«با استاد عسگر اولادی از زمستان 57 تا آبان 92» در گفت وشنود با مهندس سید مصطفی میرسلیم

از هرچه رنگ تعلق پذیرد آزاد بود

مهندس سید مصطفی میرسلیم،در عرصه های گوناگونی همگامی وتعامل با استاد را تجربه کرده است که فرازهایی از این مراودات را، درادامه می خوانید.میرسلیم نقش آن فقیدسعید را درتمامی مجامعی که درآن نقش آفرین بود،بس شاخص وارجمند ارزیابی میکند وبراین باور است که برکات این حضور،تامدت ها درآن کانون ها برجا خواهد بود.لازم به ذکر است که این گفت وگو به شکل مکتوب انجام گرفته وایجاز آن نیز به همین دلیل است.

زمان وچگونه گی آغاز آشنایی خود را با مرحوم استاد عسگراولادی بیان بفرمایید؟

بسم الله الرحمن الرحیم.آشنایی من با استاد عسگراولادی، به دوران پیروزی انقلاب بر می گردد یعنی زمستان 1357. ما هر دو عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی شدیم و فعالیتهای سیاسی مستمری را در همان چهارچوب دنبال کردیم که به نیازهای خاص آن دوران برمی گشت.

دوره هایی را که با ایشان در ارتباط کاری یا تشکیلاتی بودید با ذکر خاطرات،بیان دارید؟

در پاسخ به سوال پیشین، مختصراً شرح دادم و بیش از آن، نیازمند مجالی گسترده تر از یک مصاحبه است.

خصال فکری و علمی استاد و تفاوت آن با سایر رجال فکری و سیاسی جامعه در چه ابعادی بود؟

استاد عسگراولادی از نظر فکری واقعا آزاده بود، یعنی از هرچه رنگ تعلق پذیرد آزاد بود. در همان ابتدای انقلاب روزی به ایشان مراجعه کردم و دربارۀ یکی از نزدیکانش که عنصر نفوذی ساواک بود و ما قصد داشتیم از دانشگاه او را اخراج کنیم ، احتراماً سؤال کردم ؛ ایشان ابتدا کمی تعجب کرد ولی قاطعانه گفت: با او برخورد کنیم : هیچگاه حق را فدای دوستی و خویشاوندی نکرد.

نقش استاد در قوام و تداوم تشکل مؤتلفه اسلامی و عبور آن از موانع احتمالی چه بود ؟

مؤتلفۀ اسلامی پس از خاموش شدن چراغ حزب جمهوری اسلامی مجددا فعال شده بود اما نمی خواست گرفتار همان مصیبتهای حزب جمهموری اسلامی شود. بعلاوه جریانات 7 تیر و 8 شهریور 60 را پشت سر گذاشته بود و مؤتلفه نمی خواست در مقابل جریان نفاق آسیب پذیر باشد. این شرائط ،به عنوان موانعی اساسی ، نضج گرفتن و رشد و فراگیری مؤتلفه را مشکل می کرد.تدابیر هوشمندانۀ استاد در مراحل مختلف مؤتلفه را از تلاطمهای شدید آن دوران عبور داد و بسلامت به دهۀ هفتاد رساند.

ارزیابی تان از کارکرد استاد در مقام دبیرکلی تشکل مؤتلفه اسلامی و هدایت حزب بیان چیست؟دراین باره چه جمع بندی ای دارید؟

ضرورتهای دوران دبیرکلی استاد، چندجنبه و ویژگی داشت: 1- حفظ پایداری برای مصون ماندن از خطرات و تهدیدات جریانات انحرافی 2- برادر یابی برای توسعۀ مدبرانۀ مؤلفه 3- جانشین پروری برای تضمین دوام آرمانهای مؤتلفه و خروج از وابستگی به فرد و بویژه تحقق قوام واقعی تشکیلات. در این زمینه ها استاد بسیار دقیق و عاقلانه اقدام کرد و توفیقات بی نظیری نصیب مؤتلفه شد.

چگونگی تغییر دبیرکل را در مؤتلفه اسلامی بیان فرمایید؟این فرآیند چگونه انجام پذیرفت؟

شورای مرکزی با تغییر دبیرکل موافق نبود، ولی استاد اصرار داشت و می خواست که زیر نظر او ، شورا ، دبیرکل جدید خود را انتخاب کند و بلوغ تشکیلاتی خود را به اثبات برساند، لذا در آخرین بار ، برای چند ماه مجددا دبیرکلی را پذیرفت به شرط آن که پس از سپری شدن آن مدت ، شورای مرکزی دبیر کل جدید را انتخاب کند و به این ترتیب مرحوم عسکراولادی شورای مرکزی را از بن بست خارج کرد و نظریۀ صائب خود را به کرسی نشاند.

نوع طرح موضوعات سیاسی و ...را در مواقع حساس ،توسط ایشان در شورای مرکزی مؤتلفه اسلامی، چگونه بود؟شیوه ایشان دراین باره را چگونه ارزیابی میکنید؟

روش ایشان این گونه بود که بسیار فکر می کرد و وقتی به نتیجه می رسید، برای اظهار نظر نوبت می گرفت و معمولا موفق می شد اکثریت را مجاب کند. حتی اغلب منتظر چنان راهنمایی بودند ؛ در این دوران جدید حیات مؤتلفه، شاید یک یا دو مورد بود که استدلال ایشان رأی نیاورد! در آن موارد نیز استاد براحتی به تصمیم شورا تن داد و نشان داد که اخلاق تشکیلاتی چگونه باید باشد.

با عنایت به عضویت شما در مجمع تشخیص مصلحت نظام،جایگاه و اثر گذاری مرحوم استاد در این مجمع چه بود؟ چنانچه خاطرات مشخصی از این دوره ها دارید، بیان فرمایید؟

مرحوم عسگراولادی سعی می کرد در جلسات رسمی مجمع و در جلسۀ کمیسیون اقتصاد کلان ،که عضویت آن را داشت،حتی علی­رغم کسالت در این اواخر ، غائب نباشد. اظهار نظر او کارشناسانه و از سر دلسوزی بود و در مواردی که شرائط تصمیم گیری سخت می شد، سعی می کرد به گونه ای مداخله کند که کار را برای رئیس جلسه آسان نماید.

کارکرد استاد در جایگاه هیئت منصفۀ مطبوعات و خاطرات شما از آن چیست ؟منش ایشان در تصدی این سمت،چگونه بود؟

حضور استاد در هیئت منصفه، اولین تجربۀ ارزشمند برای آن هیئت بود و سنت توجه به هیئت منصفه را در نظام ما به کرسی نشاند. به نظر این جانب چنان حضوری موجب رشد مطبوعات در کشور شد به گونه ای که مسئولانه دست به قلم ببرند و بدانند در صورت افراط و تفریط، باید جوابگوی وجدان اجتماعی باشند.

مختصات و ویژگی‌های واپسین سال از حیات استاد و دیدگاه شما در بارۀ تفسیرهای موجود در باره آن چیست ؟

در سال آخر حیات استاد، گویی به الهام شده بود که رحلتشان نزدیک است و یک بار دیگر، به دلسوزی صمیمانه برای نظام پرداخت و برای متقاعد کردن اصحاب فتنه به بازگشت به صحن نظام جمهوری اسلامی،شخصا وقت گذاشت و مکاتبات چندگانه ای را انجام داد . این موضع هوشمندانه بود و با جایگاهی که او داشت ،می توانست در صورت مورد قرار گرفتن پذیرش نظرش، یخها را باز کند و گرفتاری نظام را برطرف نماید. این مداخله بر مبنای شناخت دقیق استاد از جریانات بود که بخوبی آغاز شد ولی متاسفانه به موفقیت نینجامید!

از شخصیت فردی و اجتماعی استاد نسبت به اطرافیان و آشنایان و محرومان و گروههای گوناگون اجتماعی و به طور کلی ویژگی های شاخص ایشان چه نکاتی را می توانید بیان کنید ؟

رفتار اجتماعی استاد با اطافیان و آشنایان مصداقی از بیان حقّ برای خشنودی خدا و بدون ترس از سرزنش دیگران بود: مهم نبود که طرف او بزرگتر یا کوچکتر از او باشد، چه به لحاظ سنی و چه از نظر موقعیت اجتماعی ، مهم این بود که آنچه حقّ بود با رعایت شخصیت افراد و ادب و احترام به آنها و بدون مداهنه بیان شود. اهتمام او به محرومان و نیازمندان زبانزد خاص و عام بود و اگر کمیتۀ امداد توانسته بود در رسیدگی به نیازمندان موفق شود، از برکت فضائل اخلاقی او بود که خوشبختانه در یاران و همکارانش نیز تسری یافته بود و این را باید واقعا از باقیات الصالحات مرحوم عسگراولادی دانست. همین ویژگی بود که از او همواره یار و نماینده ای صدیق و مطمئن برای مرحوم امام و سپس مقام معظم رهبری ساخته بود.

اثرات تسلط استاد بر موضوعات قرآنی و تفسیر قرآن را در جلسات و ارتباطات مشترکتان بیان فرمایید؟

استاد عسگراولادی شاگرد قرآن بود. او احکام قرآن را ابتدا در زندگی شخصی و خانوادگیش اجرا می کرد و آن گاه آنچه را خود عامل آن بود به دیگران از زبان قرآن یاد می داد و نصیحت می کرد تا بدان عمل کنند ؛ درس تفسیر او از قرآن ، علاوه بر تبحر علمی ، دستاورد تجربیات عملیاتی او بود . او قرآن را کتاب زندگی می دانست و برنامه اش را بر آن بنا می نهاد . برای هر عملش شاهدی از آیات قرآن داشت و به ما می فهماند که ما نیز باید آنچنان باشیم.