صنعت نساجی پس از نفت، بزرگترین صنعت کشور است، به همین دلیل همیشه نیازمند متخصصان کارآمدی است که بتوانند مسؤولیت بخش‌های فنی و مدیریتی آن را بر عهده بگیرد.این صنعت یکی از قدیمی‌ترین صنایع جهان و دومین صنعت کشور بوده و از لحاظ تعداد شاغلان، در سطح زیربنای کارخانه‌ها و تعداد واحدهای تولیدی، بزرگترین صنعت کشور محسوب می‌شود.امروزه نه تنها انواع پوشاک و فرش و موکت را به یاری صنعت نساجی تهیه می‌کنند بلکه برای ساخت ترمز اتومبیل، شریان‌های مصنوعی، جاده‌ها، هواپیماها و سایت‌های فضایی به منسوجات نیاز است.
***
صنعت نساجی با قدمتی چند صد ساله با کارگاه های کوچک خانگی در اصفهان فعال شد و با توسعه آن در زمان پس از جنگ جهانی دوم ، به دلیل تاسیس دهها کارخانه بزرگ در این حوزه به چنان جایگاهی دست یافت که اصفهان را به دلیل توان بالا در تولید منسوجات ، "منچستر شرق" لقب می دادند ؛ اما با وجود قدمت هزار ساله صنعت نساجی در اصفهان، طی سال‌های اخیر به دلیل بی توجهي و واردات بی‌رویه، این صنعت در معرض مشكلات بسياري قرار گرفته است، این در حالی است که فعالان اين بخش هم‌چنان نگاه اميدوارانه‌اي به آينده اين صنعت دارند و معتقدند اين صنعت تنها صنعتي است كه در تمام شرايط مي‌تواند به فعاليت خود ادامه دهد.
در حال حاضر 800 هزار واحد صنعت نساجی در اصفهان فعالیت دارند که از این تعداد 2 هزار و 300 واحد نساجی شناسنامه دار هستند و برای حدود 60 هزار نفر اشتغال زایی داشته اند.
همچنین 6 هزار و 145 کارگاه کوچک نساجی بدون شناسنامه نیز در اصفهان وجود دارد که به طور کلی بیش از 100 هزار نفر در این صنعت را به خود مشغول کرده است.
یکی از فعالان صنعت نساجی در اصفهان پیرامون مشكلات این صنعت به "جوان" می گوید: در حال حاضر تمام صنایع دچار مشکل هستند و در چند سال اخیر نیز به دلیل مسائل مرتبط با تحریم‌ها، هدفمندی یارانه‌ها و رکود بازار نیز این مشکلات افزایش پیدا کرده است.
دليران فيروز با بیان اینکه صنایع علاوه بر مشکلات عمومی که برای تمام فعالان نساجی وجود دارد، دارای مشکلات ویژه صنفی خود نیز هستند، تصریح می افزاید: در سال 1380 تعدادی از واحدهای تولیدی و فعال در زمینه نساجی در استان اصفهان دچار مشکل فروش و بازاریابی شده بودند و بازاری برای عرضه محصولات تولیدی خود نداشتند.
این فعال نساجی ادامه می دهد: مشکلات نساجی اصفهان شامل نبود آگاهی و فرهنگ سازی ، عدم دید بلند مدت و به روز رسانی این صنعت و نبود یک استراتژی و آمار مشخص است، چراکه در صنعت نساجی هیچ گونه آمار مشخصی وجود ندارد و این صنعت همواره بر اساس حدس و گمان پیش می‌رود.
وی با اشاره به اینکه واحدهای نساجی با مشکلات بانکی نیز درگیر هستند، تصریح می کند: در حال حاضر بانکها در خصوص ارائه تسهیلات به تولید کنندگان کوتاهی می کنند و آنها مجبور هستند مواد اولیه را با قیمت بالایی وارد کنند، ولی پوشاک و محصولات نهایی با قیمت ارزان‌تر یا به صورت قاچاق و یا با تعرفه پایین وارد کشور می‌شود، در صورتی که با یک نگاه کارشناسی باید این روند تغییر کند.
دليران فيروز اضافه می کند: در کشور نیروی کار برای کارفرما گران تمام می‌شود و درعین حال فرسوده بودن ماشین آلات و عدم به روز رسانی آنها، افزایش قیمت مواد اولیه همچون پنبه از دیگر مشکلات صنعت نساجی کشور است.
این فعال نساجی افزایش هزینه‌های تولید پس از هدفمند کردن یارانه‌ها را از دیگر مشکلات مشترک صنایع عنوان کرده و تاکید می کند: محصولات نساجی داخلی از نظر قیمت قابل رقابت با محصولات مشابه خارجی نیستند، چرا که در صنایع نساجی مشکلات مالیاتی، مالکیتی و مدیریتی وجود دارد و به طور کلی هیچ گونه حمایت عملی توسط دولت از این صنعت انجام نمی‌شود.
وی بیان می کند: متاسفانه تصمیم گیران و مسؤولان کشور بازار داخلی را برای فعالان داخلی از بین بردند به طوری که در حال حاضر 70 درصد پوشاک داخلی کشور در اختیار بازارهای خارجی همچون چین، تایلند و پاکستان است .
نرخ بیکاری را کاهش می دهیم
در حال حاضر بازار اصفهان، ایران و حتی بازارهای منطقه‌ای مملو از محصولات صنایع نساجی داخلی هستند، با این همه محصولات مرغوب ایرانی باز هم چشمان مردم به روی آنها بسته است.
با تأسف بسیار باید گفت بعضی از فروشندگان فقط به منظور کسب درآمد بیشتر منسوجات و پوشاک عالی و مرغوبی که دست رنج هموطنان و جوانان این مرز و بوم است را به عنوان کالاهای خارجی تحویل ملت می‌دهند و با این کار ضزبه بزرگی به اشتغال جوانان کشور وارد می کنند و این جا است که به قول افلاطون باید گفت: "اگر درب کارخانه‌ای بسته شود درب زندانی باز خواهد شد"، پس باید هوشیار بود.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان نساجی اصفهان می گوید: اکثر کارخانجات شناسنامه‌دار استان بازسازی و نوسازی شده‌اند و ماشین‌آلات آنها به‌روز هستند اما در مورد کارگاه‌هایی که بدون شناسنامه هستند با توجه به مشکلات عدیده‌ای که دارند حل مشکلات آنها دشوار و نیازمند زمان است.
مظفر چلمقانی با اشاره به اینکه هیچ‌کس برای صنعت نساجی در ایران دلسوزی نمی‌کند، اظهار می کند: چند هزار سال پیش صنعت نساجی در کشور رونق داشت اما در حال حاضر کارخانههای نساجی یکی پس از دیگری با بحران جدی مواجه می‌شوند.
وی با یادآوری اینکه زمانی لباس پلیس انگلستان و پتوهای جنگ جهانی را کارخانههای ایران تولید می‌کرد، ادامه می دهد: در سال 76به دلیل مسائل مالکیتی، سازمان صنایع ملی در آن زمان چندین کارخانه نساجی را مصادره کرد، ولی به دلیل انتخاب مدیرانی که تخصص و تجربه کافی در این زمینه نداشتند، کارخانه‌ها یکی پس از دیگری ورشکسته شدند.
دبیر انجمن صنفی کار فرمایان نساجی اصفهان بیان می کند: به دلیل سوء استفاده‌هایی که از کارخانههای نساجی در گذشته می‌شد آنها با وجود داشتن تجهیزات و ماشین آلات جدید از چرخه تولید خارج می‌شدند ولی در حال حاضر تعدادی از کارخانههای نساجی استان با ماشین آلات دست دوم و یا سوم کشور انگلیس بهترین تولید را دارند.
وی در خصوص انتقال کارگاه‌های نساجی به شهرك صنعتي، می گوید: بر اساس پيشنهاد انجمن نساجي مقرر شده 400 هزار مترمربع زمين به كارخانه های نساجي درچه، خميني شهرو نجف آباد که پراكنده هستند ، اختصاص یابد تا تمام مراحل ريسندگي، بافندگي، رنگ و غیره در يك مکان انجام شود تا هزینه‌های حمل و نقل نیز کاهش یابد.
چلمغاني ادامه می دهد: تنها جایی که در کشور آمار بیکاری نزدیک صفر است دهق و علویجه است که این امر از برکت وفور صنایع نساجی در این مناطق است.
وی با بیان اینکه 20 کارخانه در کاشان، 13 کارخانه در شهرضا تعطیل شده است، تصریح می کند: ما متهعد می‌شویم اگر شرایط برای فعالیت صنایع نساجی مساعد شود ، بیکاری استان اصفهان را به کم‌ترین نرخ بیکاری در کشور برسانیم .
تصمیمات دولت می‌ترسیم!
مشکلات صنعت نساجی زیاد است، ولی در فضای رسانه‌ای کشور در مورد صنعت نساجی سیاه‌نمایی شده است.
تا همین چند سال پیش هم دانشجویان با رتبه‌های کمتر از یک هزار رشته نساجی را انتخاب می‌کردند، ولی در حال حاضر با رتبه 20 هزار در این رشته قبول می‌شوند و این بدان معناست که اقبال عمومی در جامعه نسبت به نساجی کم شده است.
استاد نساجی دانشگاه صنعتی اصفهان در گفت و گو با "جوان " ، کارخانه داران، انجمن صنفی و دانشگاه را سه ضلع مهم صنعت نساجی می داندو بیان می کند: در فضای رسانه‌ای کشور هر بار یکی از این اضلاع متهم شده‌اند؛ مدیران ادعا می‌کنند، فارغ التحصیلان رشته نساجی تخصص لازم را ندارند و از سوی دیگر دانشگاهیان نیز می‌گویند که مدیران به آنها توجه نمی‌کنند و انجمن صنفی نیز مشکلات را ناشی از تصمیمات مدیران دولتی و شبه دولتی می‌داند.
ابوزاده اضافه می کند : صنعت نساجی با مشكلات زيادي روبه‌رو است، ولی با تلاش و سرمايه شخصي پیشکسوتان این صنعت هنوز زمینه اشتغال علاقمندان به فعالیت در این حرفه به طور کامل از بین نرفته است ؛ البته اگرچه به نظر می‌رسد که میان دولت با بخش نساجی خصومت وجود دارد ولی در واقعیت هیچ گونه خصومتي میان بخش دولتي و نساجي وجود ندارد.
نساجی ایران و در رأس آن نساجی اصفهان ریشه‌ای 12 هزار ساله دارد و هنوز پارچه‌های دوران هخامنشی در موزه لوور پاریس نگهداری می‌شوند.
