هاي قابل‌تأملي در پيش گرفته‌اند ولي به نظر مي‌رسد نحوه برداشته شدن تحريم‌ها و همچنين دامنه بازرسي‌ها، همچنان جزو موارد اختلافي بين ايران و طرف‌هاي غربي 1+5 است. علاوه بر اينها، دامنه گسترده موضوعات مذاكراتي باعث شده كه هراز چندگاهي، مسائلي كمتر پيش‌بيني شده نيز به كلاف سردرگم مذاكرات اضافه شود. نحوه برداشته شدن تحريم‌هاي امريكا همچنان يك محور چالشي مذاكرات ايران و 1+5 است، ولي ديروز منابع ديپلماتيك سازمان ملل در گفت و گو با رويترز گفتند كه در صورت توافق احتمالي بين ايران و 1+5، شوراي امنيت سازمان ملل متحد، حداقل يك ماه برداشتن تحريم‌هاي ايران را ديرتر انجام خواهد داد. اين مقام‌هاي غربي سازمان ملل كه خواستند نامشان فاش نشود، مي‌گويند كه دليل اين تأخير، قانون اخيرالتصويب موسوم به «مرور توافق هسته‌اي » امريكا است كه به كنگره امريكا اجازه مي‌دهد دست‌كم به مدت يك ماه توافق هسته‌اي احتمالي با ايران را بررسي كند. هرچند كنگره اين توافق را تصويب نخواهد كرد، ولي اجازه دارد كه آن را رد كند، به همين خاطر ديپلمات‌ها در سازمان ملل مي‌گويند شوراي امنيت قبل از دوره زماني نظارت كنگره كه ممكن است حتي به رد توافق هسته‌اي از طرف كنگره منجر شود، به لحاظ سياسي نمي‌تواند در اين باره تصميم بگيرد. مقام‌هاي تيم هسته‌اي هنوز به طور رسمي درباره اينكه اساساً چنين بحثي مطرح است يا نه، موضع‌گيري نكرده‌اند ولي رويترز ادعا مي‌كند كه يك عضو تيم هسته‌اي با اكراه تأخير در لغو تحريم‌هاي سازمان ملل را اجتناب‌ناپذير مي‌داند. اگر گزارشي كه رويترز منتشر كرده، صحت داشته باشد، نحوه برداشته شدن تحريم‌هاي سازمان ملل نيز به فهرست بلند بالاي ابهام‌هايي اضافه خواهد شد كه درباره نحوه برداشته شدن تحريم‌هاي ايران وجود دارد.
مسكو مانع دور زدن شوراي امنيتموازي با اين بحث، ظاهراً ايران و1+5 در حال بحث بر سر نحوه بازگشت تحريم‌هاي در صورت نقض توافق احتمالي را هم ادامه مي‌دهند. سرگئي ريابكوف معاون وزير امور خارجه روسيه روز سه‌شنبه گفت 1+5 در مذاكرات هسته‌اي سرگرم كار روي يك ساز و كار مشترك براي اعمال دوباره تحريم‌هاي ايران در صورت شكست توافق هسته‌اي است كه در آن هم نگراني‌هاي امريكا و هم نگراني‌هاي روسيه لحاظ شده باشد. ريابكوف گفته كه روسيه اجازه نخواهد داد كه براي اعمال دوباره تحريم‌هاي ايران، شوراي امنيت دور زده شود. ريابكوف به خبرگزاري اسپوتنيك گفت: «طرح معيني وجود دارد كه امكان يكي شدن سياست بي‌قيد شرط ما را براي تضمين نقش شوراي امنيت به عنوان نهاد تصميم گيرنده در اين حوزه فراهم مي‌سازد. معناي اين طرح اين است كه هيچ ميانبر و طرحي براي دور زدن شوراي امنيت وجود ندارد.»سرپرست تيم مذاكره كننده روس مي‌گويد: «امريكا اصرار دارد در صورتي كه ساز و كارهاي ديگر براي حل و فصل مسئله بي‌نتيجه بماند و اگر فرضاً توافق هسته‌اي محقق نشود، تحريم‌ها را بتوان به صورت كامل، يا تا اندازهاي، احيا كرد. براي امريكايي‌ها مهم است كه اين تضمين وجود داشته باشد كه چنين نتيجه‌اي امكان پذير است.»
برداشتن تحريم‌ها؛ نه زود نه ديرپيش از اين، مقام‌هاي امريكايي بارها تأكيد كرده‌اند كه در هرگونه توافق احتمالي بين ايران و 1+5، ساختارهاي قانوني تحريم‌هاي امريكا حفظ خواهد شد و تنها اجراي اين تحريم‌ها متوقف مي‌شود. سايت پوليتوكو ديروز در گزارشي نوشت كه كاخ سفيد در حال ارزيابي گزينه‌هاي مربوط به برداشتن تحريم‌هاي ايران است. لغو سريع تحريم‌ها به ايران فرصت دستيابي ناگهاني به منابع مالي را خواهد داد كه غرب نگران استفاده تهران از اين منابع مالي و ارزي در فعاليت‌هاي خرابكارانه است ولي برخي هم مي‌گويند كه اگر ايران احساس نكند كه تحريم‌ها با سرعت كافي لغو خواهد شد، ممكن است انگيزه لازم براي پايبندي به اجراي توافقنامه را نداشته باشد. تايلر كوليس، كارشناس حقوقي شوراي ملي امريكا ايران در اين باره تأكيد كرد: اگر امريكا تحريم‌هايي را لغو كند كه ارزش عملي و واقعي براي ايران و اقتصاد آن نداشته باشد، انگيزه ايران براي پايبندي به مفاد توافق هسته‌اي به‌شدت كاهش خواهد يافت.
كاخ سفيد: توافق بد نميكنيمكاخ سفيد در پاسخ به نامه يك نماينده كنگره امريكا كه اوباما را به سازش با ايران متهم كرده، گفته كه اگر در توافق هسته‌اي اصول اصلي امريكا تضمين نشود، با آن موافقت نخواهد كرد.
به نوشته شماره ديروز روزنامه صهيونيستي جروزالم پست، سناتور باب كوركر، رئيس كميته روابط خارجي سنا در نامه‌اي به باراك اوباما، رئيس‌جمهور امريكا از احتمال توافق هسته‌اي با ايران ابراز نگراني كرد و از اوباما خواست در صورتي كه پيشنهاد نهايي تهران با معيارهاي وي مطابقت نداشته باشد، شهامت لازم را براي خارج شدن از مذاكرات داشته باشد. كاخ سفيد انتقادات ذكر شده در اين نامه را رد كرد. ند پرايس، سخنگوي شوراي امنيت ملي امريكا به روزنامه جروزالم‌پست گفت دولت اوباما با كوركر در اين زمينه موافق است كه توافق نكردن بهتر از توافق بد است. پرايس در ادامه گفت: «رئيس‌جمهور به روشني گفته است اگر برداشت و موضع مقامات ايراني در توافق نهايي با اصول اصلي ما تطابق نداشته باشد از جمله بازرسي‌ها براي اطمينان از عدم فريبكاري ايران و لزوم برگرداندن تحريم‌ها در صورت نقض توافق، ما توافق نخواهيم كرد.»
