امروز آغاز ماه محرم است؛ هر چند حالا چيزي نزديك به 1400 سال از قيام حضرت اباعبداللهالحسين ميگذرد اما هنوز هم آغاز ماه پيروزي خون بر شمشير براي مردم مسلمان و حتي غير مسلماناني كه آزادهاند در حكم خبري مهم به شمار ميآيد. خبري كه حكايت از اقامه عزاي حسيني دارد اما اقامه عزايي كه در شأن حماسه جاويد عاشورا باشد.
از امروز ديگر حال و هواي همه عاشقان حسيني عاشورايي ميشود و هزاران هيئت مذهبي نه فقط در ايران بلكه در بسياري از نقاط دنيا برپا ميشود. عزاداريهايي كه ميكوشد تا ياد و خاطره و اهداف والاي قيام حضرت اباعبداللهالحسين را آشكار كند.
با وجود اين اما آميخته شدن اين اهداف به برخي خرافات و انحرافات گاهي وقتها مانع از دستيابي جامعه ما به فرهنگ و ارزشهاي عاشورايي و جهتدهي آن با فرهنگ حسيني ميشود.
اقامه عزاي حسيني براي حفظ و حراست از ارزشهاي ناب اسلاميدستهجات عزاداري و برپايي هزاران هيئت مذهبي در ايام ماه محرم و صفر يكي از نشانههاي ارادت و عقيده و ايمان مردم به قهرمانان بزرگي همچون حضرت اباعبداللهالحسين (ع) است. به بيان ديگر اقامه عزاي سالار شهيدان يك نماد و يك تمرين براي حفظ و حراست از ارزشهاي ناب اسلامي و شيعي است كه هر سال پر شور از قبل اجرا ميشود و اين عزاداريها و بزرگداشتها با شرايطش از سوي بزرگان و ائمه هم توصيه شده است. معمار كبير انقلاب نيز در اين باره ميگفت: «امام حسين نجات داد اسلام را محرم و صفر است كه اسلام را زنده نگه داشته است.»
بنا به تعبير استاد شهيد مرتضي مطهري هم رثاي امام حسين (ع) همواره بايد زنده باشد اما مردم بايد در رثاي يك قهرمان اشك بريزند و مجالس روضه و هيئات مذهبي بايد به گونهاي باشد كه آزاديخواهي، عزت نفس، شرف، انسانيت و كرامت و قهرمانيهاي امام حسين (ع) براي مردم آشكار شود و از آن درس بگيرند. استاد مطهري براي تاريخچه عاشورا دو صفحه قائل است؛صفحهاي سياه و تاريك كه نمايانگر انحطاط جامعه اسلامي در مقطعي از زمان است و بازخواني آن موجب ميشود تا مبادا چنين ماجرايي تكرار شود. علاوه بر اين، اقامه عزاي حسيني احساسات اسلامي و انساني ما را صيقل ميدهد اما به شرط درك درست ماجرا.
به بيان ديگر تاريخچه كربلا صفحه ديگري هم دارد كه نمايشگاهي از عظمت و علو بشريت، تعالي و مكارم انسانيت و سراسر حماسه و عظمت است و در نهضت حسيني رشد و بينش وجود دارد به گونهاي كه امام حسين (ع) و يارانش در فضايي بسيار تاريك شعلهاي را روشن كردند كه هدايتگر و روشنگر راه باشد. با وجود اين اما بسياري از هيئات و دستهجات مذهبي، مداحان و حتي روحانيون در عزاداريهاي اين ايام حق مطلب را ادا نميكنند و گاهي آفتهايي موجب ميشود تا مراسمهايي از اين دست به جاي قرار دادن عاشقان حسيني در مسير رشد و تعالي مكتب عاشورا آنها را به حواشي و مسائل نادرستي سرگرم كند و نداي آزاديخواه و حقطلب حضرت اباعبداللهالحسين در هياهوي حاشيهها و بدعتها گم شود.
توصيههاي رهبر انقلاب براي دوري از بدعتها رهبر فرزانه انقلاب نيز همواره در سخنرانيهايشان بر هدف ناب حضرت امامحسين (ع) در قيام عاشورا تأكيد داشته و درباره بدعتها و انحرافات هشدار ميدهند. بنا به تأكيد ايشان اساس دين با عاشورا پيوند خورده و به بركت عاشورا هم باقي مانده است. فداكارى بزرگ حسينبنعلي عليهالسلام، وجدان تاريخ را به كلي متوجه و بيدار كرد وگرنه در همان قرن اول يا نيمه قرن دوم هجري، بساط اسلام به كلي برچيده ميشد. رهبر انقلاب خطاب به مبلغين، وعاظ، گويندگان مذهبي، خوانندگان و مداحان مذهبي تأكيد ميكنند: معارف حسيني و معارف علوي را- كه همان معارف قرآني و اسلامى اصيل و صحيح است- براي مردم بيان كنيد و از منبر رفتن بدون مطالعه بپرهيزيد.
به باور حضرت آيت الله خامنهاي حرف سست، نقل نادرست و حرفي كه موهن مذهب باشد ناسپاسي در حق عاشوراست. ايشان همچنين بر پاسخگو بودن به سؤالات و شبهات نسل جوان تأكيد دارند. ايشان خطاب به عزاداران، گويندگان، وعاظ و مداحان تأكيد ميكنند: بايد مراقب بود كه شأن و جايگاه اين حقيقت عزيز حفظ شود و مبادا برخي خرافهها يا كارهاي غير معقول موجب ضايعشدن عزاداري امام حسين عليهالسلام شود.
حضرت آيتالله خامنهاي مجلس و منبر امام حسين عليهالسلام را محل بيان حقايق ديني و حقايق حسيني دانستند و تأكيد ميكنند: مجالس امام حسين عليهالسلام بايد مجالس ضد ظلم، ضد سلطه و ضد يزيدها، شمرها و ابنزيادهاي زمان حاضر باشد. ايشان با اشاره به تأكيد هميشگي مسئولان و بزرگان نظام اسلامي از جمله امام خميني رحمهاللهعليه و همچنين آحاد مردم بر برگزاري عزاداريهاي مردمي افزودند: جهتگيري در عزاداريهاي امام حسين عليهالسلام بايد به سوي تحكيم ايمان و روح تدين در مردم، آگاهيبخشي، گسترش روح شجاعت و غيرت ديني و جلوگيري از بيتفاوتي مردم باشد و اين معناي واقعي بزرگداشت قيام امام حسين عليهالسلام است.
حضرت امام خامنهاي در بيان ويژگيهاي مراسم عزاداري حضرت اباعبدالله الحسين ميفرمايند: اولين ويژگي بايد اين باشد كه چنين مجالسي، محبت به اهل بيت عليهمالسلام را زياد كنند. ايشان دومين ويژگي اينگونه مراسم را معرفت روشنتر و واضحتر مردم به اصل حادثه عاشورا ميدانند و تصريح ميكنند: اينطور نباشد كه وقتي بالاي منبر ميرويم، يك مقدار لفاظي كنيم و حرف بزنيم و اگر احياناً مطلبي هم ذكر ميكنيم، مطلب سستي باشد كه نه فقط ايمانها را زياد نميكند، بلكه به تضعيف ايمان مستمعين ميپردازد. اگر اينطور هم شد، ما از جلسات مذكور به فوايد و مقاصد مورد نظر نرسيدهايم.
گاهي چنين مواردي ديده ميشود. يعني بعضاً گويندهاي در يك مجلس به نقل مطلبي ميپردازد كه هم از لحاظ استدلال و پايه مدرك عقلي يا نقلي سست است و هم از لحاظ تأثير در ذهن يك مستمع مستبصر و اهل منطق و استدلال، ويرانگر است. در نگاه رهبر فرزانه انقلاب رفتارهايي همچون قمهزني، قفل زدن به بدن يا سينهخيز به زيارت رفتن انحرافات و بدعتهايي است كه در اصل اهانت به دين به شمار ميآيد و ما را از رسيدن به هدف منحرف ميكند.
امام حسين اگر امروز بود چه ميگفت؟در نهايت بايد هدف قيام حسيني را در كلام استاد شهيد مرتضي مطهري اينگونه يافت كه ميگويد « اگر ميخواهيم به عزاداري حسينبنعلي ارزش بدهيم بايد فكر كنيم اگر حسين (ع) امروز بود و خودش ميگفت براي من عزاداري كنيد، ميگفت چه شعاري بدهيد؟ آيا ميگفت بخوانيد نوجوان اكبر من يا ميگفت بگوييد زينب مضطرم الوداع الوداع ؟!» بنا به تأكيد شهيد مطهري امام حسين (ع) در طول عمر مباركشان هرگز به چنين شعارهاي ذلتآوري تن در نداد و يك كلمه چنين حرفهايي را نگفت. وي تصريح ميكند«اگر حسين بن علي بود ميگفت شمر هزار و 300 سال پيش مرد، شمر امروز را بشناس.»