پروژه ای بزرگ
با وجود امضای پیمان
استارت -2 توسط آمریکا و روسیه که بر اساس
آن قرار است تا شمار کلاهک های هسته ای استراتژیک دو طرف از 2200 کلاهک به 1550 کلاهک تا سال 2018 میلادی کاهش پیدا کند، اما اقدامات آمریکا حاکی از آن است
که این کشور در عمل بدنبال حفظ، نوسازی و تجهیز زرادخانه هسته ای خود به سلاح های هسته
ای جدید و پیشرفته است.
در واقع دولت آمریکا
در نظر دارد با وجود اینکه نیرو های مسلح این کشور درگیر مسئله کاهش هزینه با هدف
کاهش بدهی ملی و کسری بودجه فدرال است، زرادخانه‌های هسته‌ای خود را نوسازی کند.
در این راستا طبق گزارشها، آمریکا در نظر دارد بیش از یک تریلیون دلار برای احیای زرادخانه
هسته ای خود طی سه دهه آتی هزینه کند. روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی در
این باره نوشت دولت امریکا تاسیساتی جدید و
بسیار وسیع را در کانزاس سیتی برای مدرن سازی موشک ها، بمب افکن ها و زیر دریایی ها
اختصاص داده است.
موج تجدید حیات هسته
ای امریکا شامل برنامه ریزی برای نسل جدیدی از حامل های سلاح هسته ای است. از
دیدگاه تحلیلگران آمریکایی، "معاملات سیاسی و بحران های ژئوپلتیک" دولت اوباما
را بر آن داشته تا بیشتر بر نوسازی گسترده زرادخانه هسته ای امریکا متمرکز شود. گری
سیمور مشاور هسته ای باراک اوباما، رئیس جمهور امریکا پیشتر گفته بود، اقدامات روسیه
در اوکراین عاملی عمده در این زمینه بود که کاهش ذخایر هسته ای را به طور یک جانبه
غیر ممکن ساخت. پروژه مدرن سازی تسلیحات هسته ای در تضاد کامل با وعده انتخاباتی اوباما
در سال 2008 در حمایت از "جهان عاری از تسلیحات هسته ای" است.
گزارش مرکز
مطالعات منع گسترش سلاح‌های کشتار جمعی "جیمز مارتین" که در ژانویه 2014 منتشر شد نیز حاکی از آن است که طی ۳۰ سال آینده، آمریکا برنامه‌ای را در پیش
گرفته است که با هزینه تقریبی یک تریلیون دلار تسلیحات کنونی خود را حفظ، سیستم‌های
جایگزین را خریداری و بمب‌ها و کلاهک‌های هسته‌ای موجود خود را به‌روز کند. این آمار با آمار
اخیر ارائه شده از سوی دفتر بودجه کنگره آمریکا مطابقت دارد. این گزارش پیش‌بینی کرده
بود که در 10 سال آینده 355 میلیارد دلار در بخش هسته‌ای این کشور هزینه می شود.
هم چنین بر اساس
گزارش مؤسسه مطالعات بین‌المللی مونتری، امریکا بناست به منظور حفظ، تقویت و مدرن‌سازي
زرادخانه اتمی خود، یک تریلیون دلار را براي 30 سال آینده، هزینه کند؛ این زرادخانه
شامل پنج هزار کلاهک اتمی است که بعد از سال 2020 ميلادي و در بازه‌ای چهار تا شش ساله
مقرر شده ادوات آن جایگزین و بهبود یابند و در خلال آن می‌بایست سه درصد از بودجه وزارت
دفاع به آن اختصاص یابد. این سرمایه‌گذاری برای مدرن سازی و به‌روز کردن تسلیحات هسته‌ای
امریکا با هزینه دوران "رونالدریگان"رییس جمهور اسبق آمریکا در مسابقه تسلیحاتی
دهه ۱۹۸۰ میلادی با اتحاد جماهیر شوروی پیشین که سه درصد از بودجه وزارت دفاع را به همین امر
اختصاص داده بود، قابل قیاس است.
طرح ده
ساله هسته ای
در
اواخر دسامبر2013 اعلام شد که آمریکا برای مدرن سازی بمب های هسته ای خود، بهبود سیستم
تحویل تسلیحات و همچنین ارتقاء سطح آزمایشگاه های نظامی مبلغ 355 میلیارد دلار ظرف
10 سال آینده هزینه خواهد کرد. این هزینه ظرف 10 سال آینده در اموری همچون مدرن کردن
بمب های هسته ای، سیستم های حمل و پرتاب تسلیحات هسته ای و ارتقای سطح آزمایشگاه های
نظامی هزینه خواهد شد. این مبلغ در مقایسه با گزارشی که در سال 2012 توسط دولت آمریکا
به کنگره در خصوص ارزیابی از هزینه های دستگاه نظامی آمریکا ارائه شده بود 150 میلیارد
دلار رشد داشته است.
به گفته
یک کارشناس امور نظامی در آمریکا، نظر به آنکه کار مدرن سازی زرادخانه های آمریکا آغاز
شده به احتمال زیاد پس از سال 2023 میلادی هزینه های مربوط به این کار افزایش خواهد
یافت. بر اساس اعلام اداره بودجه آمریکا، اوباما برای سال 2014 میلادی مبلغ 23 میلیارد
و 100 میلیون دلار برای تسلیحات هسته ای آمریکا درخواست کرده است. 18 میلیارد دلار
از این مبلغ صرف نگهداری بمب ها و بهبود وضعیت آزمایشگاه ها خواهد شد. این در حالی
است که در چارچوب برنامه ده ساله 105 میلیارد دلار صرف آزمایشگاه های نظامی شده و دولت
آمریکا 56 میلیارد دلار دیگر در بخش فرماندهی و کنترل سیستم ها هزینه خواهد کرد.
گفتنی
است در یک دهه منتهی به سال 2013 میلادی، آمریکا زیردریایی ها، بمب افکن ها و موشک
های خود را مدرن کرد که این کار هزینه 136 میلیارد دلاری به همراه داشت. اغلب تسلیحات
آمریکا مربوط به دهه 1970 میلادی است از همین رو واشنگتن برای مدرن کردن آنها نیاز
به هزینه های میلیاردی دارد.
براساس آمار جدید
منتشره ازجانب فدراسیون دانشمندان هسته‌ای (FAS) زرادخانه هسته ای آمریکا هم اینک دارای
4650 کلاهک بوده که 2130 عدد از آن تعداد آماده عملیات است. علاوه براین تعداد، واشنگتن
2700 کلاهک خود را نیز کنار نهاده است. بيش از 1620 کلاهک استراتژیک در موشک‌های بالستیک
به کار رفته که 1150 عدد در موشک های محمول در زیردریایی‌ها مسقر شده و 470 عدد نیز
در موشک‌های بالستیک بین قاره‌ای نصب شده‌اند. 300 بمب در پایگاه‌های داخل آمریکا و
نزدیک 200 بمب تاکتیکی نیز در اروپا مستقرشده است. این مؤسسه تخمین می‌زند که در سال‌های
گذشته هشت‌میلیارد دلار بطور سالانه بر روی تأسیسات و تسلیحات هسته‌اي آمریکا هزینه
شده که چیزی بالغ بر 240 میلیار دلار در 30 سال گذشته را در بر می‌گیرد.
توسعه تسلیحات
تاکتیکی
در فوریه 2014
میلادی اداره امنیت ملی هسته‌ای آمریکا از آزمایش موفقیت آمیز یک مدل جدید از بمب هسته
ای "بی -61" خبر داد. اداره امنیت
ملی هسته‌ای آمریکا طی بیانیه ای اعلام کرد، این آزمایش توسط آزمایشگاه ملی «لس آلاموس»
و «ساندیا» انجام شده است. به ادعای مقامات آمریکایی با انجام این آزمایش چگونگی کارکرد
این بمب در شرایط عادی و سناریوهای تصادفی و دقت هدف گیری این مدل جدید مورد ارزیابی
قرار گرفت. مقامات آمریکایی تصریح کردند اقدامات مهندسی بر روی بمب هسته ای بی-61 که
بیش از دو سال به طول انجامیده با هدف آمادگی برای استفاده بالقوه از این بمب در شرایط
تهدید امنیتی صورت گرفته است.
وزارت دفاع آمریکا
با اینکه در سال 2010 میلادی متعهد به کاهش و توسعه ندادن بمب های هسته ای خود شده
بود، ده میلیارد از این یازده میلیارد دلار را برای افزایش طول عمر بمب های بی -61
و یک میلیارد دلار نیز به منظور اضافه کردن بال هایی به قسمت انتهایی بمب ها برای تبدیل
کردن آنها به بمب های هسته ای هدایت شونده، هزینه خواهد کرد. «دان کوک» معاون اداره
امنیت ملی هسته‌ای آمریکا این آزمایش هسته ای را
یک دستاورد بزرگ اعلام کرد و ادعا نمود که اعتماد به نفس نیروهای آمریکایی را
برای افزایش توانایی خود در ایمنی و امنیت این بمب بالا می‌برد. آزمایش این بمب هسته ای مغایر با معاهده منع
تکثیر تسلیحات هسته ای و خلع سلاح هسته‌ای است.
از حرف تا عمل
امریکا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دارندگان سلاح‌های
هسته‌ای در جهان شناخته می‌شود و تنها کشوری است که تا کنون از این تسلیحات علیه ملتی
دیگر استفاده کرده است. با وجود
اقدامات بین المللی برای کاهش زرادخانه های هسته ای بویژه پیمان منع گسترش تسلیحات
هسته ای (ان پی تی)،که در راستای کاهش و در نهایت انهدام تسلیحات هسته ای تصویب و باجرا
در آمده است، آمریکا کماکان بدنبال مدرن سازی تسلیحات هسته ای خود بوده و تصمیم گرفته
تا زرادخانه هسته‌ای خود را برای مدت نامحدودی حفظ کند. همچنین با وجود امضای پیمان
استارت-2 توسط آمریکا و روسیه در راستای کاهش تسلیحات استراتژیک هسته ای، اقدامات آمریکا
حاکی از آن است که این کشور بدنبال حفظ، نوسازی و تجهیز زرادخانه هسته ای تاکتیکی خود
در اروپا است که از بمب های هسته ای بی -61 تشکیل شده است.
در این راستا آمریکا
دویست بمب هسته ای" بی -61" خود را در اروپا با هزینه یازده میلیارد دلار
به بمب های هسته ای هوشمند هدایت شونده تبدیل می کند. با وجود تعهد باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا به خلع سلاح هسته ای،
وزارت دفاع آمریکا، این مبلغ گزاف را بمنظور نوسازی بمب های هسته ای بی-61 که در پایگاه
های پیمان آتلانتیک شمالی ناتو در اروپا نگهداری می شود، اختصاص داده است. این در
حالی است که مساله وجود شمار قابل توجهی از بمب های هسته ای تاکتیکی آمریکا در اروپا
هنوز از جمله مباحث بحث انگیز در آن دسته از کشور های اروپایی که این سلاح ها در آنها
مستقر هستند قلمداد می شود. طی دو دهه اخیر بسیاری دراروپا بر این گمان بودند که با
پایان جنگ سرد، آمریکا مبادرت به خروج تسلیحات هسته ای خود از قاره اروپا خواهد کرد،
اما در عمل آمریکا نه تنها بر حفظ زرادخانه هسته ای تاکتیکی خود در اروپا تاکید می
ورزد، بلکه طرح های پر هزینه ای برای به‌سازی آنها دارد. بر اساس این برنامه تعدادی
از بمب های هسته ای آمریکا هم اکنون در خاک بلژیک، آلمان، ایتالیا، هلند، و ترکیه مستقر است. با این وجود تاکنون اعتراض های زیادی
در این کشورها و بویژه آلمان از سوی طرفداران محیط زیست و احزاب مخالف بدلیل ادامه
استقرار بمب های هسته ای آمریکا انجام شده است.
به نظر می رسد درخواست
روسیه برای خارج کردن تسلیحات هسته ای تاکتیکی آمریکا از صحنه اروپا در راستای مفاد
پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای و در واقع گامی برای عاری ساختن اروپا از تسلیحات
هسته ای محسوب می شود. با اینهمه موافقت آمریکا با این مساله بسیار بعید به نظر می
رسد. گفتنی است در نشست سران ناتو که ماه می 2012 در شیکاگو برگزار شد، سران ناتو با طرح آمریکایی ها برای مدرن سازی و جایگزینی بمب
های هسته ای آمریکا در اروپا موافقت کردند، چرا که کشور های عضو ناتو در اجلاس مذکور
تأکید کردند که سلاح‌های هسته‌ای بخش مهمی از سیاست بازدارندگی ناتو محسوب می شوند
و کلیه این سلاح‌ها باید کارایی خود را حفظ کنند.
برنامه اشتراک تسلیحات
هسته ای ناتو به کشورهای فاقد این گونه تسلیحات اجازه می دهد میزبان سلاح های هسته
ای کشورهای دارای این گونه تسلیحات باشند. با این وجود مساله مهم این است که آمریکا
به بهانه حفظ امنیت اروپایی ها و در واقع برای کنترل و تهدید روسیه و دیگر رقبای خود
بر به‌سازی و حفظ زرادخانه بمب های هسته ای بی -61 اصرار می ورزد.
در عین حال
تصمیم دولت اوباما در زمینه کاهش کلاهک های هسته ای در چار چوب پیمان استارت -2 تا
حد زیادی تحت تاثیر استراتژی نظامی جدید این کشور قرار دارد. استراتژي نظامي جديد امريکا،
جداي از اينکه منعکس کننده تحولات جديد در عرصه
اهداف و اولويت هاي امنيتي و نظامي
آمريکا است، تا حد زيادي نیز تحت تاثير مساله کاهش بودجه نظامي آمريکا است.
اين کاهش بودجه موجب نگراني هاي وسيعي چه در
داخل وزارت دفاع آمريکا (پنتاگون) و چه در مجتمع هاي نظامي، صنعتي اين کشور شده است.
نبايد فراموش کرد
که يکي از نگراني هاي مقامات پنتاگون و نيز بسياري از نمايندگان جمهور خواه کنگره آمريکا به عنوان حاميان اصلي مجتمع هاي نظامي،
صنعتي اين کشور، مساله کاهش و يا توقف پروژه هاي عظيم نظامي آمريکا است و از سوي ديگر
فشار صنايع نظامي آمريکا در کنگره آمريکا براي جلوگيري از توقف پروژه هاي نظامي نيز
نقش مهمي در سرنوشت آنها خواهد داشت. کاهش قابل ملاحظه هزينه هاي فدرال که بخش قابل توجهي از آن را کاهش هنگفت بودجه دفاعي
و خريد تجهيزات نظامي تشکيل مي دهد، طبيعتا باعث افزايش شمار بيکاران بويژه در مجتمع
هاي نظامي، صنعتي اين کشور مي گردد.
با توجه به این موارد
به نظر می رسد تصمیم دولت آمریکا برای ادامه به‌سازی زرادخانه و تاسیسات هسته ای این
کشور علاوه بر ملاحظات داخلی مانند ادامه فعالیت مجتمع های نظامي،
صنعتی
و حفظ برتری آمریکا در زمینه تکنولوژی هسته ای بر اساس دلایل دیگری مانند کسب برتری
هسته ای آمریکادر برابر رقبایی مانند روسیه و چین و نیز به منزله یکی از اجزای قدرت
ملی آمریکا ادامه یابد.
اقدامات دولت اوباما در زمینه گسترش زرادخانه هسته
ای در حالی صورت می گیرد که این کشور با فعالیت های هسته ای صلح آمیز ایران که در چارچوب
پیمان ان پی تی و تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام می شود سرسختانه مخالفت
می ورزد و در مذاکرات ایران و گروه1+5 خواهان اعمال حداکثر محدودیت بر علیه برنامه
هسته ای صلح آمیز ایران است.
