جريان‌هاي انقلابي نسل دوم انقلاب از ميانه دهه 80 و اوايل دهه 90 با سرعت رو به رشدي به توليد انديشه در ساحت رسانه‌هاي مكتوب پرداختند و توانستند نسل جديد انقلاب را با مباني تفكر ديني در حوزه علوم انساني آشنا‌تر سازند و از اين رهگذر به تربيت نسل جديدي از نويسندگان انديشمند انقلابي بپردازند. اين نوشتار در بخش پاياني خود به مهم‌ترين نشريات با رويكرد انديشه در جبهه انقلاب كه هم اكنون در دكه‌ها موجودند مي‌پردازد.
راه
در تحريريه چهارم سوره، به دليل اختلاف با شيوه مديريت وقت حوزه هنري و سازمان تبليغات اسلامي (حسن بنيانيان و حجت الاسلام خاموشي) از سوره اخراج شدند. دليل اصلي اخراج كه به خودتوقيفي سوره نيز انجاميد سرمقاله‌اي بود كه وحيد جليلي با عنوان «انقلاب فرهنگي منهاي فرهنگ انقلابي!» نوشته بود كه اين مقاله بعداً در ويژه‌نامه «انقلاب» راه در اسفند 85 منتشر شد. پس از اين اخراج، وي و همكاران اخراج شده‌اش، دفتر مطالعات جبهه فرهنگي انقلاب اسلامي را پايه‌گذاري كردند. نام «راه» برگرفته از يكي از سرمقاله‌هاي جليلي در سوره است با عنوان: «خود راه نمايدت كه چون بايد رفت.»
اولين شماره يا در واقع پيش‌شماره «راه»، ويژه فوت «قيصر امين‌پور» منتشر شد. با مقاله‌اي از يوسفعلي ميرشكاك با عنوان «در پرده سوگ.» يادداشتي سراسر بغض و اندوه و ماتم؛ با مطلعي دردانگيز:
«به كه بايد تسليت گفت؟ اگر سيدحسن حسيني در ميان ما زندانيان خاك به سر مي‌برد، به او تسليت مي‌گفتم كه بيش از همه ما قيصر را ستايش مي‌كرد و بيش از هر شاعري او را دوست مي‌داشت و بي‌گمان در مرگ او بيش از همه سوگوار مي‌شد و دريغا كه در فقدان سيدحسن؛ قيصر، دريغاگويي درخور مقام خويش ندارد.»
«راه» ادامه مسير عدالت‌خواهانه جليلي و تحريريه سوره سابق است. پيگيري مطالبات امام و رهبري، نقد عملكرد مسئولان، نقد اشرافيت و بي‌توجه به مردم و جمهوريت، توجه به «روستا» و محرومان و. . . از جمله ويژگي‌هاي مميزه «راه» بوده است.
مقاله‌هاي آتشين و گزنده وحيد جليلي بي‌شك از خواندني‌ترين بخش‌هاي «راه» از آغاز انتشار آن بوده است. جليلي در شماره پنجم «راه» در سرمقاله‌اي با عنوان «عبور از «جنگ يك وجبي» يا شهدا براي چه آينده‌اي جنگيدند؟» نوشت: «گفته‌اند و پا فشرده‌اند و دندان روي هم ساييده‌اند كه در طي صدها سال گذشته اين تنها جنگي است كه حتي يك وجب از خاك ايران از دست نرفته است. رويكرد جنگ «يك وجبي» در حال غلبه است. تفسيرهاي خلسه‌آور معنوي از جنگ هم كم كم در حال نشست است و بگو در حال نشت. مهم‌ترين بحث مناسبت‌هاي دفاع مقدس در رسانه‌ها بررسي‌هاي استراتيجيك و «قبل از خرمشهر بعد از خرمشهر» شده است و اين يعني اينكه دفاع مقدس واقعه شده است. حادثه‌اي شده است در تاريخ، در گذشته. گذشته‌اي كه بايد با فاصله نقدش كرد. آنقدر نقدش كرد كه نسيه شود و امروز نشود خرجش كرد. دفاع مقدس حواله‌اي نبايد باشد در دست مردم كه سرخي امضاي معتبر و خونين شهدا چشم بدهكاران و بدكاران را خيره كند؛ بلكه حد‌اكثر عتيقه‌اي باشد گرانبها براي پر كردن طاقچه‌هاي تجملاتي اهل سياست يا اهل تتبع و پژوهش.»
آخرين شماره «راه» درباره «تاريخ شفاهي» بوده. حالا «راه» حدود يك سال است كه به صورت منظم منتشر نميشود و بيشتر شكل ويژه‌نامه‌اي پيدا كرده است.
خردنامه همشهري
خردنامه همشهري، نشريه‌اي است كه براي علاقه‌مندان انديشه و فلسفه، فرصتي مناسب براي پيگيري آرا و نظرات بزرگان اين حوزه درباره مسائل روز فراهم مي‌كند. اولين شماره اين نشريه 24 اسفند 1384 منتشر شد؛ با تصويري از حضرت امام و تيتر: «امام مردم، مردم امام.»
خردنامه همشهري، دوره جديدي را شروع كرد و دچار تغييرات جدي در فرم و محتواي كار خود شد. دكتر ميرعبدالهي سردبير خردنامه همشهري، آگاهي از نيازها و سلايق مخاطبان امروزي را، يكي از دلايل اين تغيير رويكرد دانسته و گفته است: «بيان محتواي فلسفي به زبان ساده و غيرآكادميك آنچنان كه از سويي منجر به ساده‌انگاري نشود و از ديگر سو در برقراري ارتباط با گروه‌هاي مختلف مخاطبان توفيق حاصل كند، امري دشوار و مخاطره‌آميز است. انتشار يك نشريه فرهنگي كه با برخورداري از جذابيت‌هاي ژورناليستي، محتواي غني و روزآمدي نيز ارائه دهد، نيازمند نوعي از تغييرات است كه با وجود حفظ رويكردهاي اصولي، وضعيتي جديد در شيوه ارائه را مديريت كند.»
خردنامه جايي است كه در آن علوم انساني در كنار علوم اسلامي معنا پيدا مي‌كند و نويسندگان مجله به كمك اين دو ابزار مي‌كوشند تا وضع انسان ايراني امروز را تبيين و تحليل كنند.
نكته مهمي كه خردنامه را از ديگر نشريات اين حوزه ممتاز مي‌كند، زبان و لحني است كه نويسندگان مقالات به كار مي‌گيرند.
برخلاف مشي بسياري از مجلات فلسفه و انديشه كه خواندن ترجمه‌ها و تأليف‌هاي منتشر شده در آنها براي مخاطبان اندكي كم‌تجربه‌تر كاري بس طاقت فرسا و آزار‌دهنده است، خردنامه تلاش مي‌كند با زباني روشن و قابل فهم از ناب‌ترين تجربه‌هاي فلسفي بزرگان ايران و جهان به خواننده‌اش گزارش دهد. تاكنون 138 شماره از «خردنامه همشهري» منتشر شده است.
فرهنگ امروز
نخستين شماره ماهنامه «فرهنگ امروز»، با گذشت دو سال از فعاليت پايگاه تحليل و اطلاع‌رساني فرهنگ و علوم انساني، منتشر شد. اميرابراهيم رسولي مدير مسئول و بهزاد جامه‌بزرگ سردبير «فرهنگ امروز» هستند. در اولين شماره «فرهنگ امروز» به بازخواني نقد رضا داوري اردكاني بر پوپر و پوپري‌هاي ايران در كيهان فرهنگي دهه شصت پرداخته است. اين ماهنامه شامل بخش‌هاي تاريخ، انديشه، سينما، كتاب، ادبيات، حوزه، فلسفه علم و مواجهات است. شماره‌هاي بعدي «فرهنگ امروز» با تغييراتي نسبت به شماره قبل منتشر شد. بولتن خارجي، عكس‌نگاشت، حوزه و زبان و ادبيات به باقي بخش‌ها اضافه شد. فرهنگ امروز بيشتر به مباحث فرهنگ و علوم انساني متمركز است.
عصر انديشه
اولين شماره نشريه ماهنامه «عصر انديشه»، مجله فرهنگ و علوم انـسـاني، بـه مديــرمسـئـولي محمدمهدي داني و زير نظر شوراي سردبيري شامل شهريار زرشناس، پيام فضلي‌نژاد و سعيد مستغاثي در ۱۳۲ صفحه منتشر شد. در شماره اول با مطلبي از قبيل: فصلي منتشر نشده از كتاب «دا» به همراه گفتوگو با نويسنده و راوي كتاب، گفت‌وگوي ويژه با پروفسور «جيمز پتراس» مشاور سابق سالوادور آلنده و جامعه‌شناس امريكايي درباره «تجربه مبارزه با سرمايه‌داري»، مقاله «فهم فقه شهروندي» نوشته حسام‌الدين برومند، گفت‌وگوي منتشر نشده با استاد «محمدمهدي فولادوند» قرآن‌پژوه و هنرشناس معاصر درباره «داد‌و‌ستد فلسفه و زيباشناسي»، سروده اختصاصي پدر شعر رياضي ايران درباره «غزه»، «راهنماي فرهنگ»، (سينماي جهان، تئاتر، رمان و داستان و موسيقي) به همراه اثري از استاد حسن رحيم پور ازغدي با عنوان «بازشناسي تئوريك داستان‌نويسي اسلامي»، منتشر شد.
يكي از مزيت‌هاي نسبي عصر انديشه كه آن را از ديگر نشريات متمايز مي‌كند، استفاده از بخش «انگليسي» است. براي مثال در شماره سوم نشريه گفت‌وگوي اختصاصي با «نوام چامسكي» (بزرگترين فيلسوف زنده چپ در جهان) درباره «آينده سرمايه‌داري» در بخش «فستيوال مؤلف» نشريه به چاپ رسيد و متن كامل آن نيز در بخش انگليسي ماهنامه منتشر شد.
انتشار ماهنامه عصر انديشه كه هنوز يك سال از عمر آن هم نمي‌گذرد همچنان ادامه دارد.
