چهارمین نشست تخصصی نمایشگاه "یاد یار مهربان" با عنوان "بارزهای منطقه ای کتاب کودک و نوجوان و جایگاه ایران در این بازار" و با حضور محمدرضا وصفی رایزن فرهنگی ایران در اتریش، غلامرضا نوعی مسئول نمایشگاه های بین المللی موسسه نمایشگاه های فرهنگی، رامیز رضا زاده مدیریت آژانس ادبی نوروز و فرزانه فخریان مدیرآژانس ادبی حوا در آخرین روز از نمایشگاه در تالار بوستان گفتگو برگزار شد.
در این نشست وصفی گفت: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی هیچ اقدامی در حوزه بین المللی کتاب کودک و نوجوان صورت نگرفته بود و پدیده ای از این دست نداشتیم، قدم های برداشته شده در این راستا را مدیون آنچه که در این سه دهه و نیم صورت گرفته هستیم.
وی در ادامه با اشاره به ضعف در بخش انتقال مفاهیم کتب فارسی و دلایل این ضعف اشاره داشت: در دنیای فارسی زبان خودمان نتوانستیم کاری را انجام دهیم، در حوزه تاجیکستان با مانع تفاوت نگارش روبه رو هستیم و در حوزه افغانستان شاهد جنگ های متعدد در این کشور بودیم، البته اخیراً نشریه ای در حوزه ی کودک و نوجوان این کشور چاپ می شود که بعضا به افغانستان انتقال داده می شود.
وصفی ادامه داد: در حوزه ادبیات دینی با توجه به نیازمندی های جامعه، عده زیادی از عزیزان مبادرت به ترجمه کتاب های عربی به فارسی انجام دادند، باید اشاره کرد که تقریبا یک اشتراک 80 درصدی را در این حوزه با کشورهای عربی با رویکرد اهل بیت (ع) داریم.
رایزن فرهنگی ایران در اتریش تصریح کرد: اما با فقر نوشتاری در عرصه بین الملل در حوزه ادبیات مواجه هستیم و ادبیات ما در این حوزه بسیار ضعیف و غیرقابل ارسال به دنیای اسلام و کشورهای مجاور است.
سپس غلامرضا نوعی، مسئول نمایشگاه های بین المللی موسسه نمایشگاه های فرهنگی با اشاره به دلایل عدم جایگاه مناسب کتاب ایران در کشورهای مجاور اظهار داشت: مشکل ما این است که با جهان بیرون جزیره ای رفتار می کنیم، ما نمی خواهیم قواعد بین الملی در این عرصه رعایت کنیم و هنگامی که در داخل کشور هنوز حق کپی رایت نداریم، چطور انتظار داریم کشورهای دیگر از کتاب های ما استقبال کنند؟
وی در ادامه گفت: مشکل دیگر ما این است که استانداردی برای نشر قائل نیستیم، ما اصلا مترجم خوب در حوزه کتاب کودک نداریم و در کل باید گفت تولیدات ما اصلاً برای بیرون از کشور آماده نشده، ما هنوز نمی دانیم جهان اطراف ما در این حوزه از ما چه می خواهد.
در ادامه این نشست رامیز رضا زاده، مدیریت آژانس ادبی نوروز با انتقاد از توجه به کمیت نه کیفیت، در حضورهای بین المللی گفت: ما در حضورهای بین المللی بسیار کم رنگ ظاهر شدیم و اخیراً در مواجهه ضروری با رقیبان با چالش مواجه شدیم.
وی بیان داشت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید یارانه هایی را برای مترجمین قرار دهند، در صورتی که ما با خلا عدم اطلاعات کافی از نویسنده کتابها مواجه بودیم.
رضازاده خاطرنشان کرد: ضعف دیگر ما این است که نشریه تخصصی در حوزه کودک به زبان های عربی و انگلیسی نداریم، ما باید با بهبود تعاملات با سایر کشورها، آنها را از تازه های کتاب و ادبیات ایران و همچنین برگزیده های کتاب ایران مطلع کنیم.
در ادامه فرزانه فخریان مدیرآژانس ادبی حوا با انتقاد به عدم دغدغه ناشران و مسئولین در حوزه کتاب کودک و نوجوان اظهار داشت: مشکل ما این است که کار در عرصه بین الملل در حوزه ی کتاب کودک و نوجوان به هیچ عنوان دغدغه ی ناشران و مسئولین فرهنگی کشور ما نیست.
وی افزود: وقتی این موضوع برای مسئولین امر اهمیت چندانی نداشته باشد، قطعاً حمایت ها هم از آن کم خواهد بود و این در صورتی است که در سایر کشورها اهمیت به کتاب کودک و نوجوان برابر با اهمیت به کتاب بزرگسال است، حتی بعضاً دیده شده که در برخی کشورها انتشاراتی که در حوزه کودک و نوجوان سرمایه گذاری می کند، مورد حمایت بیشتری از سوی مسئولین قرار می گیرد.
وی در ادامه گفت: مواردی دیده شده که کتابی در کشور اصلا مورد استقبال و حمایت قرار نگرفته ترجمه این کتاب بسیار مورد استقبال سایر کشورها قرار گرفته و آموزش و پرورش آن کشور از آن کتاب بسیار حمایت کرده است.
در ادامه این نشست وصفی با اشاره به نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش و پرورش گفت: وزارت ارشاد متولی فرهنگ کشور است و آموزش و پرورش متولی آموزش کودکان و نوجوانان است.
وی تصریح کرد: باید دستگاه های دولتی کنار هم جمع شوند و انسجام کلانی را در این قضیه ایجاد کنند و حمایت ها و برنامه هایی را در حوزه ی بین الملل ارائه دهند.
وصفی در ادامه گفت: اگر اعضای هیات متوسلین به بیت المال برنامه های حمایتی را ایجاد کنند، می تواند در این حوزه اثر بخش باشند به شرطی که صدا وسیما به عنوان ابزار تبلیغی حمایت کافی را انجام دهد و اگر این حمایت از سوی رسانه های جمعی صورت نگیرد، بخش دولتی زمین می خورد و یقین داشته باشید که بخش خصوصی می میرد.
در پایان این نشست نوعی با انتقاد از عدم وجود طرح مشخص گفت: اولویت بندی در کشور در خصوص این موضوع وجود ندارد و دنبال کارهای زود بازده هستیم.
وی یادآور شد: کمترین کار و فکر در حوزه کتاب کودک و نوجوان است و ما با خلا وجود نشر کاملاً حرفه ای مواجه هستیم ضمن اینکه کتابها در این حوزه خواهان چندانی در کشور ندارد و باید کاری کنیم که ناشر خصوصی خودش راهکاری را برای عرضه کتاب هایش پیدا کند و در یافتن این راهکارها مورد حمایت دستگاه های اجرایی قرار گیرد.
دوازهمین نمایشگاه کتاب "یاد یار مهربان" از 2 تا 7 بهمن ماه در بوستان گفتگو پذیرای علاقه مندان بود.
