مقدمه
روزهای میانی نخستین ماه سال 2015 میلادی،
اردوگاه بلاطه در شرق شهر نابلس که در شمال کرانۀ باختری واقع است شاهد درگیری هایی
بین دستگاه امنیتی تشکیلات خودگردان و تعدادی از اشخاص مسلح بود که منسوب به جنبش
فتح بودند. طی این درگیری ها که با حضور مأموران دستگاه امنیتی تشکیلات خودگردان
برای بازداشت تعدادی از اعضای فتح آغاز شد وقایعی به وقوع پیوست که موجب متشنج شدن
فضای این اردوگاه شد. ذیلا به بررسی حوادث این اردوگاه و وقایعی که محتمل است این
حوادث نتیجۀ آن باشند می پردازیم.
آغاز ماجرا
نخستین درگیری های به وجود آمده در
اردوگاه بلاطه به روزهای میانی سال 2012 باز می گردد که طی آن تعدادی از اعضای
فتح، ساکن در اردوگاه بلاطه با نیروهای دستگاه امنیتی تشکیلات خودگردان درگیر
شدند. آنها مانع حضور مأموران دستگاه امنیتی که قصد داشتند 12 فرد تحت پیگرد را
بازداشت کنند در اردوگاه شدند. گفته شده بود 12 فرد نامبرده از افراد حامی محمد
دحلان عضو منفصل جنبش فتح هستند. اما مقدمۀ حوادث اردوگاه بلاطه در سال 2015 زمانی
بود که طی ماه می سال 2012 میلادی (تیرماه1391) مأموران دستگاه امنیتی تشکیلات
خودگردان به طور ناگهانی وارد اردوگاه بلاطه شدند و منازل تعدادی از اعضای فتح،
ساکن در این اردوگاه، را تفتیش، و تعدادی از اعضای فتح را بازداشت کردند. حاصل این
تفتیش علاوه بر بازداشت اعضای فتح، به دست آمدن 200 قبضه سلاح بود. هفت ماه پس از
این اقدام دستگاه امنیتی تشکیلات خودگردان در 10 ژانویۀ 2013 (22 دی 1391) تعدادی
از اعضای فتح با صورت های پوشیده به خیابانهای اردوگاه آمده و اقدام به شلیک تیر
هوایی کردند. در همین تاریخ ایاد الطیراوی، مشهور به ابوزعبل در یک کنفرانس خبری
اعلام کرد این اعضای جنبش فتح که بر خود نام « أبناء فتح الأحرار » (فرزندان آزاد
فتح) گزارده اند خواستار بازگرداندن سلاح خود هستند. در این سال با تسلیم شدن 10
نفر از افراد مسلح قائله ختم شد. ضمن آنکه اعلام شد ابوزعبل هم دستگیر و بازداشت
شد. افراد مسلح خواستار بازگرداندن سلاح هایشان و عذر خواهی مسئولان حادثۀ زندان الظاهریه
و اریحا شده بودند. که با دستگیری و تسلیم آنها قائله به پایان رسید.
در همین سال ایاد الطیراوی، در یک گزارش
مستند که از تلویزیون رژیم صهیونیستی پخش شد با قرار دادن نام «شرفاء فتح» بر خود
و یارانش اعلام کرد در مقابل اقدام تشکیلات خودگردان در بازداشت تعدادی از یارانش
مقابله به مثل خواهد کرد. پس از پخش این گزارش، مأموران دستگاه امنیتی تشکیلات
خودگردان در 14 ژانویۀ 2013 (24دی 1391) برای بازداشت ایاد الطیراوی به این
اردوگاه هجوم آورده و منزل وی را تفتیش کردند اما اثری از وی در منزلش نیافتند اما
به خانوادۀ وی اعلام کردند لازم است ابوزعبل که از فرماندهان گردانهای شهدای الاقصی
در این اردوگاه است خود را به دستگاه امنیتی تشکیلات خودگردان معرفی کند. پس از این
اقدام دستگاه امنیتی تشکیلات خودگردان، تعدادی از اعضای منسوب به جنبش فتح در حمایت
از ابو زعبل با صورت های پوشیده و سلاح در دست در خیابانهای اردوگاه بلاطه حاضر
شده و اقدام به تیراندازی هوایی کردند و ضمن حمایت از ابو زعبل اعلام کردند دستگاه
امنیتی تشکیلات خودگردان باید سلاح های آنها را که چند ماه قبل ضبط کرده است به
آنها باز گرداند. در همان ایام یک مسئول
امنیتی اعلام کرده بود این افراد باقیماندۀ انتفاضۀ دوم و نتیجۀ دورۀ هرج و مرج
امنیتی هستند و به آنها اجازه نخواهند داد مسلح باقی بمانند.
حوادث اخیر اردوگاه بلاطه
در سحرگاه پنج شنبه 6 فوریۀ 2015 (17
بهمن 1393) رسانه های فلسطینی اعلام کردند هنگامی که نیروهای امنیتی تشکیلات
خودگردان فلسطین قصد داشتند به منظور دستگیری تعدادی از افراد تحت تعقیب این
دستگاه، وارد اردوگاه بلاطه در شرق شهر نابلس شوند تعدادی افراد مسلح مانع ورود
آنها شده و درگیری مسلحانه شدیدی بین آنها به وجود آمده و 5 ساعت ادامه داشته است
و بدون تلفات به پایان رسید. این درگیری موجب تعطیلی مدارس در این اردوگاه
شد. پس از پایان یافتن تیراندازی به دلیل
حضور افراد مسلح در کوچه های اردوگاه بلاطه فضای اردوگاه متشنج بود. در اثر این
درگیری ها واحد 101 دستگاه امنیتی که نیروهای ویژه محسوب می شوند به منطقه اعزام
شدند. اقدام دستگاه امنیتی برای بازداشت تعدادی از افراد که قانون شکن نامیده شدند
اعلام خبری از سوی اکرم رجوب استاندار نابلس بود. وی اعلام کرده بود به دلیل درگیری
های شبانه در برخی مناطق اردوگاه امکان حضور شبانه در برخی مناطق نابلس و اردوگاه
بلاطه را ندارد.
پایان ماجرا؛ توافق با دولت رامی الحمد
لله
روز 16 فوریۀ 2015 (27 بهمن 1393) رامی
الحمدلله رئیس کابینۀ وفاق ملی فلسطین برای حل مشکل در نابلس و اردوگاه بلاطه به این
منطقه رفت. وی دیدارهایی را در این راستا انجام داد که این دیدارها را می توان به
دو بخش تقسیم کرد: بخش نخست: مربوط به روابط اکرم الرجوب، استاندار نابلس و امور
اردوگاه بلاطه بود در این مورد دستگاه امنیتی از سوی استاندار دستور حمله و سرکوب
را دریافت کرده بود به ویژه پس از سخنران رجوب که تهدید آمیز توصیف شده است. بخش
دوم: مربوط به چالش افراد تحت پیگرد داخل اردوگاه بلاطه برای حفظ هیبت تشکیلات خودگردان
بود. وی قول داد پس از تسلیم افراد نامبرده مشکل آنها منصفانه و به شکلی که ساکنان
اردوگاه را نیز راضی کند حل شود. در دیدار رامی الحمدلله بین جمال الطیراوی، نمایندۀ
اردوگاه بلاطه در مجلس قانونگذاری و اکرم الرجوب، استاندار نابلس نیز دیدار آشتی برقرار شد. پس از سرکوب
های امنیتی بین این دو اختلافاتی به وجود آمده بود به ویژه که مأموران دستگاه امنیتی
اقدام به تفتیش خانۀ برادران و پدر الطیراوی کردند و الطیراوی این مسئله را برخورد
شخصی با خود وی تعبیر کرده بود. پیش از این دیدار 7 نفر از اشخاصی که همگی اسیران آزاد
شده از زندان های رژیم صهیونیستی بودند خود را تسلیم کردند که این تعداد عبارتند
از: کامل الهطلی (12 سال سابقه زندان صهیونیستی)، محمد کمال الطیراوی (8سال سابقه
زندان صهیونیستی)، بهاء مرشود (5سال زندان)، محمد الأغبر (7سال سابقۀ زندان)، احمد
ابو حماده (4سال زندانی و تحت تعقیب رژیم صهیونیستی)، قصی حشاش (4 سال زندان) و اسیر
آزاده رائد ابو رجب.
کمیته ای در اردوگاه تشکیل شد تا در ازای
تسلیم اشخاص تحت تعقیب پرونده های موجود حل و فصل شوند. بیشتر پرونده ها مربوط به تجارت سلاح و حمایت
از این امر از سوی اشخاص تحت تعقیب است. اتهام این اشخاص اقدام به تیراندازی در
داخل اردوگاه بلاطه و درگیری با نیروهای امنیتی است. برخی از این افراد تحت تعقیب
از سوی رژیم صهیونیستی نیز تحت تعقیب هستند اما این مسئله برای آنها مطرح نیست. در
همین راستا جمال الطیراوی، نمایندۀ اردوگاه بلاطه در مجلس قانونگذاری اعلام کرد
کسانی که خود را تسلیم کرده اند مجرم و محکوم نیستند و مصداق اشخاص قانون شکن نیز
نیستند و اگر تخلفی برای آنها ثابت شود قانون فصل الخطاب است. وی اعلام کرد تلاشها
در راستای رفع تنش ها و تثبیت حاکمیت قانون جاری است وی تأکید کرد وی در سدد دامن
زدن به اختلافات شخصی نیست اما تعامل امنیتی با اردوگاه ها مشکل را حل نخواهد کرد
بلکه آنچه درست است بررسی مشکل اردوگاه ها و تلاش برای حل ریشه ای مشکل است. از سوی
دیگر عماد اشتیوی عضو کمیتۀ هماهنگی در استانداری نابلس که در گفتگوها حاضر بود
اعلام کرد اتهام به معنی محکوم بودن هیچ یک از افراد تحت تعقیب نیست.
عکس العمل رژیم صهیونیستی:
دستگاه امنیتی رژیم صهیونیستی نسبت به
بازگشت جنبش فتح به مبارزه ی مسلحانه هشدار داد و اعلام کرد: گردان های شهدای
الاقصی که در سال 2007 پس از دستور محمود عباس منحل شده بود و رهبری و اعضای این جنبش خلع سلاح شده بودند، در حال
حاضر می خواهند خود را تجهیز کنند.» منابع اطلاعاتی رژیم صهیونیستی اعلام کردند: «
این گردان ها از یک سال پیش در مناطق مرکزی کرانه باختری، منطقه ی بیت لحم و اطراف
قدس به انجام یک سری عملیات های تیراندازی پرداختند و کاملا روشن است که در پرتاب
موشک علیه اسرائیل در عملیات تپه ی استوار در جنگ نوار غزه شرکت داشته اند.» این
منابع اعلام کردند: « جنبش فتح ماه گذشته
تصویری از نتانیاهو را در کنار چوبه دار منتشر کرد و یادآور شد که نتانیاهو به زودی
به دار آویخته خواهد شد. چند ماه قبل از آن نیز برخی از اعضای کمیته ی مرکزی فتح
از انتفاضه ی چاقو در قدس حمایت کرده بودند. از سوی دیگر یکی از مقامات دستگاه امنیتی
رژیم صهیونیستی به نام یونی داحوج هلفی اعلام کرد: اگر ابومازن، رئیس تشکیلات
خودگردان از فعالیت این گردان ها خبر داشته باشد، شریک تروریسم است و اگر خبر نداشته باشد این مسئله بیانگر
ضعف مدیرتی او است.
از سوی دیگر یک منبع اطلاعاتی اسرائیلی
فاش کرد: ارتش اسرائیل معتقد است که کرانه ی باختری، بیشتر از سایر مناطق در معرض درگیری قرار دارد. به گزارش رسانه های
اسرائیلی، به دنبال رکود سیاسی اسرائیل با
فلسطینیان و مراجعه ی فلسطین به دادگاه لاهه ، ارتش اسرائیل در منطقه ی مرکزی و شمالی آماده هرگونه درگیری با
فلسطینیان می باشد.
نتیجه:
در اردوگاه بلاطه گروهی از اعضای فتح
حضور دارند که به رغم خلع سلاح بسیاری از آنها از سوی دستگاه امنیتی تشکیلات
خودگردان، هنوز تعدادی از آنها مسلح بوده، از سوی این دستگاه تحت تعقیب قرار
دارند. از سوی دیگر رژیم صهیونیستی که نسبت به مسلح بودن افرادی در فتح نگران است
نسبت به این امر هشدار داده و گشت های خود را در مناطق شمالی و مرکزی کرانۀ باختری
افزوده است.
به نظر می رسد امر حاضر می تواند دو سوی
داشته باشد از یک سوی می توان آن را بخشی از تسلیح کرانۀ باختری بر شمرد که به نوعی
در حال اجرایی شدن است. از سوی دیگر می تواند تمرد داخلی فتح علیه محمود عباس و به
ویژه جناح محمد دحلان باشد. اما از آنجا که هیچ یک از دو گزینۀ حاضر شواهد متقنی
با خود به همراه ندارند لذا باید به انتظار ظهور شواهد و قرائن متقن تری ماند.
* موسسه تحقيقات و پژوهشهاي علمي- سياسي
ندا
