جمهوري آذربايجان كه خود را بخشي از تركستان بزرگ مي‌داند در تلاش است تا با محو آثار ايراني از سرزمين خود، تا جايي‌كه مي‌تواند ميراث معنوي ايرانيان را به نام دولت نوپاي خود به ثبت برساند و با جعل تاريخ خود را داراي هويتي مستقل از ايران جلوه بدهد.
براي يادآوري خوابي كه جمهوري آذربايجان براي ميراث معنوي ايران ديده، كافي است به دزدي‌هاي اخير حاكمان باكو نگاه كنيم. دزديدن «تار»، «چوگان» و صدور شناسنامه جعلي براي «نظامي گنجوي» تنها چند مورد از دستبردهاي همسايه شمالي به ميراث فرهنگي ايران است. كشوري تازه متولد شده كه نمي‌خواهد قبول كند تاريخ بر ايراني بودن هويت وي صحه گذاشته و ميخواهد با دزدي از ميراث فرهنگي سرزمين مادري‌اش براي خود تاريخي مستقل داشته باشد. در ادامه اين روند غيراخلاقي، باكو در نظر دارد مراسم ايراني «شب چله» (شب يلدا) را به نام خود در «ميراث فرهنگي و معنوي بشر» يونسكو به ثبت برساند.
با وجود اينكه آذربايجان با ولع خاصي در حال بلعيدن و مصادره ميراث فرهنگي كشورمان است اما تا به حال مسئولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري اقدام قابل‌توجهي را در متوقف كردن مسيري كه باكو در پيش گرفته است، انجام نداده‌اند. برعكس زماني كه «تار» و «چوگان» به نام آذربايجان به ثبت رسيد، حتي اين تلاش نيز به وجود آمد تا افكار عمومي را با بيان اينكه «تار» مدنظر آذربايجاني‌ها با «تار»ي كه ما مدنظرمان است، فرق دارد يا اينكه چوگان را ما هم مي‌توانيم ثبت جهاني كنيم رفع و رجوع كنند!
«يلدا» به عنوان ميراث معنوي به ثبت ملي رسيده است اما ثبت اصلي آن در يونسكو نه توسط ايران بلكه از طريق دولت باكو در حال جريان است.
بحث ثبت يك ميراث فرهنگي در يونسكو تنها مربوط به يك سازمان به نام «ميراث فرهنگي و گردشگري نيست» گرچه اين سازمان نشان داده نمي‌تواند متولي خوبي براي حفاظت از حقوق ايرانيان در مجامع بين‌المللي باشد و هر سال بعد از اينكه يك كشور خارجي بخشي از داشته‌هاي فرهنگي ما را به نام خود مصادره كرد و افكار عمومي به تقبيح آن پرداخت، سازمان ميراث فرهنگي با چند مصاحبه ميخواهد اوضاع را آرام كند.
ميراث فرهنگي كشور بخشي از «برند» نام ايران در سطح جهاني است. برندهايي كه با ارزش و اعتبار آن با اين‌گونه دزدي‌ها و بي‌مبالاتي در نگهداري آن در حال از بين رفتن است. دو روز پيش شخصي به نام عظيم فضيلي‌پور كه گفته مي‌شود مدير يك شركت فعال در زمينه برندينگ در كشور سوئيس است در سخنراني كه درباره اهميت برند داشته است، بخشي از سخنان خود را به اتفاقاتي كه براي ميراث معنوي و فرهنگي كشورمان در حال اتفاق است، اختصاص داده و بار ديگر به موضوع ثبت «يلدا» به نام آذربايجان اشاره كرده است. اين سخنان با انتشار در خبرگزاري‌ها بازتاب‌هاي زيادي پيدا كرده است، در عوض سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري هيچ واكنشي در قبال اشاره به دزدي «شب يلدا» توسط آذربايجان نداشته است.
مدير كلينيك برند سوئيس با طرح اين سؤال كه در چند سال آينده براي فرزندانمان تاريخ ايران را چگونه بيان خواهيم كرد، مي‌گويد: «بادگيرهاي يزد به نام كشور امارات، چوگان ايراني و تار به نام كشور آذربايجان، رقص سماع و سنت قهوه‌خانه به نام كشور تركيه، نان لواش به نام ارمنستان، ناي مصنوعي به نام امريكا، خون مصنوعي به نام كشور روماني، ابن‌سينا به نام شخصيت تاجيك، نظامي گنجوي، ابونصر فارابي دانشمند قزاقي، ابوريحان بيروني دانشمند ازبكستان، مولانا تركيه، پورياي ولي آذربايجان، خواجه عبدالله انصاري به نام افغانستان ثبت جهاني شده‌اند و اكنون شب چله(شب يلدا) به نام كشور آذربايجان در حال ثبت است». قطعاً نحوه عملكرد سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در پاسخ به اين سؤال مؤثر خواهد بود.
