تيم هستهاي ايران در نبود يك راهحل جامع با گروه 1+5 به سمت يك توافق سياسي كلي حركت ميكند. محمدجواد ظريف به همراه اعضاي تيم هستهاي به مونيخ رفته تا راه حركت به چنين توافقي را همواره كند. برخي منابع هم احتمال اعلام چنين توافقي را در مونيخ منتفي نميدانند.
به گزارش «جوان»، همه اعضاي تيم مذاكرهكننده ايراني از ديروز براي توافق هستهاي با 1+5 به مونيخ سفر كردهاند، جايي كه محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه دولت يازدهم براي چندمين مرتبه با همتاي امريكايي خود ملاقات كرده است. به نظر ميرسد مذاكرات هستهاي بين ايران و گروه 1+5 به مراحل سرنوشتسازي نزديك ميشود و دو طرف از هر فرصتي براي رسيدن به توافق استفاده ميكنند.
اين بار نيز كنفرانس امنيتي مونيخ فرصتي فراهم كرده تا تيم هستهاي دولت يازدهم بر سر موارد اختلافي با طرفهاي امريكايي و احتمالاً اروپايي مذاكره كند. قرار است در حاشيه اجلاس مونيخ، تيم مذاكرهكننده هستهاي كشورمان، با اعضاي گروه 1+5 ديدار و گفتوگو كنند ولي محمدجواد ظريف، وزير خارجه ايران كه به همراه همه اعضاي تيم هستهاي خود به مونيخ رفته، براي چندمين بار ملاقاتي دوجانبه هم با جان كري، وزير خارجه امريكا خواهد داشت و البته با چند وزير خارجه اروپايي گروه 1+5 ملاقات ميكند. مذاكرات دوجانبه ظريف با كري قرار بود امروز (شنبه) برگزار شود ولي يك روز جلو افتاد.
توافق سياسي؟هرچند جزئيات مذاكرات مونيخ معلوم نيست اما برخي منابع از احتمال توافق سياسي بين ايران و گروه 1+5 در حاشيه كنفرانس مونيخ خبر ميدهند. به گفته منابع مطلع، برخي نشانهها حكايت از آن دارد كه ممكن است تيمهاي مذاكرهكننده ايران و 1+5 تصميم گرفته باشند يك متن تحت عنوان توافق سياسي را در مونيخ منتشر كنند، موضوعي كه هيچ كدام از اعضاي تيم مذاكرهكننده تا كنون آن را تأييد نكردهاند. ايران و گروه 1+5 سوم آذرماه 1393 با تمديد توافق ژنو براي دومين بار توافق كردند تا 24 مارس 2015 به توافقي سياسي درباره برنامه هستهاي ايران دست يابند و در صورت امكان توافق، مذاكرات را تا 9 تيرماه سال بعد ادامه ميدهند.
در حالي كه طرفين طي هفتههاي اخير گفتهاند كه همچنان بر سر جزئيات اختلاف نظر دارند، اما ظاهراً سعي ميكنند حداقل به توافق كلي سياسي دست پيدا كنند، موضوعي كه به نظر ميرسد بيش از آنكه راه حلي دايم براي كشمكش هستهاي محسوب شود، براي تحت تاثير قرار دادن افكار عمومي و باز كردن مسير براي گفت و گوهاي بيشتر است. سيد عباس عراقچي، نفر دوم تيم مذاكرهكننده هستهاي چند هفته قبل گفته بود كه هر چه به جزئيات نزديكتر ميشويم، اختلاف نظرها بيشتر ميشود.
عراقچي، هرچند شرايط مذاكرات را «اميدوار كننده» توصيف كرده بود، اما تأكيد كرد كه شش كشور طرف مذاكره ايران «مواضع يكساني ندارند» و از همين رو دست يافتن به يك «منطق مذاكراتي واحد، كار زيادي ميبرد». عراقچي همچنين گفته بود توافق سياسي راحت است اما توافق بر سر جزئيات سخت است. تحت چنين شرايطي، ناظران ميگويند كه تلاش دو طرف براي دستيابي به يك توافق كلي سياسي، بيشتر براي تأثيرگذاري بر جو غالب بن بست بر سر جزئيات مذاكرات است. اين همان چيزي است كه رسانههاي غربي بارها بر آن تأكيد كرده و گفتهاند كه در دو موضوع ظرفيت غنيسازي و جدول زماني لغو تحريم ها، پيشرفتهايي حاصل شده است و توافق سياسي و كلي حداقل ميتواند ادامه مذاكرات آتي را تسهيل كند. به ادعاي رسانههاي غربي، طرف ايراني و امريكا با تفكيك توافق به دو مرحله ميتوانند تا حدي از روند انتقاداتي كه به دورنماي مذاكرات وجود دارد، بكاهند.
با اين حال منتقدان ميگويند از آنجا كه توافق كلي سياسي خواسته طرف ايراني نيست و بيش از آنكه به حل اختلافات هستهاي بين ايران و جناح غربي 1+5 كمك كند، تسكين دهنده مقطعي براي فضاي پر اختلاف كنوني محسوب ميشود. به گفته طرف غربي، حتي در صورت توافق بر سر جزئيات، دامنه تحريمها همچنان حفظ ميشود و تنها تحريمها تعليق ميشوند و از بين نميروند.
معلوم نيستبا وجود گزارشهايي كه در باره تلاش دو طرف براي دستيابي به توافق هستهاي منتشر شده، ولي در مونيخ هيچ چيز روشن نيست. ظريف پنجشنبه شب در گفت و گو با ايسنا، درباره برنامه اجلاس امنيتي مونيخ گفت: «از آنجايي كه چين در سطح وزير خارجه در اين نشست شركت نميكند و هنوز مشخص نيست كه وزير خارجه روسيه در اين نشست شركت كند يا نه، بر همين اساس با وزراي كشورهاي اروپايي و امريكايي عضو 1+5 به طور مفصل ديدار دو جانبه ميكنم». وي افزود:«همچنين در يك نشست عمومي با حضور لوران فابيوس و مولود چاووش اوغلو وزراي خارجه فرانسه و تركيه سخنراني ميكنيم و تعدادي ديدار دو جانبه با مقامات مختلف كشورهاي ديگر درباره موضوعات غير هستهاي انجام ميگيرد».
ظريف در پاسخ به اين سؤال كه آيا توافق هستهاي در اين نشست انجام ميشود؛ گفت: «معلوم نيست چون همه نيستند كه بتوانيم توافق هستهاي انجام دهيم اما ميتوانيم يك مقداري كار را به پيش ببريم». سيدعباس عراقچي، معاون وزير امور خارجه و عضو ارشد تيم مذاكره كننده كشورمان نيز با بيان اينكه بيشتر وزيران امور خارجه كشورهاي عضو گروه 1+5 در مونيخ حاضر هستند، گفت: «اين مذاكرات تا يكشنبه ادامه مييابد». معاون وزير امور خارجه افزود: «با توجه به جمعبندي گفتوگوهاي دوجانبه با وزيران امور خارجه 1+5 در مونيخ، درباره ادامه روند مذاكرات تصميمگيري خواهد شد.»
واشنگتن پست: در امتيازدهي به ايران عجله نكنيد «ديويد ايگناتيوس» ستوننويس برجسته روزنامه واشنگتنپست كه يادداشتهاي متعددي در خصوص برنامه هستهاي ايران نوشته، اين بار مدعي است كه ايرانيها در موضع ضعفند و باراك اوباما، رئيسجمهور امريكا نبايد براي امضاي توافق هستهاي عجله كند. به گزارش فارس، ايگناتيوس گذشت زمان را هم به نفع امريكا و به ضرر ايران دانسته و بر همين اساس گفته كه «اگر ايرانيان واقعاً آماده دست برداشتن از رويارويي با امريكا و از برق كشيدن برنامه هستهاي خود هستند، چه خوب، ولي اگر چنين نبود، بايد صبر كرد. نفت ارزان و نياز مبرم مردم اين كشور به بيرون آمدن از انزوا، دو عاملي است كه بازي زمان را به ضرر تندروهاي اين كشور پيش ميبرد.» نگراني ايگناتيوس گمانهزني درباره رسيدن به توافق جامع را بيش از پيش محتمل ميكند.