اصلاح رفتار عربستان در رابطه با كاهش قيمت نفت از طريق سازمان اوپك گويا شدت گرفته است، با اين حال تداوم بازي كه عربستان با موضوع كاهش قيمت نفت در دنيا راه انداخته است شايد از طريق اوپك متوقف شود.
به گزارش «جوان» با وجودي كه همزمان با رشد ناامني در خاورميانه قيمت نفت افزايش مييافت ولي اقدام عربستان مبني بر كاهش قيمت نفت بازار را با افت قيمت مواجه كرد. درپي اين اقدام اعراب، ايران نيز براي حفظ بازارهاي خود قيمت نفت خود را كاهش داد اما به نظر ميرسد اين بازي است كه امريكا از طريق عربستان آغاز كرده تا ايران و روسيه را مضرور كند. حال اين ايده تقويت شده است كه ايران نبايد وارد اين بازي شود و اين بازي را بايد از طريق اوپك به سرعت پايان داد.
در همين بين دستورات رئيسجمهور به زنگنه، به رفتار منفعلانه وزارت نفت نسبت به ادامه روند نزولي قيمت نفت خام در روزهاي اخير و پيگيري برگزاري نشست اضطراري اوپك پايان داد.
محمدباقر نوبخت، سخنگوي دولت از كاهش سقف بودجه در صورت ادامه روند كاهش قيمت نفت خام خبر داده و اعلام كرده است: رئيسجمهور نيز درباره كاهش قيمت نفت خام تأكيداتي را در جلسه هيئت وزيران داشته است.
وي با تأييد اينكه در صورت استمرار سقوط قيمت نفت، منابع درآمدي كشور كاهش خواهد يافت، گفت: اگرچه آخرين آمار از متوسط قيمت فروش نفت در بازارهاي جهاني حدود 104 دلار بوده است، اما معمولاً با چند ماه وقفه آثار اقتصادي كاهش يا افزايش قيمت در بودجه خود را نشان ميدهد. وي افزود: اين احتمال وجود دارد كه در چند ماه آينده در صورت ادامه وضعيت شاهد عدم تحقق منابع در بودجه باشيم. مناسبترين راه براي ما كاهش هزينهها خواهد بود، يعني بايد تناسبي بين هزينهها و درآمدها به وجود آيد.
سخنگوي دولت با اظهار اينكه با توجه به وضعيت حاضر حتي ممكن است سقف بودجه را كاهش دهيم، گفت: البته اين موضوع قطعي نيست، هر وقت محاسبات ما با توجه به واقعيتها كامل شد، گزارش خواهيم داد.
نوبخت درباره درخواست ايران براي برگزاري جلسه اضطراري اوپك گفت: علاوه بر اينكه با آقاي زنگنه در اين زمينه صحبت كردم، رئيسجمهور نيز تأكيداتي در اين رابطه داشت. آقاي زنگنه بخشي از برنامههاي خود را كه در حال اجراست براي هيئت دولت توضيح داد. به گفته وي ايران از همه پتانسيلها و ابزارهاي موجود كه بخشي از آن اقتصادي و بخشي از آن سياسي است براي حل اين مشكل استفاده خواهد كرد. صحبتهاي سخنگوي دولت در حالي است كه ركنالدين جوادي، مديرعامل شركت ملي نفت ايران كاهش قيمت نفت را گذرا دانسته و عنوان كرده بود كه «ايران درباره كاهش قيمت نفت خام خيلي نگران نيست.»
پيش از اين نيز مديران ارشد وزارت نفت با توجه به اينكه قرار است نشست اوپك چهارم نوامبر (ششم آبان ماه) برگزار شود، واكنشي نسبت به كاهش قيمت نفت خام نشان نداده و معتقد بودند با توجه به نزديك بودن نشست سالانه اوپك نياز به برگزاري نشست اضطراري نيست. همين بيتفاوتي مديران نفتي نسبت به اين موضوع باعث شد كه هفته جاري مجلس با طرح سؤال از وزير به اين مسئله مهم ورود كند كه چرا ايران نسبت به برگزاري جلسه اضطراري اوپك و ادامه روند كاهش قيمت نفت منفعلانه رفتار ميكند.
مسعود ميركاظمي، يكي از اعضاي كميسيون انرژي مجلس معتقد است: زماني كه كاهش قيمت نفت خام به زير 115 دلار آغاز شد، اعضاي اوپك اعلام كردند كه تا رسيدن نفت به قيمت 100 دلار هيچ نگراني نداريم و اگر قيمت به زير 100 دلار رسيد، نشست اضطراري برگزار ميشود اما متأسفانه اكنون كه قيمت به زير 90 دلار رسيده، هنوز نشست اضطراري برگزار نشده است. اين در حالي است كه ايران ميبايست بلافاصله بعد از اينكه قيمت نفت به زير 105 دلار رسيد، درخواست نشست اضطراري ميكرد.
وي با تأكيد بر اينكه برخي از كشورهاي عضو اوپك مانند عربستان كاملاً ضد منافع كشورهاي توليدكننده نفت عمل ميكنند، تصريح كرد: عربستان سياستهاي نفتي خود را با كشورهاي اروپايي هماهنگ ميكند. عربستان بيشترين هماهنگي را با گروه G20 دارد و سياستهاي هماهنگ شده با اين گروه را در اوپك پياده ميكند و تلاش دارد اوپك را مديريت كند، ما نبايد اين اجازه را به عربستان بدهيم و وزارت نفت بايد موضع منفعلانهاش را تغيير دهد.
وزير اسبق نفت با بيان تعجب از رويكرد متناقض وزارت نفت با سياستهاي كشور گفت: همزمان با كاهش توليد نفت عراق به دليل حمله داعش به اين كشور، قيمت نفت روند افزايشي يافت، اما بلافاصله وزير نفت مصاحبه كرد كه آمادهايم توليد عراق را جبران كنيم، عربستان نيز همزمان اين كار را كرد. دبيركل اوپك هم كه متأسفانه وابستگي به عربستان دارد اعلام كرد كه توليد را بالا ميبريم و كاهش توليد نفت عراق را جبران ميكنيم. همين موضوع موجب شد قيمت نفت كاهش يابد.
وي اظهار كرد: جالب است كه وزارت نفت در زمانهايي كه قيمت نفت كاهش مييابد، واكنشي نشان نميدهد اما هر زمان قيمتها افزايش مييابد، بلافاصله عكسالعمل نشان ميدهند و جالبتر اين است كه وزير نفت ايران هم همسو با آنها عمل ميكند.
اوپك بايد ورود كند؛ منافع ملتها به خطر افتاده استنماينده سابق ايران در اوپك با اشاره به اينكه اوپك براي حمايت از توليدكنندگان نفت بايد سريعاً فعال شود و منتظر اجلاس يك ماه آينده نباشد، گفت: خيليها منتظر پيشقدمي ايران هستند و آنان نيز از بازگرداندن قيمت به سطح منطقي حمايت خواهند كرد.
سيدمحمدعلي خطيبي در گفت وگو با فارس با اشاره به اينكه قيمت نفت از 115 دلار در مدت نسبتاً كوتاهي به نزديك 80 دلار در هر بشكه رسيده است، گفت: اين افت قابل توجهي است و نميتوان آن را ناديده گرفت. نماينده سابق ايران در اوپك ادامه داد: اين مسائل ارتباط مستقيمي با درآمد كشور و زندگي مردم دارد، طبعاً به عنوان كشوري كه درآمدهاي نفت براي آن مهم است و صادراتش هم به شدت محدود شده، اگر قيمتها هم سقوط كند، اقتصاد ما دچار زيان و آسيب خواهد شد، به همين دليل بايد نسبت به قيمتهاي نفت حساس باشيم. وي با اشاره به اينكه قيمت نفت نه تنها براي صادركنندگان نفت خام بلكه براي صادركنندگان گاز نيز نگرانكننده است، تصريح كرد: بايد بدانيم كه فرمول قيمتگذاري بسياري از قراردادهاي صادرات گاز وابسته به قيمت نفت است، بنابراين دوباره تأكيد ميكنم كه اين درآمدها مربوط به ملتها است و بايد تلاش كنيم قيمتها را به سطح قابل قبولي باز گردانديم.
وي با اشاره به نقشآفريني اوپك در زمان كاهش قيمتهاي نفت گفت: اوپك در زماني كه قيمتها متعادل است كار خاصي نميكند تنها به تمديد سقف توليد بسنده ميكند اما نقشآفريني سازماني مانند اوپك بايد در چنين شرايطي باشد كه قيمتها پايين آمده و كشورها دچار مشكل شدهاند. بنابراين كار سازماني مانند اوپك در اين شرايط شروع ميشود وگرنه در شرايط عادي كه اوپك كاري انجام نميدهد. وي تأكيد كرد: من به دعواها و فشارهاي سياسي بين كشورها كاري ندارم، اما آنچه مسلم است منافع مردم كشورهاي صادركننده نفت و گاز در خطر افتاده است به همين دليل سازمانهايي مانند اوپك بايد وارد صحنه شوند و از منافع اعضا و در واقع منافع ملتهاي آنها دفاع كند و حتي در اساسنامه اوپك نيز تصريح شده است كه اين سازمان بايد از منافع اعضا دفاع كند. خطيبي ادامه داد: اگر قيمتها را رها كنيم ممكن است وضعيت از اين هم بدتر شود؛ درست است كه عربستان توليد خود را از 8 ميليون بشكه در روز به 10 ميليون بشكه رسانده است و بخش اعظم عرضه مازاد در بازار هم ناشي از توليد عربستان و يكي دو كشوري است كه با او همكاري ميكنند اما در مورد اينكه اهداف آنها سياسي است مطمئن نيستم.
خطيبي گفت: با اين حال تصور ميكنم در اوپك ميتوان رفتار عربستان را اصلاح كرد زيرا در دفعات گذشته نيز افت قيمت وجود داشت و حتي شرايط بدتر از اين هم شد اما بالاخره دو يا سه بار جلسه تشكيل داده و نشان داديم چقدر وضعيت بازار نگرانكننده است.