حضور 20 ميليون زائر در مراسم اربعين حسيني از ابعاد مختلف قابل تأمل و بررسي است و بي‌ترديد كالبدشكافي آن وقت زيادي مي‌طلبد اما در نوشتار حاضر فقط به برخي از اهم آنها اشاره مي‌شود.
نخست اينكه اين حضور نشان مي‌دهد كه مكتب حسيني از قابليت و قدرت بسيج بالايي برخوردار است كه مشابه آن را در جهان امروز (كه در معرض هجوم افسارگسيخته فرهنگ غرب قرار گرفته و باعث تكه تكه شدن هويت‌هاي جمعي شده است) نمي‌توان سراغ داشت. از اين رو اين حضور ابعاد ديگري از قدرت نرم مسلمانان و به خصوص پيروان اين مكتب را به تصوير مي‌كشد.
دوم اينكه اين حضور باعث آشنايي افكارعمومي بين‌المللي با ماهيت ظلم ستيزي مكتب حسيني و نمادهاي عيني آن تاسوعا ـ عاشورا و اربعين مي‌شود و در عين حال با بازخواني واقعه جانسور عاشورا چهره عاملان و مسببان اين واقعه را در چهره داعش و ديگر افراد و گروه‌هاي تكفيري براي افكار عمومي بين‌المللي معرفي مي‌كند. در واقع همان كساني كه جنايت عاشورا را آفريدند امروزه در چهره داعش دوباره ظهور و بروز يافته‌اند. در اين ميان اگر داعش با قتل و خون‌ريزي و ارتكاب انواع جنايات شنيع وجهه اسلام و مسلمانان را تخريب مي‌كند اما 20 ميليون زائر شيعه باحضور مسالمت‌آميز خود در مراسم عاشورا و اربعين ضمن تأكيد بروحدت و همبستگي خود بر اين واقعيت صحه مي‌گذارند كه ظلم ستيزي در مكتب اسلام و شيعه قدمتي بيش از 1400 ساله دارد.
سوم اينكه هر چند دولت جديد عراق با همكاري و مشورت جمهوري اسلامي ايران از ماه‌ها پيش تمام توان خود را براي تامين امنيت مراسم تاسوعا –عاشورا و اربعين حسيني به كار گرفته بود و به همين علت به‌رغم وجود برخي كمبودها در خدمات‌رساني به زائران آن هم به علت ازدحام جمعيت مشكل امنيتي جدي براي زائران پيش نيامد اما حتي اگر به فرض اين تهديدها هم وجود مي‌داشت باز نمي‌توانست خلل اساسي در اراده زائران شيعه ايجاد كند. از اين ديد يكي از دلايل حضور گسترده زائران در مراسم عاشورا و اربعين دادن پيام به داعشي‌ها و تكفيري‌ها است كه سياست دهشت‌افكني آنها نه تنها هيچ هراسي دردل شيعيان ايجاد نكرده، بلكه با تحريك به حضور بيشتر و قدرت‌نمايي در صحنه نتيجه عكس نيز براي اين گروه و بانيان آنها رقم زده است.
چهارم اينكه روند منتهي به تامين امنيت 20 ميليون زائر شيعه نشان مي‌دهد كه هرچه عوامل و زمينه‌هاي تامين امنيت بومي باشد به همان ميزان ضريب، دوام و قوام آن نيز افزايش مي‌يابد. در واقع تامين امنيت تحسين برانگيز مراسم عاشورا و اربعين مثلث همكاري و اقدام به موقع ميان مرجعيت، دولت مركزي و مشاوره دلسوزانه نيروهاي امنيتي ايران بوده است كه بر اساس آن مرجعيت با صدور فتواي امكان بسيج نيروهاي داوطلب مردمي بعد از سقوط موصل را فراهم كرد و متعاقب آن دولت عراق بلافاصله به سازماندهي اين نيروها پرداخت و به پشتوانه آن هم به پالايش نفوذي‌هاي بعثي از ارتش و ساير دستگاه‌هاي امنيتي پرداخت و هم اينكه با مشاوره ايران به چندين عمليات موفقيت‌آميز از آمرلي گرفته تا جرف الصخر و جلولا در برابر داعش دست زد و بدين ترتيب با عقب راندن داعشي‌ها از مناطق تماس شيعه زمينه را براي برقراري امنيت زائران شيعه در عاشورا و اربعين فراهم كرد. اين بدين مفهوم است كه هرچه روند كنوني پايه‌هاي بومي ساختار نظامي و امنيتي جديد تقويت شود به همان ميزان كارآمدي و پاسخگويي آن نيز افزايش خواهد يافت.
و در نهايت بايد به اين واقعيت نيز اشاره كرد كه با ركورد جديدي كه در حضور زائران در اربعين ثبت شد، از اين پس قاعدتاً بايد پيشاپيش برنامه‌ريزي‌هاي لازم براي خدمات‌رساني به زائران صورت گيرد تا جاي ممكن از سختي و مشقت زائران كاسته شود. با توجه به اينكه امسال دولت عراق در ميدان جنگ با داعش قرار دارد و بخش عمده‌اي از توان و بودجه عراق صرف اين مسئله شده است لذا خدمات رساني و تامين اياب و ذهاب زائران بخصوص براي ايراني‌ها با مشكل همراه بود كه اميد مي‌رود با آزادسازي بقيه خاك عراق از دست داعش و تثبت اوضاع و امنيت اين مشكل براي سال‌هاي بعد رفع شود. اما در مجموع مراسم اربعين امسال نقطه عطف جديد در تاريخ مذهبي و سياسي عراق به ثبت رساند كه فرصت‌سازي از آن مي‌تواند نظام سياسي جديد اين كشور را براي هميشه در برابر انواع تهديدهاي داخلي و خارجي بيمه كند.
