پس از چند ماه بيم و اميد و خوف و رجا حضرت آيت‌الله مهدوي‌كني حيات دنيوي را بدرود گفت و در حريم قدسيان آرام گرفت. آنچه در توصيف وي نوشته مي‌شود نه بر اساس قاعده‌اي كه «هر كه مرد خوب مي‌شود» بلكه باوري است كه از حيات دهها ساله وي در عرصه سياست شكل گرفته است.
اگر انقلاب اسلامي را جلوه و افقي از انقلاب الهي پيامبر اكرم بدانيم و دشواري‌هاي بعد از بعثت را به ياد آوريم و «من تاب معك» پيامبر را در نسبت به ياران پيامبر مرور نماييم، آيت‌الله‌مهدوي‌كني شبيه كدام يك از ياران پيامبر بود؟ فهم نگارنده اين است كه او بسيار شبيه به سلمان بود.
بارزترين صفت ثبت شده از سلمان «دانايي»، «سينه فراخ»، «روح بزرگ» و «متانت طبع» بود. سلمان در بين صحابه پيامبر درجه «السلمان منا اهل البيت» را گرفت و از معدود صحابه‌اي بود كه بعد از رحلت پيامبر مسير را گم نكرد و از ثبات قدم و قدرت امام‌شناسي زمان برخوردار بود. قلب سلمان آنقدر بزرگ و حلم و دانايي وي آنقدر عميق بود كه پيامبر فرمود «اگر ابوذر مي‌دانست در قلب سلمان چه مي‌گذرد، وي را تكفير مي‌كرد». سلمان از فرهنگ اجتماعي و دنيا‌ديدگي برخوردار بود و صاحب سبك فكري و خلاقيت ويژه بود كه اوج خلاقيت وي در جنگ خندق مشهود است.
آيت‌الله مهدوي‌كني با شناخت در مسير امام و انقلاب گام نهاد و به همين دليل در هيچ منزلگاه و بزنگاهي منحرف نشد. مسلح بودن به اخلاق از وي اكسيري ساخته بود كه ترجمان نماديني از پيوند اخلاق و سياست بود.
اصول اسلامي را به گونه‌اي با تحولات زمان همسو نموده بود كه در وادي روشنفكري قرار نگرفت و در عين حال چنان نگاه اقتصادي و اجتماعي بازي داشت كه توسط خط امامي‌‌هاي تند ديروز و تجديد نظر‌طلبان امروز به «اسلام امريكايي» و «ليبراليسم» متهم مي‌شد. او بر مسير خود استوار ماند اما سطحي‌گرايان مدعي كه وي را متهم مي‌كردند در وادي سقوط غلتيدند. مهدوي‌كني سياست، معنويت و اخلاق را نه فقط در خود كه در دانشگاه امام صادق هم پياده نمود و اكثريت قاطع شاگردان وي منجيان مديريت آينده نظام خواهند بود.
هيچ موقع در مواجهه با رقباي سياسي از اخلاق خارج نشده و براي يك بار هم لجاجت سياسي از وي ديده نشد.
ظرفيت شخصيتي وي آنقدر بزرگ بود كه زود تحريك نمي‌شد و هيچ گاه تحريك نمي‌كرد. براي يك لحظه از امام و رهبري جلو نرفت و براي يك لحظه هم عقب نماند. نه به دنيا تنگ‌نظرانه نگاه مي‌كرد و نه گرفتار دنياگرايي شد. مدعا و توان خود را هيچ موقع ابراز نكرد و زبانش را براي يك بار بر ستايش از خود نچرخاند. عطش جناحي نداشت و در مقابل زايش‌هاي جامعه روحانيت مبارز يك بار هم اعتراض نكرد. با اينكه سن بيشتري از مقام معظم رهبري داشت اما يك لحظه از سربازي وي خارج نشد. اهداف حيات خود را فراتر از حيات ظاهري مي‌ديد و به همين لحاظ معماري دانشگاه امام صادق را از جهت مقطع تحصيلي و محتواي علمي بنيان گذاشت. براي علم‌آموزي شاگردانش درب دانشگاه را به روي اساتيد ناهمسو نبست و از همه آنان بهره برد.
ورود وي به رياست مجلس خبرگان از جنس حركت سلماني بود. نهايت ادب را نسبت به آيت‌الله هاشمي ابراز نمود اما از تكليف خود بازنگشت و در عين حال هيچ سوژه‌اي به دست دشمنان و فرصت‌طلبان نداد. در دوران تفكيك مجمع روحانيون از جامعه روحانيت مبارز هيچ موضع رسانه‌اي اعلام نكرد. مانند دبير مجمع روحانيون تحرك و پويايي سياسي در عرصه عملي و اجرايي نداشت اما با حاكميت اخلاق بر خود، كفه ترازويش قابل قياس با رقيب نبود. هيچ موقع مدعاي ولايت‌پذيري نداشت اما به آن مقيد بود.
در منازعات سياسي علاقه‌اي به حال گيري از رقيب در فضاي رسانه‌اي نداشت و به كلي از هياهوي سياسي به دور بود. بدون ترديد آن مرحوم يكي از نمادها، الگوها و استوانه‌هاي عمل سياسي در عالم تشيع خواهد ماند و جزو صحابه حقيقي امام خميني در تاريخ انقلاب ثبت خواهد شد. در كنار امام بود و از كنار مرقد امام به بستر بيماري رفت و عاقبت به خير شد.
تشييع جنازه وي و حضور ملت جايگاه اجتماعي وي را نشان خواهد داد كه دور بودن از هواي نفس در عين سياست‌ورزي چه سرمايه بزرگي است كه خداوند بر قامت او پوشيد.
ميراث گرانسنگ او يعني دانشگاه امام صادق(ع) سلسله جنبان باقيات الصالحات وي خواهد شد و جوشش علم و اخلاق در آن دانشگاه ذخيره عالم برزخ و تقويت‌كننده اعمال الهي وي در عالم قيامت خواهد بود. ان‌شاءالله
قدرسلمانهارابدانیم هیچ فکرکرده ایم که ما چند سلمان دیگردرانقلابمان داریم؟بهتراست برای سلامتی آنها دعاکنیم. 
