باراك اوباما، رئيس‌جمهور امريكا، چهار روز بعد از فوت ملك عبدالله به عربستان سعودي رفت تا با ملك سلمان بن عبدالعزيز، پادشاه جديد عربستان، ديدار كند. او در اين مدت به هند رفته بود تا دومين سفرش به اين كشور آسيايي را انجام داده باشد.
از اين جهت، اوباما نخستين رئيس‌جمهور امريكا است كه در دوران رياست جمهوري خود دو بار به هند سفر مي‌كند و فوت يكي از متحدين سنتي امريكا هم باعث نشد تا او سفر به هند را نيمه‌كاره رها كند. تنها كاري كه اوباما كرد اين بود كه برنامه ديدار خود از تاج محل را لغو كند هر چند كه بنابر حكم ديوان عالي هند كار تيم امنيتي اوباما براي ديدار از اين محل تاريخي را هم مشكل كرده بود.
ديوان عالي هند حكم كرده كه همه افراد براي ديدار از تاج محل بايد خودروي خود را در 500 متري تاج محل متوقف كنند و با خودروي برقي به تاج محل بروند. روشن است كه اين بخش از سفر اوباما به لحاظ امنيتي دردسرساز بود و همين هم باعث شد تا اين بخش از سفر را لغو كند.
بنابر اين، لغو اين بخش سفر در برنامه اوباما زياد با فوت ملك عبدالله و فوريت سفر به عربستان ارتباط نداشت و مطرح كردن آن در رسانه بيشتر حكم منت گذاشتن بر پادشاه جديد عربستان بود. اين كار اوباما اهميت هند براي امريكا نسبت به متحد سنتي عرب را نشان داد. حضور او در مراسم رژه به مناسبت روز جمهوري هند از اهميت خاصي برخوردار بود كه او نمي‌توانست از اين فرصت به خاطر عربستان چشم‌پوشي كند. اين مراسم تا كنون با حضور رئيس‌جمهور امريكا برگزار نمي‌شد و هند تمايل داشت از سران ديگر كشورهايي استفاده كند كه عدم تمايل دهلي براي مشاركت در بلوك‌بندي‌هاي قدرت را به نمايش بگذارد اما اين بار از اوباما در اين مراسم دعوت شد و اين كار به معني سياست جديد هند در داشتن روابط خاص با امريكا است.
اوباما هم دعوت نارندا مودي، نخست وزير هند، را قبول كرد و حضور او در اين مراسم پيامي به ديگر كشورها به خصوص چين بود كه در همسايگي اين كشور متحد نزديكي مثل هند دارد. اوباما به اين ترتيب همان سياست اصلي خود در چرخش استراتژيك واشنگتن از آتلانتيك به پاسفيك را اجرا كرد كه در اين چرخش، هند به مراتب اهميت بيشتري از عربستان دارد. بعد از اين بود كه او حاضر شد با هيئت همراه به رياض و ملاقات پادشاه عربستان برود.
اوباما در حالي با پادشاه جديد عربستان ديدار كرد كه در همين چند روز اتفاق افتاده بود. موارد خاص و مهم عبارت بودند از تعيين محمد بن نايف به مقام جانشيني وليعهد، تعيين محمد بن سلمان، پسر پادشاه جديد، به وزارت دفاع و رياست دربار و عزل مقام‌هاي نزديك به پادشاه قبلي از قدرت. اين تغييرات به معناي بازگشت سديري‌ها به قدرت است كه اوباما در بدو ورود به عربستان با اين طيف روبه‌رو شده است.
معلوم است كه موضوعات روز منطقه از مسائل مهم در گفت‌وگوي رئيس‌جمهور امريكا با اين طيف جديد در قدرت عربستان باشد؛ موضوع‌هايي مانند ائتلاف عليه داعش، روند مذاكرات هسته‌اي با ايران و قيمت نفت يا مسائل مشكلات ريز و درشتي كه جهان عرب با آن مواجه شده است. اوباما از پادشاه جديد همكاري بيشتر عربستان براي جنگ عليه داعش را مي‌خواهد و در مذاكرات هسته‌اي هم سعي در پاسخ دادن به آن بخش از نگراني‌هاي عربستان پيرامون اين مذاكرات است و در خصوص قيمت نفت، سياست اوباما بيشتر در جهت تعديل قيمت‌ها است تا آن كه استخراج نفت شيل امريكا صرفه اقتصادي داشته باشد.
اين دست موضوعات روز است اما مسئله اصلي اوباما در رويكرد طيف به قدرت بازگشته سديري در خصوص روابط با رئيس‌جمهور دموكرات امريكا است. اين طيف از جناح به شدت محافظه‌كار در ساختار قدرت عربستان است كه تفاوت‌هايي با ملك عبدالله و سياست‌هاي عربستان در سال‌هاي اخير دارد.
از يك طرف، خصلت محافظه‌كاري طيف سديري را به سوي تبعيت بيشتر از واشنگتن وامي‌دارد و از طرف ديگر، اين طيف به طور سنتي خود را به جناح جمهوري‌خواه امريكا نزديك‌تر مي‌داند تا دموكرات. بنابر اين، ملك سلمان و طيف سديري او به همان اندازه كه آماده تبعيت از خواسته‌هاي اوباما است، به رقابت داخلي در واشنگتن نظر نيز دارند. جبهه‌بندي جمهوري‌خواهان مقابل اوباما و ديگر دموكرات‌ها در اين موضوع نقش ويژه‌اي دارد به خصوص اينكه اكثريت كنگره در سال جديد ميلادي به دست جمهوري‌خواهان افتاده و دوره جديدي از تقابل آنها با اوباما شروع شده است. اين موضوع براي ملك سلمان و همراهان سديري او اهميت خاصي دارد كه از اين جهت، همراهي آنها با اوباما باعث نمي‌شود تا خود را با جمهوري‌خواهان هماهنگ نكنند.
نمي‌توان گفت اوباما به اين موضوع بي‌توجه است و بايد گفت كه اوباما در برابر محافظه‌كاران جديد آل سعود با وضعيتي دوگانه روبه‌رو است. وضعيتي دوگانه از همكاري با كاخ سفيد در مسائل منطقه‌اي در عين روابط بيشتر با كنگره در تقابل جمهوري‌خواهان با كاخ سفيد. اين موضوع باعث مي‌شود تا استقبال گرم ظاهري ملك سلمان و همراهان از اوباما به معناي همكاري جدي آنها با او در اين دو سال پاياني از رياست جمهوري اوباما نباشد.
