کد خبر: 688144
تاریخ انتشار: ۰۳ آذر ۱۳۹۳ - ۱۲:۲۸
چرخش‌هاي بيشتر به سمت سياست شرقي
اختلاف های سیاسی غرب و روسیه سبب شده است تا مسکو اقدام به افزایش صادرات نفتی خود به آسیا کند و همین مسئله پالایشگاه‌های اروپایی را با خطر کمبود مواد اولیه مواجه کرده است.
دکتر سید رضا میرطاهر

جوان آنلاين: روسیه اکنون با تغییر بنیادین روابط خود در زمینه های تجاری و بازرگانی و انرژی به دلیل تنش های بی سابقه با غرب مواجه است و مسلما در این چارچوب تغییر روابط سنتی در زمینه انرژی از جمله سرمایه گذاری و مشارکت ها در این بخش مهم اقتصاد روسیه نیز مطمح نظر خواهد بود. در واقع غربی ها در چارچوب تحریم روسیه و تشدید فشارها به این کشور برای تغییر سیاست خود درباره اوکراین، بر روی نقطه حساس اقتصاد روسیه دست گذاشته و همکاری های خود با روسیه در بخش انرژی را متوقف کرده اند.


اعلام تغییر سیاست

آلکساندر نوواک، وزیر انرژی روسیه شنبه اول آبان اعلام کرد، مسکو به دنبال شرکای انرژی جدیدی خواهد بود. نوواک تاکید کرد که اگر شرکت های نفت و گاز غربی از پروژه های مشترک با روسیه خارج شوند مسکو به دنبال شرکای جدیدی خواهد بود که علیه این کشور تحریم اعمال نکنند. نوواک افزود، اگر شرکت های غربی تصمیم بگیرند که در بلندمدت در پروژه های سرمایه گذاری روسیه مشارکت نکنند از سرمایه گذاران سایر کشورها که علیه روسیه تحریمی را اعمال نکرده اند و همچنین از شرکت های نفت و گاز روسی دعوت به عمل خواهیم آورد. وزیر انرژی روسیه در حالی از تصمیم مسکو برای یافتن شرکای جدید برای اجرای پروژه های انرژی خبر داده است، که کشورهای غربی در ماه های اخیر تحریم های زیادی را علیه بخش های مختلف اقتصادی روسیه از جمله نفت و گاز اعمال کرده اند. دور جدید تحریمهای آمریکا و اروپا علیه روسیه، تامین مالی یا ارائه فناوری به پروژه‌های انرژی روسیه از سوی شرکتهای غربی را ممنوع می‌کند.


اقدامات غربی ها

یکی از آخرین موارد این اقدام غربی ها، اقدام شرکت توتال فرانسه در زمینه لغو سرمایه‌گذاری مشترک خود با لوک اویل روسیه برای اکتشاف نفت شیل در سیبری غربی به دلیل تحریم های آمریکا و اروپا بود که در اواخر سپتامبر 2014 صورت گرفت. لوک اویل روسیه و توتال فرانسه در مه ٢٠١٤ توافقنامه‌ سرمایه‌گذاری مشترکی را برای توسعه میدان باژنف سیبری غربی امضا کردند که بر اساس آن توتال ٤٩ درصد و شرکتهای جی وی و لوک اویل ٥١ درصد سهم این پروژه را در اختیار گرفتند. توقف فعالیت های مشترک توتال و لوک اویل در سیبری غربی در حالی است که این شرکت فرانسوی همچنان به فعالیت مشترک خود با شرکت "نواتک" در پروژه بزرگ تولید گاز مایع "یامال" ادامه می‌دهد.

پروژه یامال اگرچه هدف تحریم های غرب قرار گرفته است اما سودآوری بالای این پروژه موجب شده است تا شرکتهای غربی راضی به خروج از آن نشوند. دی مارژی، مدیرعامل وقت توتال فرانسه در٣١ شهریور 1393 گفت: سرمایه‌گذاری مشترک ما با لوک اویل در سیبری غربی به طور قطع متوقف شده است اما از آنجا که فعالیت های این پروژه هنوز آغاز نشده بود، این اقدام هیچ تاثیری بر توتال ندارد. به طوری که دولت آمریکا نیز به اکسون موبیل اجازه داد به فعالیتهای خود در این پروژه ادامه دهد. مدیر عامل توتال همچنین با ابراز امیدواری برای تامین مالی پروژه یامال از سوی بانکهای غربی گفت: البته این تامین اعتبار باید به ارزی به غیر از دلار انجام شود. همچنین چین متعهد شده است تا ٦٠ درصد از نیازهای مالی این پروژه را برآورده سازد.


روسيه سياست‌هاي انرژي‌محور را تغيير مي‌دهد


چرخش به شرق

این در حالی است که اختلاف های سیاسی غرب و روسیه سبب شده است تا مسکو اقدام به افزایش صادرات نفتی خود به آسیا کند و همین مسئله پالایشگاه‌های اروپایی را با خطر کمبود مواد اولیه مواجه کرده است. در واقع روسیه اکنون چرخش آشکاری بسوی شرق انجام داده و از جمله در صدد افزایش قابل توجه صادرات نفت و گاز به منطقه آسیا اقیانوس آرام و نیز افزایش همکاری های نفتی و گازی با کشورهایی مانند چین است. کارشناسان غربی با اشاره به خطرهای تغییر روند صادرات نفت روسیه برای اروپا بر این عقیده هستند که تغییر مسیر صادرات نفت خام روسیه به آسیا موجب می‌شود تا پالایشگاه‌های اروپایی دچار کمبود مواد اولیه شوند. از سوی دیگر روسیه با افزایش میزان صادرات گازوئیل با سولفور کم، حاشیه سود پالایشگاهی اروپا را نیز با تهدید مواجه می‌کند و در واقع اروپا از هر سو با خطر روبرو است. در عین تحریم های آمریکا و اروپا علیه روسیه موجب شده است تا مسکو در ماه‌های اخیر صادرات نفت خود به شرق را بطور قابل توجهی افزایش دهد و بکوشد روابط انرژی خود با چین را نزدیک‌تر کند.


بازار آسیایی

در حال حاضر همكاری های روسیه و چین به ویژه در زمینه اقتصادی و انرژی در سطح بالایی قرار دارد. بنابر اعلام وزارت انرژی روسیه، صادرات نفت خام این کشور به چین در بازه زمانی ژانویه تا سپتامبر 2014 با افزایش 45 درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال به 8 /16 میلیون تن رسید. این در حالی است که صادرات نفت این کشور از طریق دریای سیاه 20 درصد کاهش داشت. در عین حال صادرات فرآورده‌های نفتی روسیه به اروپا در این مدت افزایش داشته است و با توجه به طرح‌های شرکت ترانسنفت برای استفاده از خطوط لوله نفت خام برای صادرات گازوئیل به نظر می‌رسد این روند افزایشی تداوم یابد. یکی دیگر از دلایل کاهش صادرات نفت خام روسیه، افزایش پالایش نفت در پالایشگاه های داخلی این کشور است که در ماه اوت برای اولین بار از زمان سقوط شوروی میزان نفت پالایش شده به حدود 6 میلیون تن رسید.

موسسه «جی بی سی انرژی» نیز در تحلیلی با اشاره به تغییرات عمده توزیع صادرات نفتی روسیه به دلیل تحولاتی سیاسی تاکید می‌کند که جریان صادراتی روسیه به غرب بطور محسوسی در حال کاهش و جایگزینی با شرق دور است و این تغییرات با توجه به شرایط فعلی می‌تواند ادامه دار باشد. روسیه در عین حال می کوشد جهت گیری صادرات گاز خود را نیز تغییر دهد. در این راستا روسیه در می 2014 به‌منظور صادرات گاز طبیعی به چین که دومین اقتصاد بزرگ جهان محسوب می شود توافقنامه مهمی را امضا کرد. بر اساس این قرار داد روسیه از سال 2018 به مدت 30 سال به چین گاز طبیعی صادر خواهد کرد. ارزش این قرارداد 400 میلیارد دلار بر آورد شده است. همچنین روسیه در صدد افزایش قابل توجه صدور نفت به چین از طریق خطوط نفتی است. در این راستا روسیه با هدف دستیابی به بازارهای جدید نفت و تسهیل صادرات منابع نفتی خود به جهان، در اواخر دسامبر 2012 خط لوله نفت سیبری- اقیانوس آرام را به طول پنج هزار کیلومتر افتتاح کرد.

روسیه حدود 16 درصد از نفت خام خود را به آسیا صادر می‌کند و در نظر دارد تا سال 2035 سهم آسیا را به حدود 33 درصد افزایش دهد. روسیه برای افزایش صادرات نفتی خود به آسیا در نظر دارد تا سال 2020 ظرفیت صادرات نفت به کشورهای شرق سیبری و اقیانوس آرام را به سالانه 80 میلیون تن افزایش دهد. این در حالی است که خطوط لوله صادراتی موجود ظرفیت لازم برای این کار را ندارند. بدین ترتیب روسیه ناچار هست هر چه زودتر برای ادامه صدور انرژی و نیز بازسازی تاسیسات نفتی خود شرکای جدیدی بیابد. به نظر می رسد سرمایه گذاران جدید علاوه بر سرمایه داران نفتی روسی، از نقاطی مانند آسیای شرقی برای سرمایه گذاری گسترده در بخش انرژی روسیه به این کشور خواهند آمد.


جمع بندی

در مقطع کنونی که بدلیل اختلاف روسیه و غرب بر سر اوکراین، غربی ها بویژه آمریکایی ها سیاست اعمال فشار بر روسیه را در پیش گرفته و بر طبل تحریم ها علیه روسیه می کوبند، روسیه سیاست تلافی و واکنش متقابل را در پیش گرفته و تلاش می کند که مناطق جایگزین بجای اتحادیه اروپا و آمریکا را در روابط تجاری، صنعتی و انرژی خود بیابد و به توسعه روابط با کشورهای دیگر بپردازد. بدین ترتیب توافق های نفتی اخیر با چین و دیگر کشورها مانند ونزوئلا می‌تواند برای روسیه که هم اکنون به دلیل بحران اوکراین دچار تنش با غرب شده است، امتیازات مالی و اقتصادی بویژه در حوزه انرژی به همراه داشته باشند.


نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار