امريكا و هم پيمانانش درحالي خود را براي مقابله با داعش آماده ميكنند كه به گفته وزير خارجه امريكا ايران در اين ائتلاف جايي ندارد. برخي ناظران ميگويند كه حضور ايران در نشست ائتلافي پاريس ميتواند رسوايي براي غرب به بار بياورد و به همين خاطر از ايران دعوت به عمل نيامده است.
ائتلاف بينالمللي به رهبري امريكا قرار است در نشست پاريس برنامه چگونگي مقابله با گروه تروريستي دولت اسلامي (داعش) را طراحي كند تا جلوي پيشروي تروريستها در عراق گرفته شود. جان كري، وزير خارجه امريكا براي اينكه بتواند ائتلاف قويتري براي مقابله با داعش تشكيل دهد به كشورهاي هم پيمان امريكا سفر كرده تا رهبران آنها را براي مقابله با تروريستها راضي كند. هرچند به گفته كري بيش از 40 كشور آمادگي خود را براي حضور در اين ائتلاف اعلام كردهاند اما برخي كشورهاي مؤثر منطقه مثل تركيه و مصر از شركت در اين ائتلاف سرباز زدهاند. برخي كشورهاي منطقه خواهان حضور ايران در اين ائتلاف هستند اما در اين ائتلاف از ايران دعوت به عمل نيامده است.
به گزارش فارس به نقل از پايگاه اطلاعرساني وزارت خارجه امريكا، «جان كري»، روز شنبه در بيانيهاي در خصوص سفر خود به «آنكارا» گفت كه اهميت اين سفر كاملاً واضح و روشن است زيرا با چالشهاي مهمي در عراق و سوريه و به طور قطع در مرز تركيه، شمار پناهجوياني كه به تركيه ميآيند روبهرو هستيم و نقش تركيه حائز اهميت است. وي ادامه داد كه تركيه نقش كليدي در تقويت امنيت و ثبات تمام منطقه ايفا ميكند و به همين منظور امريكا و تركيه ميتوانند به كمك يكديگر اين اهداف را دنبال كنند.
كري گفت: «تركيه و امريكا عليه هرگونه چالش در منطقه از جمله تمام تروريسم در كنار هم خواهند بود. راههاي زيادي وجود دارد كه تركيه ميتواند در ائتلاف در زمينه اين تلاش كمك كند و ما به گفتوگوهاي خود با ارتش و ديگر كارشناسان خود درباره وظيفه خاص و اصلي كه تركيه ميتواند در اين ائتلاف ايفا كند، گفتوگوهايي را صورت خواهيم داد.» اظهارات كري درحالي است كه تركيه توافق جده براي ائتلاف عليه داعش را امضا نكرده است. وي در ارتباط با ائتلاف بينالمللي عليه داعش گفت: «بنابراين ما يك تيم عالي براي هدايت كار در ائتلاف عليه داعش و كمك به افراد بيگناه در عراق و سوريه و مكانهاي ديگر براي اينكه به آنها كمك كنيم زندگي خود را بازسازي كنند، در اختيار داريم. ما به مشورت نزديك با شركاي خود طي روزها و هفتههاي آتي از جمله در نشست مجمع عمومي سازمان ملل كه قرار است ماه جاري ميلادي برگزار شود ادامه ميدهيم.»
جان كري درباره حضور ايران در كنفرانس پاريس كه قرار است اين ماه درباره عراق برگزار شود، تصريح كرد: «هيچ كس با من درباره حضور ايران تماس نگرفته و درخواستي مطرح نكرده است اما من فكر ميكنم تحت اين شرايط كنوني به چندين دليل، حضور ايران درست نباشد. به واسطه موضوعات ديگري كه روي ميز قرار دارد و مربوط به تعامل ايران در سوريه و مكانهاي ديگر ميشود، حضور ايران مناسب نيست. البته من نميدانم كه در صورت دعوتهاي فرانسه اين موضوع به چه شيوهاي خواهد بود.» كري تصريح كرد: «ما با ايران در تعامل هستيم. ما با آنها در مذاكرات بسيار عميق و جدي درباره برنامه هستهاي ايران در مذاكره هستيم و اميد بسياري داريم كه تغيير رابطه با ايران از طريق توافقي كه استانداردهاي بينالمللي معين شده در سازمان ملل را تحقق بخشد، محتمل شود، بنابراين نه تنها امريكا بلكه جهان، سؤالات جدي درباره برنامه هستهاي ايران دارد.»
اظهارات كري در مخالفت باحضور ايران در اين ائتلاف درحالي است كه ايران يكي از كشورهاي تاثيرگذار در منطقه و به خصوص در عراق است. ايران با ديد مثبت به اين ائتلاف نمينگرد اما تاكنون نسبت به دعوت شدنش به نشست پاريس و حضور در آن واكنش نشان نداده است. مسئله مهم در ارتباط با اين ائتلاف اين است كه امريكا و متحدانش از مقابله با داعش به دنبال چه اهدافي هستند. باتوجه به گفتههاي باراك اوباما مبني بر اينكه تا زماني با داعش مقابله خواهد كرد كه تهديدات از جانب اين گروه عليه منافع امريكا از بين برود. حتي جان كري نيز گفته كه اقدام عليه داعش مبارزه با ضد تروريسم است نه جنگ عليه تروريسم.
برخي ناظران ميگويند كه امريكا از اين ائتلاف به دنبال تضعيف داعش است نه از بين بردن كامل آن، زيرا اين گروه تروريستي ساخته خود غربيهاست و تا زماني كه در سوريه حضور داشتند و با دولت بشار اسد رئيسجمهور سوريه ميجنگيدند تهديدي براي غرب نبود اما با تسلط بر بخشهايي از عراق اين گروه منافع امريكا در منطقه را مورد تهديد قرار داد و با به خطر افتادن منافع امريكا در عراق زمينه براي مقابله با اين گروه تروريستي فراهم شد.
ائتلاف براي مديريت تروريسمهادي محمدي، كارشناس خاورميانه ميگويد هدف ائتلاف اين است كه امريكا ميخواهد با هزينه خود اعراب تروريسم را در منطقه مديريت كند و به دنبال نابودي كامل تروريسم نيست. امريكا ميخواهد هزينه مالي و نيروي نظامي آن را از طريق خود اعراب تأمين كند و خودش در اين عمليات نقشي ندارد. محمدي معتقد است كه هرينه مالي مقابله با داعش از سوي بغداد و نيروي زميني آن از سوي متحدان عرب منطقه تأمين ميشود. اين كارشناس خاورميانه ميگويد امريكا از طريق اين ائتلاف سعي دارد از داعش به عنوان اهرم فشاري براي دولت عراق و كشورهاي ديگر استفاده كند. به نظر وي امريكا درصدد است تا مقابله با تروريستها را در عراق مديريت كند تا از اين اهرم فشار استفاده كند و بخشي از حاكميت عراق براي غرب تأمين شود و هم اينكه شكاف بين كردها با دولت مركزي همچنان حفظ شود، زيرا در صورتي كه شكاف بين كردها با دولت مركزي وجود داشته باشد امريكاييها ميتوانند با بهانه كردن اين شكاف نفوذ خود را در اين كشور حفظ كنند، زيرا اگر اين شكاف از بين برود و دولت مركزي قدرت بيشتري داشته باشد دولت اقليم كردستان در دولت مركزي حل ميشود و اين با منافع امريكا و غرب سازگار نيست.
امريكا سعي دارد با حضور خود در اقليم كردستان و ايجاد پايگاههايي در اين منطقه، كردها را زير بال و پر خود داشته باشد تا كردها امنيت بيشتري داشته باشند و اين حضور امريكاييها اجازه نميدهد دولت مركزي به كردها فشار بياورد و آنها با اتكا به حمايت نظامي امريكا قدرت بيشتري در مقابل دولت بغداد خواهند داشت. محمدي همچنين درباره موضع ايران نسبت به نشست پاريس معتقد است كه ديد ايران به اين نشست مثبت است اما نسبت به نشست جده كه روز پنجشنبه برگزار شد منفي است. اينكه ايران در اين نشست شركت خواهد كرد يا نه هنوز مشخص نيست.
حضور ايران در پاريس رسوايي براي غرب استحسين رويوران، كارشناس خاورميانه درباره عدم حضور ايران در اين ائتلاف ميگويد كه اگر ايران و روسيه در اين ائتلاف حضور داشته باشند نوعي رسوايي براي غرب و همپيمانان منطقهاي آن، يعني قطر، تركيه و عربستان خواهد بود. زيرا ايران و روسيه به عنوان حاميان اصلي دولت دمشق در طول سه سال گذشته همواره به غرب هشدار دادند كه حمايت از تروريسم در منطقه به نفع هيچ كشوري نيست و اگر اين دو كشور در نشست پاريس حضور داشته باشند حقايق بيشتري افشا خواهد شود و براي غرب و كشورهاي منطقه كه تروريستها را حمايت كردهاند رسوايي به بار خواهد اورد. به نظر رويوران، امريكا در سه سال گذشته از همه تروريستهاي سوري حمايت كرد اما با گذشت زمان و پس از تصويب قطعنامه 2170 سازمان ملل كه گروههاي داعش و جبهه النصره را در ليست تروريستها قرار داد متوجه شد كه هشدارهاي ايران درباره تروريستها درست بود و اكنون تغيير موضع داده و سياست حمايت از تروريستها را به مقابله با تروريستها تغيير داده است.
رويوران درباره هدف ائتلاف بينالمللي نيز ميگويد، اين ائتلاف به دنبال ريشه كن كردن تروريسم نيست بلكه حمايت از تروريستهاي ميانه رو براي مقابله با تروريسم بدخيم است. كمك مالي به تروريستهاي ميانه رو در سوريه به نوعي ترويج تروريسم به گونه ديگر است. به گفته وي در نشست هرتزليا كه چند روز پيش برگزار شد در آن صهيونيستها به تضعيف نيروهاي مقاومت در منطقه تأكيد كردند و در شرايط كنوني اقدام غرب عليه تروريستها به خواسته اسرائيل انجام ميشود. به گفته رويوران، صهيونيستها سعي دارند تا با كشاندن غرب به منطقه بتوانند گروههاي مقاومت به خصوص جنبش حماس را تضعيف كنند و امنيت اسرائيل را افزايش دهند.