جوان آنلاين: محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه
کشورمان، در مصاحبه با کریستین امانپور از شبکه سی‌ان‌ان به سؤالات وی
درباره مذاکرات هسته‌ای ایران و نیز مسائل منطقه بالاخص خطر گروه تروریستی
داعش در عراق و سوریه، پاسخ داد.
برخی افراد صلح و ثبات را یک تهدید موجودیتی می‌دانند
وی در باره احتمال دستیابی به یک توافق هسته‌ای بین ایران و گروه 1+5
گفت: "نمی‌خواهم مذاکره را علنی کنم. اگر اراده سیاسی در تمام طرف‌ها
باشد که تصمیمات لازم را اتخاذ کنند، می‌توان به این توافق دست یافت. برخی
پیشرفت‌ها انجام داده‌ایم. مسائلی مانده که باید درباره آنها تصمیم‌گیری
شود. بنابراین باید طی هفته‌های آتی به سختی کار کنیم."
وزیر امور خارجه کشورمان درباره جزئیات مسائل باقیمانده و نیز اظهارات
اخیر باراک اوباما مبنی بر اینکه که ایران باید بخش اعظمی از فعالیت
هسته‌ای خود را حداقل 10 سال متوقف کند گفت: "جزئیات بسیاری وجود دارند که
باید مورد بحث واقع شوند. مقداری پیشرفت داشته‌ایم. هدف این اقدامات
اطمینان از این است که برنامه هسته‌ای ایران همیشه صلح‌آمیز باقی مانده و
نیز محدودیت‌هایی که به نظر ما به صورت غیر قابل توجیه علیه ایران اعمال
شده‌اند، رفع گردند. به همین دلیل است که معتقدیم اگر اراده سیاسی برای
اتخاذ انتخاب‌های سخت وجود داشته باشد، می‌توان به یک توافق دست یافت. ما
تصمیم گرفته‌ایم که در مذاکرات وارد شویم، اگرچه معتقدیم که تمام این
فرآیند غیرضروری بود، این مسائل بحرانی ساختگی بودند. همانگونه که بارها
مشاهده کرده‌ایم، افرادی طی بیست سال گذشته پیش‌بینی می‌کرده‌اند که ایران
یک سال با ساخت بمب فاصله دارد، و این پیش‌بینی بارها اشتباه از آب درآمده
است. اما متأسفانه، واقعیت این است که این جنون [اعتقاد به تلاش ایران
برای دستیابی به بمب] شیوع یافته و هنوز هم رایج است، [و در این بین] ما به
تلاش برای حل مسأله ادامه می‌دهیم. بنابراین ما به پای میز مذاکره آمده و
اراده سیاسی برای حل این مسأله را نشان داده‌ایم. من معتقدم که طرف مقابل
نیز باید همین اراده سیاسی و همین قاطعیت را داشته و تصمیمات سخت را اتخاذ
کند [مبنی بر اینکه] تحریم‌ها و توافق در کنار یکدیگر نمی‌توانند باشند. یا
می‌توانید تحریم‌ها را داشته و به همان رویکرد تقابلی ادامه دهید، یا سعی
کنید که مسأله را از طریق مذاکره و توافق حل کنید. فکر می‌کنم که به انتخاب
دوم بسیار نزدیک هستیم اما اگر افراد تصمیم بگیرند که گزینه اولی را تعقیب
کنند، این حق انتخاب آنهاست، اما تصمیمی نادرست خواهد بود."
وزیر امورخارجه کشورمان درباره سخنان نتانیاهو در کنگره آمریکا و تأثیر آن
بر مذاکرات هسته‌ای گفت: "[این سخنان] هیچ تأثیری در میز مذاکرات نداشت،
اما من می‌توانم ببینم که وی و برخی افراد مرتبط با او سعی دارند تا از
طریق دروغ‌ها و فریب فضایی از هیستری و ترس فراهم کنند تا از توافقی که در
حال شکل‌گیری است، جلوگیری کنند. تنها دلیل این امر و تنها توضیحی که
می‌تواند داد این است که برخی افراد صلح و ثبات را یک تهدید موجودیتی
می‌دانند، زیرا یک توافق را نمی‌توان تهدید‌آمیز دانست مگر اینکه خواهان
مناقشه، تنش، بی‌اعتمادی و بحران باشید."
ظریف در پاسخ به سؤالی دیگر مبنی بر اینکه آیا به نقطه رضایت‌بخش در
مذاکرات درباره تحریم‌ها رسیده‌اید یا نه گفت: "نه هنوز، اما درباره بسیاری
مسائل پیشرفت داشته‌ایم، و اکنون در حال مذاکره بر روی این مسائل هستیم.
نمی‌توان همه این پازل را پیش از کامل شدن آن دید. منظورم این است که قطعات
این پازل در جای خود قرار دارند، اما تا زمانی که تمام مسائل را حل
نکرده‌ایم نمی‌توانیم بگوییم که پازل کامل شده است و به همین دلیل است که
ما جزئیات و قطعات هر مسأله را حل کرده‌ایم، اما هنوز اندکی از حل تمام
مسائل برای دستیابی به یک تصویر خوب و قابل قبول که به نفع همه است – آنچه
ما وضعیت برد برد برای همه می‌نامیم – فاصله داریم."
وزیر خارجه کشورمان در ادامه درباره اینکه آیا "یک مهلت 10 ساله برای
برنامه هسته‌ای مورد پذیرش ایران است؟" گفت: "بستگی به این دارد که آن را
چگونه تعریف می‌کنید. ما درباره پذیرش برخی اقدامات داوطلبانه از جانب
ایران گفتگو کرده‌ایم. ما یک برنامه هسته‌ای عظیم داریم که توسط
دانشمندان‌مان ساخته‌ایم. این برنامه به سمت جلو حرکت می‌کند. ما پذیرفته و
در صورت دستیابی به توافق خواهیم پذیرفت که برای یک بازه زمانی مشخص برخی
محدودیت‌ها اعمال شوند. اما نمی‌خواهم زمان و مدت یا جزئیات این
محدودیت‌هایی که به صورت داوطلبانه تقبل خواهیم کرد را علنی کنم."
همه این را می‌دانند که بدون کمک ما وضعیت عراق اکنون متفاوت بود
ظریف درباره عملیات اخیر برای آزادسازی تکریت و نیز اظهارات ژنرال مارتین
دمپسی، فرمانده ستاد مشترک ارتش آمریکا، درباه نقش مثبت ایران در این
عملیات‌ها گفت: "ما نیروی نظامی در عراق نداریم. ما همیشه مشاورانی
داشته‌ایم که به دولت و ارتش عراق کمک می‌کنند. زمانی که داعش در تابستان
گذشته حملات گسترده‌اش را آغاز کرد ما اولین کسانی بودیم که هم در بغداد و
هم در اربیل به کمک عراقی‌ها آمدیم. بنابراین ما در آنجا بوده‌ایم، ما به
مردم عراق کمک می‌کنیم، همه این را می‌دانند که بدون کمک ما وضعیت عراق
اکنون متفاوت بود. ما از نظر مشورتی و پشتیبانی در عراق هستیم بدون هیچ
نیروی رزمی تا به این جنگ بسیار جدی جهانی علیه این گروه‌های افراطی و
تروریستی یاری رسانیم. ما امیدوار هستیم که این امر عراقی‌ها – و تمام مردم
منطقه – را متحد سازد زیرا علی‌رغم اقدامات کوته‌بینانه در گذشته، اکنون
همه به این جمع‌بندی رسیده‌اند که این نیروهای افراطی تهدیدی برای همه
هستند. این نیروها را نمی‌توان در سوریه یا عراق، یا در چند کشور منطقه
محدود کرد. این تهدیدی جهانی است. شما پیامدهای آن را در اروپا می‌بینید،
می‌بینید که آنها در حال عضو‌گیری در اروپا هستند. بنابراین این مسأله‌ای
جهانی است که نیازمند همکاری و تلاش جهانی است. ما آنجا هستیم، آنجا
بوده‌ایم، در طرف درست قرار داشته‌ایم. ما از همان ابتدا این تهدید را
تشخیص دادیم. و به جامعه بین‌المللی درباره خط‌مشی‌های کوتاه‌بینانه و
سیاست‌بازی درباره این خطر بسیار جدی هشدار دادیم. ما به این کار ادامه
می‌دهیم و در طرف عراقی‌ها قرار داریم. امیدواریم که این جنگ – که یک جنگ
نظامی نیست، یک نبردی همه‌‌جانبه است، باید نبردی همه جانبه علیه
افراطی‌گری باشد – به جلو برود. به سختی می‌توان به این زودی در این جنگ
پیروز شد، اما امیدوار هستیم که با همکاری بین‌المللی، با مسدود کردن
کمک‌های مالی به این گروه‌ها، با متوقف کردن عضو‌گیری ایرن گروه‌ها، با از
بین بردن اماکن امن برای آنها، و مسدود کردن دسترسی از طریق کشورهای
همسایه – تمام اینها باید در کنار یکدیگر قرار گیرند تا به یک نتیجه مفید،
مثبت و سازنده در این نبرد بین‌المللی بسیار جدی دست یابیم."
ظریف درباره نبرد تکریت و آزادسازی احتمالی این شهر گفت: "این کاری است
که عراقی‌ها با ایثار و تلاش بسیار در حال انجام آن هستند. و من امیدوار
هستم که آنها بتوانند در این نبرد و نیز جنگ بزرگ‌تر علیه داعش و تروریسم
در عراق و سوریه پیروز شوند. اما این امر بیش از یک نبرد، نیازمند یک تلاش
جهانی متمرکز است، تلاشی که باید چند وجهی بوده و تمام طرف‌ها را در بر
داشته باشد نه تعداد اندکی از آنها را."
اگر به خاطر آنهایی که واقعیت‌های منطقه را درک کردند نبود، اکنون داعش نه بر موصل بلکه بر دمشق و بغداد کنترل داشت
وی در ادامه مصاحبه با شبکه سی‌ان‌ان درباره وضعیت سیاسی سوریه و نیز
دیدگاه‌های ایران درباره آینده اسد گفت: "در اینجا نه منافع ایران بلکه
منافع منطقه باید مد نظر قرار گیرد. ما نمی‌خواهیم طرفی باشیم که به
دوستان‌مان و نیز برخی در خارج از منطقه بگوییم که به شما گفته بودیم. اگر
به خاطر آنهایی که واقعیت‌های منطقه را درک کردند نبود، اکنون داعش نه بر
موصل بلکه بر دمشق و بغداد کنترل داشت. باید خوشحال باشیم که چنین اتفاقی
نیفتاده است، ما باید خوشحال باشیم که چنین اتفاقی نیفتاده است و باید با
یکدیگر همکاری کنیم تا مطمئن شویم که یک فرآیند سیاسی در سوریه داریم که
جامع بوده و شامل همه است زیرا این بحران دارای یک راه‌حل نظامی نخواهد
بود. باید یک تلاش چند جانبه در سطح بین‌المللی با فهمی کامل انجام شود نه
تلاش‌هایی ناقص برای اینکه فشار افراطی‌‌ها در نقاطی مشخص باقی بماند، بلکه
فهم کامل اینکه داعش و افراطی‌گری به منافع هیچ بازیگری در منطقه یاری
نخواهد رساند. فکر می‌کنم اگر این فهم ایجاد شود – نشانه‌های ظهور این فهم
را در منطقه می‌بینم – [در این صورت] فکر می‌کنم امکان حرکت به جلو میسر
خواهد بود – نه تنها در شکست نظامی افراطی‌گری بلکه در فرآیند جامع سیاسی
که منتج به بازگشت صلح و آرامش به منطقه‌ای خواهد شد که بیش از هر مکان
دیگری به آن نیاز دارد.
روحانی و من هیچگاه مسائل سیاسی داخلی را در موضوع مذاکرات هسته‌ای لحاظ نکرده‌ایم
وزیر خارجه کشورمان در ادامه تأکید کرد که مسأله هسته‌ای ایران هیچگاه
دستمایه رقابت‌های سیاسی در داخل کشور نیست. وی گفت: "این [مسأله هسته‌ای]
درباره سیاست داخلی نیست. روحانی و من هیچگاه مسائل سیاسی داخلی را در این
موضوع لحاظ نکرده‌ایم. در حقیقت این مسأله درباره مسائل سیاسی داخلی نیست.
این امر درباره حل مسأله‌ای، از طریق ابزار دیپلماتیک، است که مانع از
آرامش و همکاری طی 15 سال گذشته در منطقه‌مان شده است. ما مسائل بسیار
مهمتری در سطوح داخلی، منطقه‌ای و جهانی داریم که باید به آنها بپردازیم و
معتقدیم که این مسأله بحرانی ساختگی است. شاهد بودیم که نتانیاهو سعی دارد
به ساخت این بحران و حمایت از آن ادامه دهد. این بحرانی است که از همان
ابتدا ساختگی بوده و هر چقدر زودتر به آن پایان دهیم زودتر می‌توانیم به
مسائلی رسیدگی کنیم که فرصت‌ها و چالش‌هایی جدی، هم در کشورمان و هم در
منطقه و جهان، پدید آورده‌اند. به همین دلیل است که ما مسائل سیاسی داخلی
را در این امر دخیل نخواهیم کرد. روحانی مسائل سیاسی داخلی را در این مسأله
لحاظ نخواهد کرد. ما می‌خواهیم که این مسأله حل شود و اگر طرف‌های ما
آماده‌اند که این راه را با ما طی کنند، تمام تلاش‌مان را انجام خواهیم
داد.
علی‌رغم تحریم‌ها و فشارهای خارجی، توانسته‌ایم به چلو حرکت کنیم
ظریف در بخش پایانی مصاحبه با امانپور در پاسخ به سوال وی درباره
چشم‌انداز آتی اقتصادی ایران و توانایی دولت روحانی در تداوم برنامه‌های
اقتصادی‌اش گفت: "ما نشان داده‌ایم که علی‌رغم تحریم‌ها و فشارهای خارجی،
توانسته‌ایم به جلو حرکت کنیم، ما تورم را پایین آورده و [نرخ] رشد را
افزایش داده‌ایم. ما در شرایطی بسیار سخت دولت را در اختیار گرفتیم و حرکتی
رو به جلو داریم. ما معتقدیم که اجتماع لازم را ایجاد خواهیم کرد. ایران
جامعه‌ای تک‌صدایی نیست، ما نظرات، دیدگاه‌ها، و برداشت‌های متفاوتی از
آنچه در داخل ایران و جهان رخ می‌دهد، داریم و این فرآیندی سالم است. ما از
امکان گفتگو درباره مسائل داخلی، منطقه‌ای و جهانی درباره بهترین آینده
برای کشورمان و منطقه استقبال می‌کنیم."
