كارشناسان پي بردهاند قرآني كه در كتابخانه دانشگاه توبينگن نگهداري ميشود، بسيار قديمي و به احتمال قوي قديميترين قرآن موجود است.
كارشناسان پس از مطالعه سه برگ از قرآني قديمي به اين نتيجه رسيدهاند كه تاريخ نگارش آن به قرن هفتم ميلادي يا سرآغاز اسلام برميگردد. قرآن يادشده از ۱۵۰ سال پيش در خزانه كتابخانه دانشگاه توبينگن نگهداري ميشود، اما تاكنون كسي به قدمت و اهميت آن پي نبرده بود. نسخهشناسان با استفاده از تكنيكهاي تازه دريافتهاند كه قرآن مزبور به احتمال بالاي ۹۵ درصد، در سالهاي ۶۴۹ تا ۶۷۵ ميلادي تحرير شده است. يعني تنها ۲۰ تا ۴۰ سال پس از وفات حضرت محمد صل الله عليه و آله وسلم نگاشته شده است. بدين ترتيب اين قرآن احتمالاً قديميترين متن موجود از كتاب مقدس مسلمانان است. متن روي پوستي محكم و مرغوب نوشته شده كه توانسته صدها سال دوام بياورد. دستنوشته قسمت پيوسته و بزرگي از كتاب مقدس مسلمانان را در بر دارد: از آيه ۳۷ سوره هفدهم تا آيه ۵۷ سوره سي و ششم.
يك سخنگوي كتابخانه دانشگاه توبينگن گفت كه تنها با استفاده از تكنيكهاي كامپيوتري و روشهاي علوم طبيعي، تعيين عمر متن يادشده ممكن شده است. تاكنون گمان ميرفت كه اين قرآن به قرنهاي هشتم يا نهم ميلادي يعني سدههاي دوم و سوم هجري برميگردد. آگاهي ديگري كه در حد احتمال به دست ميآيد اين است كه قرآن مزبور به خط اميرالمؤمنين علي عليه السلام باشد. اين حدس از آنجا قوت ميگيرد كه امام علي عليه السلام در صدر اسلام جزو افراد باسواد بود كه گفته ميشود «حافظ» بود؛ يعني قرآن را از بر داشته است.
تحقيقي گسترده و پيشرفته
پروژه «كورانيكا»ي دانشگاه توبينگن (Coranica)، مسئوليت ارزشيابي قرآن يادشده و چندين متن كهنه را به عهده داشت. انستيتوي مطالعات اشعهاي دانشگاه زوريخ با استفاده از روش تشعشعات كربنيك كه در تعيين قدمت آثار باستاني به كار ميرود، در ارزيابي قرآن يادشده نقش مهمي ايفا كرد. اوراق قرآن يادشده به خط كوفي است كه يكي از قديميترين خطها در زبان عربي به شمار ميرود. متن يادشده به يكي از انواع قديميتر اين خط كه به «حجازي» معروف است، نوشته شده است. به گفته دانشگاه توبينگن، نمونهاي از اين قرآن قديمي در پاييز آينده در نمايشگاهي در شهر انتورپ در هلند به تماشا گذاشته ميشود. قرآن يادشده در سال ۱۸۶۴ در خاورميانه خريداري و به آلمان منتقل شد و از آن موقع در مخزن كتابهاي خطي كتابخانه توبينگن نگهداري ميشود.