آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در جديدترين گزارش خود در مورد «وضعيت برنامه هسته‌اي ايران در ارتباط با برنامه اقدام مشترك» كه 20 اكتبر (دوشنبه، 28 مهرماه) منتشر كرد، پايبندي ايران به الزامات اين توافق‌ها را تأييد كرده است.
اين گزارش، دومين گزارش ماهانه اين سازمان به نام «وضعيت اجراي برنامه اقدم مشترك» پس از توافق چهارماهه است. آژانس با وجود رويه انتشار گزارش‌هاي ماهانه مربوط به توافق ژنو كه بر اساس مصوبه شوراي حكام مي‌باشد، در 20 سپتامبر گزارشي ماهانه را منتشر نكرد.
گزارش جديد نشان مي‌دهد كه ايران به توافق وين پايبند بوده است. در اين زمينه، ايران نه تنها به ادامه اجراي الزامات توافق شش ماهه قبلي پرداخته بلكه در مورد الزامات اضافي و جديدي كه در توافق وين آمده بود هم به صورت گسترده‌اي عمل كرده است. در اين خصوص، از يك طرف ايران از كل موجودي اورانيوم غني شده زير 2 درصد ـ كه اورانيوم غني شده فرعي يا tail در فرآيند غني‌سازي 20 درصد به شمار مي‌روند. حدود 4118 كيلوگرم را به صورت قطعي رقيق و به اورانيوم طبيعي تبديل كرده است. ميزان موجودي ايران در اين زمينه، حدود 4500 كيلوگرم برآورد شده است. بنابراين، براي مدت باقيمانده از توافق چهارماهه، تنها 382 كيلوگرم از اين مواد براي رقيق‌سازي باقيمانده است.
از طرف ديگر، در رابطه با تبديل اكسيد اورانيوم غني شده 20 درصدي به صفحات سوخت، ايران طي حدود سه ماه از توافق وين، از جمع موجودي 100 كيلوگرمي اين مواد كه همه آن را به كارخانه توليد صفحات سوخت وارد نموده، 17 كيلوگرم را به صفحات سوختي تبديل كرده است. بنابراين، 83 كيلوگرم از اكسيد اورانيوم با غناي 20 درصد در كارخانه مذكور باقيمانده است تا در مهلت باقيمانده يعني تا 3 آذر، فرآيند تبديل به صفحات سوختي را طي كنند.
نكته جالبي كه در اين گزارش قابل توجه است، اشتباه نهفته در بند 1 گزارش مورخ 20 اوت 2014 آژانس تكرار شده است. آژانس در گزارش اوت 2014، تاريخ لازم الاجرا شدن توافق وين چهارماهه را «24 ژوئيه 2014» مقرر كرد. كه صدالبته اين برداشت نادرست بوده است، زيرا بيانيه مورخ 19 ژوئيه ظريف ـ اشتون مقرر مي‌داشت كه توافق جديد چهارماهه از 20 ژوئيه آغاز مي‌شود. از اين رو، آژانس در اين گزارش هم به اصلاح برداشت خود نپرداخته و اعلام كرده كه «مدت اجراي برنامه اقدام مشترك، در تاريخ 24 ژوئيه تا 24 نوامبر 2014 تمديد شد».
علي اي حال، گزارش چيزي جز تأييد پايبندي ايران به الزامات داوطلبانه توافق وين- ژنو در بر ندارد. به نظر مي‌رسد اين گزارش تاثير مثبتي بر چشم انداز مذاكرات هسته‌اي به نفع ايران داشته باشد. به واقع، اين گزارش متضمن پيامي مثبت به مذاكرات هسته‌اي آينده به شمار مي‌رود. اما نكته اينجاست كه غرب بايد يافته‌هاي اين گزارش‌ها و پايبندي‌ها را در راستاي تسهيل و تسريع توافق جامع به كار بگيرد.
