جوان آنلاين: برزیل، روسیه،
هند و چین در سال 2009 ائتلافی را بنیان نهادند که بریک (BRIC) (متشکل از برزیل، روسیه، هند و چین)
نام گرفت. در دسامبر سال 2012 وقتی آفریقای جنوبی هم به این ائتلاف پیوست، نام این
سازمان به بریکس (BRICS)
تغییر یافت. بدین ترتیب گروه بریکس یک گروه بین‌المللی متشکل ازکشورهایی از چند قاره
است. کشورهای گروه بریکس 30 درصد مساحت جهان و 42 درصد از جمعیت جهان را به خود اختصاص
داده‌اند وحدود 30 درصد اقتصاد جهان را در اختیار دارند و اقتصاد آنها در مجموع به
13 تریلیون و 600 میلیارد دلار می رسد.
کشورهایی
که بریکس را تشکیل داده‌اند فقط کشورهای نوظهور اقتصادی محسوب نمی‌شوند بلکه قطب‌های
اصلی ساختار چند قطبی جهان هستند.در واقع این اتحادیه ، قصد تغییر مناسبات مالی و اقتصادی
و در نهایت سیاسی جهان را دارد. هرچند اعضای گروه بریکس همگی به غیر از روسیه در رده
کشورهای در حال توسعه یا اقتصادهای در حال ظهور هستند اما عموماً به واسطه اقتصادهایی
با رشد پرشتاب و فراگیر و نفوذ تأثیرگذار بر امور جهانی و منطقه ای از دیگر کشورها
متمایز می شوند.
بانک
توسعه بریکس
سران بریکس
در نشستی در ژوئن2014 در برزیل برای ایجاد بانک توسعه توافق کردند. بانک توسعه بریکس
قرار است با سرمایه ای معادل 100 میلیارد دلار آغاز به کار کند و جایگزینی برای بانک
جهانی و صندوق بین الملی پول به منظور حمایت از اقتصاد کشورهای عضو شود. تاسیس و
راه اندازی بانک توسعه بریکس گام مهمی برای
تحقق اهداف این اتحادیه در زمینه شکل دهی به اقتصاد جهانی و توسعه همکاری های
چند جانبه محسوب می شود.سران بریکس در ژوئن 2014 در جریان نشست خود در برزیل علاوه
بر تاسیس بانک توسعه، تصمیم گرفتند تا یک سیستم تجاری و اقتصادی را بین اعضای خود ایجاد
نموده و از واحد پولی کشورهای عضو به جای دلار آمریکا استفاده کنند. این در حالی
است که روسیه خواستار آغاز به کار بانک توسعه بریکس پیش از موعد مقرر شده است.
در
این زمینه"آنتون سیلوانوف" وزیر دارایی روسیه در 27 فروردین تاکید کرد
که بانک بریکس باید پیش ازنشست ژوئیه 2015 سران این گروه آغاز به کار کند. در شرایط کنونی درخواست روسیه برای آغاز زودهنگام فعالیت بانک توسعه بریکس در واقع حاکی
از تلاش مسکو برای نمایش عزم این گروه بین المللی برای اجرای هر چه سریعتر تغییرات
مورد نظر آنها در ساختار مالی واقتصادی بین المللی کنونی است، اقدامی که مسلما بمذاق
آمریکا و همپیمانان غربی آن خوش نخواهد آمد، زیرا شروع به کار بانک بریکس به مثابه
گامی مهم در مسیر پایان دادن به سلطه غرب بویژه آمریکا بر نظام مالی بین المللی خواهد
بود.
نقش
آفرینی بیشتر
همچنین با
توجه به اهمیت روزافزون بریکس، روسیه به عنوان یکی از اعضای اصلی آن، خواهان موضوع گیری صریح‌تر کشورهای بریکس در زمینه اقدامات
خصمانه غرب علیه دیگر کشورها شده است. در این راستا یکی از مهمترین مباحث مطرح شده
در نشست سران بریکس در سال 2014، اظهارات تند ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه علیه
سیاستهای خصمانه آمریکا بود. پوتین خواستار مقابله کشورهای عضو بریکس با سیاست های
خصمانه آمریکا علیه کشورهای مخالف واشنگتن و متحدانش شد. رییس جمهوری روسیه با بیان
این که کشورهای عضو بریکس قصد ایجاد ائتلاف نظامی- سیاسی ندارند، بر گسترش رایزنی های
سیاسی با کشورهای بریکس و تشریک مساعی در سازمان های بین المللی و در وهله اول سازمان
ملل تاکید کرد. از دیدگاه رییس جمهوری روسیه، گروه بریکس باید به اتحادیه ای بزرگ و
بخش جدایی ناپذیر سیستم مدیریت جهانی به منظور توسعه پایدار کشورها تبدیل شود.
پوتین
بر لزوم توسعه همکاریهای کشورهای عضو بریکس در مجامع بین المللی به ویژه سازمان ملل
تاکید کرد. وی گفت: باید همکاری کشورهای عضو گروه بریکس برای مقابله با چالش های معاصر
به ویژه در عرصه های امنیتی و مبارزه با تروریسم تقویت یابد. به نظر می رسد سخنان پوتین
درباره ایفای کارکردهای جدید توسط بریکس نشانه رویکرد روسیه برای شکل دهی نظم جدیدی
در عرصه جهانی برای مقابله با نظم بین المللی کنونی است که غرب و بویژه آمریکا سعی
دارد در آن نقش قدرت هژمون را بازی کند.
هدف
بریکس
بریکس قصد
دارد تا با ایجاد نهادهای مالی و اقتصادی به‌تدریج زمینه شکل گیری نظام مالی و اقتصادی
بین المللی جدیدی را فراهم آورد و تاسیس بانک توسعه بریکس نیز در همین راستا صورت گرفته
است. گروه بریکس را می‌توان یک باشگاه اقتصادی با گرایشات سیاسی دانست. در واقع اعضای
بریکس با تصمیمات خود قصد اعلام این موضوع را دارند که نظام اقتصادی غرب به سمت زوال
پیش می‌رود و اینکه دیگر آمریکا به عنوان یک هژمون جهانی نمی‌تواند توسط نهادهایی همچون
بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول و نیز با سلطه دلار به عنوان ارز اصلی بین المللی،
بر سیاستهای مالی و پولی در راستای منافع خود و متحدانش تاثیر بگذارد.
مساله جایگزینی
ارز دیگری به جای دلار در معاملات و مبادلات بین المللی بجای دلار مدتهاست که از سوی
برخی اقتصادهای نوظهور مانند چین و نیز کشورهایی مانند روسیه مطرح شده و حتی گامهای
عملی برای تحقق این ایده را برداشته اند.در عین حال روسیه بر این گمان است که کشورهای عضو بریکس که اهمیت اقتصادی و تجاری آنها در صحنه
جهانی روز به روز افزایش می یابد، باید هماهنگی و اتحاد سیاسی بیشتری از خود نشان داده
و با سیاستهای سلطه جویانه غرب مقابله نمایند. از دیدگاه روسیه این کار از طریق افزایش
نقش واهمیت بریکس در صحنه اقتصاد و سیاست جهانی میسر خواهد شد.
