امروز 12 بهمن است و آغاز يك فصل پرهياهو و پرجنبوجوش ديگر براي سينماي ايران! بزرگترين رويداد سال سينمايي كشور از امروز كار خود را در كاخ جشنواره برج ميلاد آغاز ميكند تا از برآيند يك سال سينماي ايران طي 10 روز رونمايي شود؛ جوان بودن چهره جشنواره، غالب بودن تم اجتماعي بر ساير ژانرهاي آثار شركتكننده در اين دوره و نيز احتمال قدرتمند ظاهر شدن فيلمهاي بخش نگاه نو از ويژگيهاي جشنواره امسال است.
نمايندگان نسل سوم و پنجم، سينماي ايران را جلو ميبرندآغاز جشنواره فيلم فجر براي سينماي ايران هميشه حكم برگشتن به صفحات اول تقويم يك سال سينماي ايران را داشته است. فيلمهايي كه در برنامه اكران سال 1394 قرار ميگيرند از امروز طي مدت 10 روز در كاخ جشنواره براي اهالي رسانه، كارشناسان سينما و منتقدان و در سينماهاي مردمي براي مردم به نمايش در ميآيد؛ ماحصل اين 10 روز دورنمايي كلي از سال آتي سينما و دادههاي لازم براي گمانهزني درباره گيشه و اقتصاد آن پيشروي كارشناسان ميگذارد.
براي اولين بار در طول بيش از سه دهه برگزاري اين جشنواره، بخش ملي آن از بخش بينالمللي جدا شده و با فاصله زماني برگزار ميشود و حالا از ميان 57 فيلمي كه در سيوسومين جشنواره فيلم فجر حضور دارند، رقابت ميان 22 فيلم بخش سوداي سيمرغ است؛ آثاري كه بيشتر توجهها نيز معطوف به آنها است. البته نگاهي به اسامي حاضر در جشنواره امسال و سبقه و پرونده كاري آنها در حوزه سينما نشان ميدهد كه جشنواره امسال در مقايسه با جشنوارههاي سالهاي قبل به خصوص دوره گذشته كمچهرهتر است. هرچند وقتي در سال گذشته فيلمهاي كارگردانهاي بزرگ انتظارات را برآورده نكرد، اين موضوع به اثبات رسيد كه اعتبار جشنواره فيلم فجر هرگز لنگ اسامي بزرگ و چهرههاي مطرح آن نبوده است. امسال نيز حضور چهرههاي جوان فيلمسازي در جشنواره كه عمدتاً نمايندگان نسل سوم و پنجم سينماي ايران هستند باعث شده است كه ميانگين سني فيلمسازان حاضر در بخش اصلي نسبت به سالهاي قبل كاهش محسوسي داشته باشد.
براساس جدول نمايش فيلمها كه در سايت جشنواره منتشر شده است، امروز نمايش فيلمهاي سيوسومين جشنواره فيلم فجر با فيلم «قول» اثر محمدعلي طالبي آغاز ميشود؛ «ارغوان» به كارگرداني كيوانعلي محمدي و «بوفالو» به كارگرداني كاوه سجاديحسيني ديگر فيلمهايي هستند كه امروز در بخش سوداي سيمرغ يا همان بخش مسابقه جشنواره با هم رقابت ميكنند. فيلم «من ميخواهم شاه بشم» در بخش سينما حقيقت و سينماي هنر و تجربه و «ناهيد» در بخش نگاه نو و همچنين «اين سيب هم براي تو» نيز در بخش خارج از مسابقه سوداي سيمرغ امروز در كاخ جشنواره به نمايش در ميآيند. در 29 سالن نمايش مردمي در سينماهاي مختلف پايتخت نيز مردم شاهد فيلمهاي مختلف و متفاوتي از جدول برنامهريزي شده براي كاخ جشنواره خواهند بود.
سيمرغ بالاي سر «روباه» افخمي از اسامي بيشتر شناخته شده در اين دوره از جشنواره ميتوان به كمال تبريزي، بهروز افخمي و مسعود جعفريجوزاني اشاره كرد كه از اين سه تن، كمال تبريزي و بهروز افخمي در سال گذشته نيز با آثارشان در اين جشنواره شركت داشتند و در اين بين بهروز افخمي را بايد مدافع عنوان بهترين فيلم و فيلمنامه در جشنواره امسال دانست؛ او در سال گذشته با «آذر، شهدخت، پرويز و ديگران» توانسته بود به موفقيتهاي خوبي در جشنواره فيلم فجر دست پيدا كند و حالا افخمي باز هم اثري را به جشنواره معرفي كرده كه بسياري دوست دارند هرچه زودتر آن را ببينند.
دلايل زيادي براي ديدن «روباه» وجود دارد كه مهمترين آن ژانر مهيجي است كه وي آن را انتخاب كرده است. افخمي در كارنامه خود «روز شيطان» را دارد كه آن را براساس داستاني از فردريك فورسايت و با توجه ويژه وزارت اطلاعات ساخته بود. فيلم او اگر كه خوب از آب درآمده باشد باز هم مدعي كسب عنوان بهترين فيلم جشنواره است. البته اگر كه بخواهيم به تبعيت از روشهاي سياسي در جشنوارههاي مطرحي چون اسكار، جايزه بهترين فيلم را به اثري تقديم كنيم كه در رده فيلمهاي ميهنپرستانه قرار ميگيرد؛ «روباه» نيز در ژانر سياسي و درباره مسائل امنيتي كشور و ترورهاي هستهاي ساخته شده است و همين بهانه براي نشستن پاي تماشاي آن كافي است.
طعنه به سياست از دريچه جوزاني مسعود جعفريجوزاني نيز به عنوان ديگر مرد باسابقه سينما در اين دوره از جشنواره با فيلم «ايران برگر» حاضر شده است، براي نمايش فيلم او در جشنواره هم ميتوان سالني مملو از جمعيت را متصور شد، دليلش حضور محسن تنابنده و احمد مهرانفر زوج كمدي و محبوب طنز و نيز موضوع جنجالي فيلم است كه در قالب طنز قرار است روايت شود. جوزاني فيلمي درباره انتخابات ساخته و ظاهراً در اثر خود انتقاداتي به اوضاع سياسي و اجتماعي را نيز مطرح ميكند به همين خاطر اين موضوع به اندازه كافي ميتواند براي جلبنظرها به سمت اثر او مثمرثمر باشد.
از ديگر آثاري كه بيشتر توجهها معطوف به آنها است ميتوان به «مرگ ماهي» روحالله حجازي، «رخ ديوانه» ابوالحسن داوودي، «ايران برگر» مسعود جعفريجوزاني، «عصر يخبندان» مصطفي كيايي، «بهمن» مرتضي فرشباف، «من ديگو مارادونا هستم» بهرام توكلي، «خانه دختر» شهرام شاهحسيني و «اعترافات ذهن خطرناك من» هومن سيدي اشاره كرد.
در شرايطي كه يكي از اعضاي هيئت داوران سيوسومين جشنواره فيلم فجر پيشتر گفته بود كه موضوعيت اكثر فيلمهاي امسال، اجتماعي با پايانبندي اميدواركننده است، داستان اكثر اين فيلمها نيز در ژانر اجتماعي خلاصه شده است اما اينكه آيا پايانبنديها آنطور كه ادعا شده روشن و به دور از پايانهاي سياه يا نامشخص باشد چيزي است كه بايد بعد از تماشاي فيلمها درباره آن نظر داد؛ برخي سايتهاي خبري از «رخ ديوانه»، «عصر يخبندان»، «شكاف»، «دوران عاشقي» و «مرگ ماهي» به عنوان آثاري ياد كردهاند كه شايد بتوان در ميان برندگان سيمرغهاي بلورين، حضورشان را پررنگتر ديد.
شانسهاي كسب سيمرغ بلورين؟!«رخ ديوانه» ابوالحسن داوودي ماحصل كار يك فيلمساز قهار در حوزه فيلمهاي كمدي است و با وجود داستان جذاب و فيلمنامه قوي و بازيگران خوبي كه دارد ميتواند يكي از فيلمهاي خوب اين دوره از جشنواره باشد. داوودي يك چرخش 360 درجهاي از آثار طنز به سوي آثار اجتماعي پر كشش و پر گره را در دستور كار خود قرار داده و داستاني كه آن را جذاب ميناميم درباره چند جوان است كه در يك قرار اينترنتي با هم آشنا شده و به دنبال يك شوخي و شرطبندي در مسيري پيچيده و دلهرهآور ميافتند، مسيري كه درك جديدي از زندگي و اجتماع را براي هر كدامشان رقم ميزند.
«عصر يخبندان» مصطفي كيايي را بسياري دوست دارند به دليل موفقيتهاي قبلي كيايي در جشنواره فيلم فجر تماشا كنند؛ كارگردان فيلم «ضد گلوله» و «خط ويژه» كه سال گذشته يكي از آثار محبوب از نظر مخاطبان بود «عصر يخبندان» را درباره اعتياد و در فضايي جدي ساخته است و بهرام رادان، بازيگر كاركشته نقش «علي سنتوري» نقش اول فيلم او است كه گفته ميشود قرار است تماشاگران را در ميانههاي كار ميخكوب كند.
در مورد داستان فيلم «شكاف» همه قبل از هر چيزي اين اثر را به فيلم «ملبورن» نيما جاويدي شبيه ميدانند كه هنوز هم روي پردههاي سينماست. كيارش اسديزاده، كارگردان فيلم «گس» كه فيلم اول او به موفقيتهاي خوبي در جشنوارههاي خارجي دست يافت، اين فيلم را وارد گردونه رقابت در ميان 22 فيلم جشنواره كرده است، آن هم با موضوعي اجتماعي و احتمالاً تكاندهنده درباره گره بزرگ و بحراني كه يك خانواده ناگهان با آن مواجه ميشود. به نظر ميرسد كه اينبار هم جنس فيلم او، جشنوارهاي باشد، زوج جواني كه بچهدار نميشوند ناخواسته براي مدت كوتاهي از فرزند دوست خود نگهداري ميكنند اما حادثهاي براي كودك باعث ميشود كه آنها وارد بحران و در تصميمگيري براي بچهدار شدن مردد شوند.
«دوران عاشقي» ششمين فيلم بلند عليرضا رئيسيان است كه تهيهكنندهاش گفته قصهاش بسيار جذاب است. فيلم داستان زندگي يك زن و شوهر را روايت ميكند و البته چيزي بيشتر از اين درباره قصه به بيرون درز نكرده است با اين حال حضور بازيگران خوب و تأثيرگذاري چون شهاب حسيني، ليلا حاتمي و فرهاد اصلاني در اين فيلم باعث شده است كه همه درباره آن خوشبين باشند.
«مرگ ماهي» اثر روحالله حجازي ديگر فيلم حاضر در بخش سوداي سيمرغ است كه نظرها روي آن جلب شده است، آن هم با توجه به اينكه اين اثر يكي از پركاراكترترين آثار حاضر در جشنواره است. داستان درباره خانوادهاي پرجمعيت است كه به بهانه مرگ مادربزرگ دور هم جمع شدهاند و در اين ديدارها اتفاقاتي تازه رخ ميدهد. نيكي كريمي، سحر دولتشاهي، علي مصفا، طناز طباطبايي، بابك حميديان، ريما رامينفر، بابك كريمي، پانتهآ بهرام، بهرنگ علوي، حسام محمودي، مرواريد كاشياني و مهرداد ميركياني بازيگران اين فيلم هستند. به غير از اعتبار و جذابيت حضور اين بازيگران عمدتاً مطرح سينماي ايران در فيلم حجازي، فاكتور ديگر براي تماشاي فيلم او گره خوردن آثارش به حاشيه است كه در مورد فيلم «زندگي خصوصي آقا و خانم ميم» به مميزي و توقيف كشيده شد.
امسال سيوسومين جشنواره فيلم فجر با چهرههاي كم و بيش جوان خود همچنان چشم به راه يكي از بزرگترين پروژههاي سينمايي تاريخ ايران است كه به دست ديگر موسفيد سينماي ايران در اين دوره يعني مجيد مجيدي ساخته شده است؛ مجيدي، هنوز به طور قطعي مشخص نكرده است كه آيا فيلم «محمد(ص)» را در اين دوره از جشنواره رونمايي ميكند و به كنجكاوي هشت ساله مردم، اهالي رسانه و كارشناسان سينما خاتمه خواهد داد يا خير. اما بدون شك اين فيلم ميتواند ستاره درخشان جشنواره سيوسوم و اعتباري براي اين رويداد باشد كه در اين دوره برخلاف دوره قبل اثر
ديني - مذهبي را در ليست آثار خود ندارد.