به دليل وضعيت خشکسالي در مناطق قشلاقي استان کهگيلويه و بوير احمد، عشاير به کوچ زودرس اقدام کردهاند که اين خسارت زيادي را به مناطق ييلاقي و ميان بند وارد ميکند. کوچ زودهنگام تا حدي آسيب زا است که اگر تنها يک روز هم عشاير ما زودتر به سمت مناطق قشلاقي حرکت کنند آسيب جبران ناپذيري به مراتعي که هنوز به صورت کامل نروييده است وارد ميشود. از اين رو اين مناطق به زودي با کاهش علوفه شديد روبهرو ميشود و فقر و گرسنگي اين مردم زحمتکش را به دنبال خواهد داشت. با وجود اهميت بسيار اين موضوع، اما اين مسئله به همين جا هم ختم نخواهد شد و با ورود پيش از موعد دامها به مراتع در حال رویش، این مراتع در سالهای آینده با فقر شدید علوفه مواجه میشوند و آسيبهاي وارده در سالهاي آتي بيشتر ميشود.
* بار خشکسالي بر دوش عشاير
مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد ضمن اشاره به اينکه عشاير 12 درصد جمعیت استان کهگیلویه و بویراحمد را تشکیل میدهد، ميگويد: دليل اصلي کوچ ييلاقي عشاير خشکسالي و کمبود بارش گذشته است که مدتيست زندگي آنها را مورد تهديد قرار داده است. امسال زمان تعيين شده براي کوچ عشاير 20 فروردين اعلام شده اين در حالي است که سال گذشته زمان کوچ عشایر از 15 تا 20 اردیبهشت ماه اعلام شده بود.مجید علیپور با اشاره به بارشهاي خوب ابتداي سال جاري ميافزايد: اين بارندگيها باعث شد زمان کوچ عشاير چند روزي ديرتر انجام شود و اگر اين نعمت الهي رخ نداده بود آنها پيش از اين بايد بار خود را براي کوچ ميبستند. به همين دليل برخی از مشکلات خشکسالی و نگرانیهای عشایر استان کم شد و منجر به موکول شدن زمان کوچ عشایر به چند روز دیرتر شد. مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد با بیان اینکه خشکسالی و کمبود بارش در سال گذشته موجب از بین رفتن برخی از مراتع دامی عشایر استان شده، ادامه ميدهد: در حال حاضر بارش خوب باران در مناطق ییلاقی مؤثر بوده و موجب تأمین آب شرب دام شده است.مجید علیپور ميگويد: متاسفانه اگر عشاير مجبور به انجام کوچ زودتر از موعد شوند، گرفتار مشکلاتي که ناشی از سرما، باران و همچنین تغییرات اقلیمی در مناطق سردسیری و مسیر ایلراه ميشوند که بايد برای جلوگیری از بروز این مسائل عشایر به موقع و در زمان مناسب کوچ کنند.مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به تولید 54 درصد گوشت قرمز، 37 درصد شیر و تولید سالانه 10 هزار مترمربع صنایع دستی از سوی عشایر استان ميافزايد: عشایر سهم بسزایی در اقتصاد استان ایفا میکنند و توجه به آنها و رفع مشکلاتشان از اهميت به سزايي برخوردار است. 11 هزار و 20 خانوار عشایری با جمعیتی بالغ بر 70 هزار و 762 نفر بیش از 12 درصد جمعیت استان را تشکیل میدهد و شامل شش ایل بویراحمدی، دشمنزیاری، بهمئی، طیبی، چرام، باشت و باوی هستند که 80 درصد مراتع استان در اختیار عشایر است.مجید علیپور با بیان اینکه دامنه مشکلات عشایر به مناطق ییلاقی هم کشیده شده است، میگوید: در این مناطق هم به دلیل کاهش بارندگيها ممکن است منابع آبی تنها تاپایان خردادماه جوابگو باشد و پس از آن چشمهها خشک شوند. با توجه به منابع محدود مناطق ييلاقي به طور قطع تابستان نگران کنندهای پیش رو خواهیم داشت.
مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد ادامه ميدهد: تامین آب شرب به صورت سیار و بهسازی منابع ذخیره آب و آبشخورهای در مسیر کوچ، مرمت ایل راهها و میانبندها از جمله تدابیر این سازمان در حین کوچ عشایر است.
* پيشبيني فقرشدید مراتع ییلاقی
با وجود مشکلاتي که پيش رو مردم عشاير کهگيلويه است، فقر، گرسنگي و خشکسالي زندگي آنها را بسيار تهديد ميکند اما تعدادي از مسئولان هم بيتوجه به اين قشر مخالفت خود را براي کوچ زودهنگام عشاير اعلام کرده و بيشتر نگران مراتع ييلاقي هستند.مدیرکل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد با اعلام نگرانياش براي مراتع ييلاقي ميگويد: کوچ زودرس عشایر استان موجب فقر شدید مراتع ییلاقی میشود. عشایر که اکنون اقدام به کوچ زودرس کردهاند، خسارت زیادی را به مراتع مناطق ییلاقی و میان بند وارد میکنند.عزت الله بهشتی با اشاره به مشکلاتي که اين عمل عشاير پيش ميآورند، ميافزايد: کوچزودرس عشایر اگر یک روز زودتر به سوی مراتع انجام شود، به دليل عدم رويش کافي علوفه و همچنين سخت شدن زمين پس از کوچ زودهنگام و عدم نفوذ بارانهاي بهاري در زمين، شاهد کاهش شدید علوفه در مراتع خواهیم بود.مدیرکل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد با بیان اینکه به دلیل کاهش بارش ها در استان طی سال گذشته ذخیره برف برای چشمه ها وجود ندارد، ادامه ميدهد: اگر زمین توسط دامها کوبیده شود، فرصت جذب آب در بارندگی بهار پیدا نمیکنند و آب مورد نیاز برای سفره های زیرزمینی تامین نشده و در سالهاي آينده هم شاهد خشکسالي خواهيم بود.عزت الله بهشتی با اشاره به تازه روئيدن علوفه در مناطق ييلاقي ميگويد: علوفه در مناطق ییلاقی تازه سبز شده و اگرکوچ زودهنگام به این مناطق انجام شود، مراتع به شدت آسیب خواهند دید.
وی میزان دام عشایر استان را بیش از دو میلیون رأس عنوان کرده و ميافزايد: اگر کوچ زودهنگام را کنترل نکنم و دامها به مراتع در حال رویش وارد شوند، این مراتع در سالهای آینده هم با فقر شدید مواجه می شوند و خشکسالي سالهاي آتي هم نتيجه اين عمل امروز ما خواهد بود.بهشتی مدیرکل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد ادامه ميدهد: اگر عشایر زودتر از موعد تعيين شده به مراتع وارد شوند، علوفه نمی تواند به رویش خود ادامه دهد و در اواخر بهار و تابستان هم مشکل کمبود علوفه در این مناطق بروز میکند.
* چتر بسته حمايت مسئولان بر سر عشاير
مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد با بیان مشکلات خشکسالی سال جاري در استان تا سال آینده نیز ادامه دارد، میگوید: در سالهاي آتي علوفه دستی در استان بسیار کاهش مییابد و تهديد جدي زندگي آنها را نشانه رفته است.مجید علیپور برافزایش اعتبارات عشایر استان تاکید کرده و ميافزايد: با این اعتبارات ناچیز نمیتوان مشکلات عشایر را مرتفع کرد. اعتبارات بحران عشایر تنها ۷۰ میلیون تومان است که جوابگوی همه اين مشکلات نخواهد بود.
وي ادامه ميدهد: عشایر استان دارای ظرفیت عرضه سالانه ۹۴ هزار رأس گوسفند و بره، ۳۳۰ هزار رأس بز و بزغاله و دو هزار و ۶۰۰ رأس دام سنگین مازاد است. با تولید سالانه هفت هزار و ۶۰۰ تن گوشت قرمز، ۲۶ هزار تن شیر، ۲۸۶ تن پشم، مو و کرک و ۴۰۰ هزار تخته پوست، نقش مهمی در اقتصاد استان دارند. صنايع دستي عشاير هم سالانه ۱۰هزار و ۴۷۶ مترمربع است.مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد ميگويد: جامعه عشاير، هیچگاه آنگونه که شایسته آن هستند مورد حمایت قرار نگرفتهاند و به دليل وقوع خشکسالي، عدم حمايت و اختصاص بودجه کافي، شاخصهای زندگی آنها پايين آمده است. از اين رو با کاهش سالانه جمعیت عشایری روبهرو خواهيم بود.