سال 1394 از سوي رهبر فرزانه و حكيم انقلاب اسلامي با توجه به اقتضائات زماني، سال «دولت و ملت، همدلي و همزباني» نامگذاري شد. نظر به قرار گرفتن در آستانه سالروز رحلت جانگداز خميني كبير و ضرورت تقويت وحدت، انسجام اجتماعي، برادري و در يك كلام همدل و همزبان شدن ملت ايران و ملت‌هاي مسلمان، در اين نوشتار به اختصار موضوع «همدلي و همزباني» در مكتب امام خميني (ره) مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
بنيان مكتب و انديشه‌هاي حضرت امام (ره) در حوزه‌هاي گوناگون، اسلام ناب محمدي (ص) و آموزههاي وحياني است. بر همين اساس امام (ره) دعوت به اسلام را در ذات خود دعوت به وحدت، همدل و همزبان شدن دانسته و مي‌فرمايند: «اصولاً دعوت به اسلام،دعوت به وحدت است.» ايشان در همين خصوص با استناد به آيات و روايات مي‌فرمايند: «مؤمنين سرتاسر دنيا برادرند به حسب حكم قرآن، و برادرها با هم برابرند.»
در شرايط كنوني جهان اسلام گرفتار اختلافات سنگين شده و بر اساس همين اختلافات بي‌مبنا از نظر آموزههاي ديني، بيشترين نزاع‌ها، كشتارها و جنايت‌ها در ميان مسلمانان به بهانه‌هاي اختلافات مذهبي و نژادي و قومي رخ مي‌دهد. اين اختلافات، بهترين زمينه‌ها را براي دشمنان مسلمانان فراهم مي‌نمايد. حضرت روح‌الله در همين راستا مي‌فرمايند: «اسلام آمده است تا تمام ملل دنيا را، عرب را، عجم را، ترك را، فارس را، همه را با هم متحد كند و يك امت بزرگ به نام امت اسلام در دنيا برقرار كند.» حضرت امام فراتر از وحدت ملت ايران، تأكيد بر وحدت ميان مسلمانان، وحدت ميان شيعه و سني داشتند و بارها بر ضرورت اتحاد شيعه و سني و اينكه بايد همه با هم برادر باشند اصرار مي‌ورزيدند. ايشان در اين خصوص مي‌فرمايند: «بايد ما شيعه و سني، با هم برادر باشيم، نگذاريم ديگران بيايند همه چيزمان را ببرند.» از نظر ديني و فقهي در مكتب امام، همدلي و همزباني مسلمانان يك امر واجب است تا جايي كه مي‌فرمايند: «واجب است بر همه مسلمين كه با هم باشند.» از نظر امام (ره) در اين جهان خاكي و در ميان جوامع بشري، دو نيروي رحماني و شيطاني با هم به مقابله مي‌پردازند. وحدت و تفرقه در اين صحنه نبرد، در نگاه حكيمانه و مدبرانه رهبر كبير انقلاب اسلامي چنين توصيف مي‌شوند: «تفرقه از شيطان است و وحدت كلمه و اتحاد از رحمان است.» در چنين نگاهي اختلاف از الهام‌هاي شيطاني است: «عزيزان من! از اختلاف كه الهام ابليس است اجتناب نماييد.» بنابر اين در نزد حضرت روح‌الله، زبان اختلاف‌افكن زبان شيطان است: «اختلاف از زبان هر كس باشد، از زبان هر موجودي باشد، اين زبان، زبان شيطان است.» امريكا در مكتب سياسي امام (ره)، شيطان بزرگ است و از كار ويژه‌هاي شيطان بزرگ ايجاد اختلاف در ميان مسلمانان است. ايشان در اين خصوص مي‌فرمايند: «قدرت‌هاي بزرگ كه مأيوس شدند از اينكه با جنگ و با حمله نظامي بتوانند كاري بكنند، دست به شيطنت زده‌اند و مي‌خواهند شماها را از هم جدا كنند و اختلاف بين شما بيندازند...» متأسفانه برخلاف توصيه‌هاي قرآني و آموزههاي ديني و وصاياي حضرت امام (ره) كه بايد مسلمانان در يك جبهه متحد عليه مستكبران با هم همدل و همزبان باشند،اكنون مسلمانان دچار تفرقه شده و اين مستكبرين و دشمنان مسلمانان هستند كه يك جبهه متحدي را عليه مسلمانان شكل داده‌اند. جنگ نيابتي نظام سلطه در منطقه راهبردي غرب آسيا، نشان مي‌دهد كه دشمن چگونه ميان مسلمانان اختلاف افكني كرده و مسلماناني كه بايد همدل و همزبان باشند را به جان هم انداخته است. حضرت امام (ره) در اين خصوص داراي اين توصيه راهبردي هستند كه مي‌فرمايند: «مسلمين بايد يد واحده باشند بر ضد همه مستكبران.» حضرت امام كه با آن نگاه الهي و حكيمانه خود بر وحدت در جهان اسلام و ميان بيش از يك ميليارد مسلمان تأكيد داشتند، بر روي وحدت ميان ايرانيان از هر قشر، قوم و مذهب و جناح و جرياني تأكيد داشتند و همدلي و همزباني را شرط ساختن ايران مي‌دانستند: «ما الان همه‌مان با هم موظفيم كه دست به دست هم بدهيم، برادر باشيم، و همه با هم بسازيم ايران را.» وحدت از ديدگاه حضرت امام (ره) منشأ خيرات است: «در اسلام همين برادري است كه مبدأ خيرات است.»
يكي از مهم‌ترين عوامل برخوردار بودن يك ملت و جامعه از نصرت و عنايات الهي، وحدت ميان آنان است و امام اين مهم را اينچنين مورد اشاره قرار مي‌دهند: «مادامي كه حفظ كنيد شما وحدت خودتان را خدا با شماست: يدالله مع‌الجماعه». بر اساس همين منطق و ديدگاه، مهم‌ترين عامل شكل‌گيري نهضت اسلامي در ايران و به پيروزي رسيدن انقلاب اسلامي وحدت كلمه، همدلي و همزباني ملت ايران است. رهبر كبير انقلاب اسلامي نقش اين عامل را در پيروز شدن انقلاب اسلامي اينگونه مورد اشاره قرار داده و بر حفظ آن تأكيد مي‌فرمايند: «بايد ما همه اين رمز را بفهميم كه وحدت كلمه رمز پيروزي است و اين رمز پيروزي را از دست ندهيم.» در جاي ديگر مي‌فرمايند: «رمز پيروزي شما ملت بزرگ، وحدت كلمه و اتكال به ايمان بود.»
در مكتب حضرت امام خميني(ره)، حفظ نظام جمهوري اسلامي اوجب واجبات است و ايشان در سال‌هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي تا آخرين لحظات عمر مباركشان روي اين مهم تأكيد داشتند. از ديدگاه آن بزرگوار سفركرده و به حق پيوسته، وحدت شرط موفقيت در دفاع از جمهوري اسلامي ايران است: «از امور مهمه‌اي كه بر همه ما واجب است دفاع از اسلام، دفاع از جمهوري اسلامي است و آن بستگي دارد به وحدت.» موضوع وحدت ميان جناح‌ها و جريان‌هاي سياسي از منظر حضرت امام(ره) آنچنان واجد اهميت بود كه ايشان متواضعانه از همه گروه‌ها مي‌خواستند كه با همدلي و همزباني براي پيشبرد آرمان‌هاي انقلاب اسلامي از جمله تحقق عدالت اسلامي كوشش كنند: «اينجانب با كمال تواضع، دست خود را به طرف تمام جناح‌هايي كه در خدمت اسلام هستند، دراز مي‌كنم و از همه استمداد مي‌كنم كه با هم‌پيوستگي همه‌جانبه، در راه بسط و عدالت اسلامي كه يگانه راه سعادت ملت است كوشا باشند.» وحدت، همدلي و همزباني در ميان اقشار گوناگون جامعه براي رسيدن به اهداف عالي انقلاب اسلامي، آنچنان واجد اهميت بود كه امام بزرگوارمان با تمام توان به اين مهم اهتمام داشتند. ايشان ميزان اهتمام خود در اين راستا را اينگونه توصيف مي‌نمايند: «اينجانب با تمام طاقت، در حصول وحدت همه اقشار ملت مسلمان كوشش كرده و مي‌كنم و از خداوند متعال در اين امر بسيار مهم كه هستي ملت بدان پيوسته است، استمداد مي‌نمايم.» با توجه به دشمنان سرسخت ملت ايران و توطئه‌هاي پي‌درپي آنان براي بازداشتن مردم ايران از حركت و فرو ريختن جامعه ايراني، حضرت امام تنها راه موفقيت ملت در برابر توطئه‌ها و ايستادگي در برابر دشمنان را در وحدت، همدلي و همزباني ملت مي‌دانستند و اين مهم را اينگونه بيان مي‌داشتند: «تا آن وقت كه «يك» هستيد اين «يك» را كسي نمي‌تواند بشكند.» امام(ره) وحدت ديني و مذهبي را عامل اصلي حفظ استقلال دانسته و به علاقه‌مندان به استقلال كشور مي‌فرمودند: «اگر علاقه به استقلال ايران داريد وحدت مذهبي داشته باشيد.» يكي از اشكالات برخي از گروه‌هاي سياسي در اين است كه همزبان با يكديگر هستند، لكن همدل نمي‌باشند، فلذا شعار براي وحدت زياد سر مي‌دهند ولي در عمل خبري از وحدت ميان آنان نيست. حضرت امام(ره) چنين وضعيتي را برنمي‌تابند و از همگان خواستار رفتن سراغ وحدت عملي بودند و مي‌فرمودند: «هي نگوييد وحدت و دنبالش نباشيد، عملاً با هم وحدت داشته باشيد. شما برادرهاي هم هستيد.» در مكتب سياسي حضرت امام خميني(ره) وحدت ميان مردم، ناشي از وحدت ميان سران كشور و مسئولان نظام است و اگر مسئولان با هم همدل و همزبان باشند، مردم هم با هم متحد خواهند بود. بنابراين ايشان در ديدارهاي مختلف، مسئولان كشور را به نداشتن اختلاف توصيه كرده و بر داشتن وحدت ميان خود تأكيد مي‌فرمودند: «تأكيد مي‌كنم كه اگر سران با هم خوب باشند، اين كشور صدمه نمي‌بيند و اگر صدمه‌اي اين كشور ببيند از اختلاف سران است.» براساس آنچه از بيانات حضرت امام روايت شده، به خوبي مي‌توان دريافت كه در مكتب رهبر كبير انقلاب اسلامي وحدت، همدلي و همزباني داراي ارزش ذاتي بوده و از امور ضروري براي حفظ اسلام و پيشبرد انقلاب اسلامي و دست يافتن به اهداف عالي به حساب مي‌آيد.
با اين نگاه شعار وحدت و همدلي و همزباني، اختصاص به يك سال خاص ندارد و اين شعار براي هميشه و براي همه سال‌هاست؛ اگر رهبر فرزانه انقلاب اسلامي سال‌جاري را با اين عنوان نامگذاري كرده‌اند حتماً به دليل طمع خاص دشمنان براي بهره‌گيري از شرايط كنوني ايران است. در چنين شرايطي توجه به وحدت و تلاش مضاعف براي همدل و همزبان شدن دولت و ملت، ضرورتي بيش از پيش پيدا مي‌كند و اين مهم براي همگان تكليف‌آور مي‌شود.
