در جريان معاملات بازار سهام و در پي بازگشايي نماد پالايشي‌ها شاخص كل بازار سهام با ريزش 3هزارو ۵۸۹ واحدي روبه‌رو شد به طوري كه شاخص كل به رقم ۶۱هزار و ۵۳۲ واحد سقوط كرد، اين در حالي است كه پيغام ناظر بازار بورس در حالي خبر از بازگشايي نمادهاي پالايشگاهي داد كه سه نماد «شبندر»، «شپنا» و «شبريز» از اين گروه با افت قيمت‌هاي قابل توجه خود بيشترين افت شاخص كل را در تاريخچه معاملات بورس رقم زدند.
به گزارش «جوان» سهام شركت‌هاي پالايشي در شرايطي بعد از يك‌سال روز گذشته بازگشايي شد كه بازگشايي اين نمادها بازار را با بي‌سابقه‌ترين ريزش در طول فعاليت 44 ساله خود روبه‌رو كرد، به طوري كه ارزش روز بازار به يكباره تا محدوده 274هزار ميليارد سقوط كرد، اين در حالي است كه 10درصد بازار سهام متعلق به گروه پالايشي‌هاست. براساس اطلاعات مندرج در سايت شركت مديريت فناوري بورس تهران، شاخص كل بورس روز گذشته بعد از بازگشايي نماد پالايشگاه‌ها كه به گفته مديرعامل شركت بورس 10 درصد سهم بازار را دارند، بعد از يك سال بازگشايي با افت 3 هزار و 589 واحد به رقم 61 هزار و 532 واحد رسيد.
نمادهاي شپنا مربوط به پالايش نفت اصفهان، شبندر پالايش نفت بندرعباس، شبريز پالايش نفت تبريز، تاپيكو سرمايه‌گذاري نفت و گاز پتروشيمي تأمين، شفن پتروشيمي فناوران، وب‌ملت بانك ملت، پارسان گسترش نفت و گاز پارسيان در كاهش شاخص تأثير بسزايي داشتند.
بيشترين اثر كاهشي مربوط به نماد شپنا پالايش نفت اصفهان با 1447 واحد كاهش بود و پس از آن پالايش نفت بندرعباس با 1353 واحد در كاهش شاخص اثرگذار بوده‌اند.
در پي بازگشايي سه نماد پالايشي «شبندر»، «شپنا» و «شبريز» شاخص كل در بي‌سابقه‌ترين ريزش روزانه خود بيش از 3 هزار و 590 واحد كاهش را تجربه كرد. بدين ترتيب «شبندر» به عنوان اولين نماد اين گروه در حالي به تابلوي معاملات بازگشت كه با افت حدود 50درصدي قيمت سهم مواجه شد و به تنهايي شاخص را 1353 واحد به پايين كشيد. پس از آن سرمايه‌گذاران شاهد بازگشت نماد «شبريز» به تابلوي بورس بودند تا در نتيجه افت قيمت اين سهم نماگر بازار 279 واحد ديگر نيز كاهش يابد.
اما «شپنا» كه در ارائه گزارش‌هاي عملكردي سال مالي 93 خود از ساير هم‌گروهي‌هايش عقب مانده بود، به عنوان سومين سهم پالايشي مورد معامله قرار گرفت و با كاهش 66 درصدي قيمت خود و ريزش 1447 واحدي شاخص كل بيشترين تأثير منفي را بر اين ريزش اعمال كرد. گرچه اين سهم پس از كشف قيمت هم اكنون شاهد صف خريد بيش از 10 ميليون سهمي در قيمت ريال است. از نمادهاي فرابورسي نيز «شتران» كه دقايقي قبل از مجاز شدن براي انجام معامله دومين سناريوي پيش‌بيني درآمد هر سهم سال 93 خود را روي سايت كدال منتشر كرد، با 56درصد نزول قيمتي همراه شد تا شاخص فرابورس نيز همراستا با بورس در سراشيبي نزول حركت كند. «شراز» و «شاوان» نيز به دنبال «شتران» با نزول قيمت براي كاهش شاخص فرابورس دست‌به دست هم دادند.
ابهام در صورت‌هاي مالينكته جالب توجه در بازگشايي نمادهاي پالايشي آن است كه بخش سود هر سهم و نسبت پي براي نمادهاي مذكور در صورت‌هاي مالي خالي بوده و هيچ رقمي ثبت نشده است و حتي مسئولان و متوليان بازار نيز نسبت به رقم سود هر سهم اين شركت‌ها با ابهام اساسي مواجه هستند. نمادهاي پربيننده بورسي، مربوط به بانك صادرات، ايران‌خودرو، سرمايه‌گذاري نفت و گاز و پتروشيمي تأمين، بانك ملت، صنايع آذرآب، سايپا و زامياد بودند. در فرابورس ايران نيز شاخص كل با 62 واحد كاهش به 658 واحد و ارزش روز بازار اول و دوم فرابورس به 52 هزار ميليارد تومان رسيد. نمادهاي سه پالايشگاه فرابورسي مانند شتران مربوط به پالايشگاه تهران، شاوان پالايش نفت لاوان، شراز پالايش نفت شيراز به ترتيب با 30، 15 و 7 واحد كاهش در كاهش نماد فرابورس اثرگذار بودند و پس از آن نمادهاي مارون، شرانل، وگردش در كاهش شاخص اثرگذار بوده‌اند و نماد جم در ارتقاي شاخص اثر داشته است.
اعتراض خاموش پالايشگاه‌ها با ارائه گزارش مالي در اين بين مدير معاملات كارگزاري تدبيرگر سرمايه با بيان اينكه نوع گزارش‌دهي پالايشگاهي‌ها ارزش تحليلي ندارد و به نوعي اعتراض خاموش است، گفت: تا وقتي كه پالايشگاه‌ها سود سال 94 را اعلام نكنند، طبق قانون نمي‌توانند باز شوند اما اين روند گزارش‌دهي نشان مي‌دهد پالايشگاهي‌ها مي‌خواهند به نوعي اعتراض خاموش به بخشنامه وزارت نفت يا هر چيز ديگري كه اجازه فعاليت آزادانه به آنها نمي‌دهد، داشته باشند.
اميرمحمدخديوي گفت: گزارش سناريويي هنگامي داده مي‌شود و چهار حالت را مي‌گويند كه چهار نماد باز شود. تا به حال ديده نشده بود كه شركت‌ها گزارش‌هايي به اين صورت بدهند. هميشه شركت يكي از سناريوها را انتخاب مي‌كند و گزارش مي‌دهد. پس از آن فعالان بازار در تحليل‌هايشان مي‌گويند كه اين گزارش محتاطانه يا خيلي خوشبينانه است.
اين كارشناس بازار سرمايه خاطرنشان كرد: اين روند گزارش‌دهي شركت‌ها و اما و اگري كه فرض كردند، نشان مي‌دهد خودشان با موضوعي مشكل دارند. گزارش تحليلي، گزارشي نيست كه بر كدال قرار بگيرد و بشود به آن استناد كرد. دامنه نوسان منتشر شده پالايشگاهي‌ها عجيب و غريب است و سرمايه‌گذار را گيج مي‌كند، البته دليل اين نوع گزارش‌دهي كاملاً مشخص نيست اما مي‌توان گفت اين نوع گزارش دادن يك اعتراض خاموش است.
ضرورت باز شدن نماد پالايشگاهي‌ها چيست؟ به گفته مدير معاملات كارگزاري تدبيرگر سرمايه اين نوع گزارش دادن تخلف نيست اما به صرف قانون نمي‌توانند نمادشان را باز كنند، البته مي‌توانند با توجه به برخي تبصره‌ها و فوريت‌ها نماد را باز كنند. باز شدن نماد پالايشگاهي‌ها و ريزش شاخصي كه به همراه دارند، اگر قبل از توافق سياسي صورت بگيرد، باعث مي‌شود بازار از هول ريزش اين نماد دربيايد و اگر قرار است رشدي صورت بگيرد، بدون ترس از ريزش شاخص توسط پالايشگاهي‌ها باشد. او افزود: از طرف ديگر بايد توجه كرد كه از مهرماه امسال كه كاهش شديد قيمت نفت آغاز شد، سهامداران پالايشگاه‌ها شاهد آب شدن سرمايه خود بودند بدون اينكه بتوانند از آن خلاص شوند. مثل اين است كه در زمان ركود قيمت مس، اجازه فروش نماد صنايع مس داده نشود.
