مورخ و پژوهش‌گر تاریخ اسلام در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ نیوز، به سوالاتی پیرامون جریانات تکفیری منطقه و نرمش قهرمانانه در شرایط امروز جامعه پاسخ گفت. مشروح این گفت‌وگو به شرح زیر است.
فرهنگ نیوز: این روزها شاهد جریانات تکفیری هستیم که دامن‌گیر کشورهای اسلامی شده، ریشه این جریان از کجاست و به کجا ختم خواهد شد؟ آیا ارتباطی بین این جریان و رژیم صهیونیستی وجود دارد؟
جریان تکفیری سابقه تاریخی دارد و به سده‌های قبل برمی‌گردد، زمانی‌که در عالم اهل تسنن مفاسدی پیش آمد و از تعالیم الهی و نبوی دور شدند برخی به این نتیجه رسیدند برای احیای اصل دین و ایجاد معنویت در جامعه باید به روش سلف صالح یعنی اصحاب پیغمبر بازگردیم.و اصطلاح سلفی از اینجا ناشی شد. نفس سلفی‌گری چیز بدی نیست یعنی از پیشینیان صالح تبعیت کنیم.
اما در مقام عمل این نشد و به این نتیجه رسیدند که هرکس به غیر از ما تصور کند و از این اصحاب تبعیت نکند منحرف و فاسد است و باید از بین برود و به این افراد نسبت کفر می‌دادند و تکفیری از اینجا ناشی شد. و جریایان‌های تندرو آن‌ها قائل به حذف فیزیکی و کشتار مسلمانانی که مثل آن‌ها فکر نمی‌کردند بود.
این‌ها فراز و فرودهایی در زمان‌های مختلف داشتند اما در سده‌های اخیر که جریانات سیاسی در عالم اسلام عمدتا پان‌عربیسم بود و اسلام مطرح نشده بود این‌ها به بن بست رسیده بودند، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی وقتی دیدند ایران با روی آوردن به اسلام و ارزشهای دینی توانست قدرت بزرگ طاغوت را درهم بشکند و از یوغ غرب و آمریکا بیرون بیاید، در کشورهای عربی اسلامی بازگشت به اسلام را شاهد بودیم منتها آمریکا از همان ابتدا احساس خطر کرد، چون این‌ها روی تاریخ اسلام و تمدن مسلمین کار کرده بودند، دیدند اگر این جریان از ایران همان‌طور که امام فرمود:" ما انقلابمان را به همه جهان صادر می‌کنیم." اگر ادامه پیدا کند جهان اسلام دچار چنان تحولی خواهد شد که فرهنگ غرب را به کلی به محاق خواهد برد. این بود که از همان اول با کمک دولت‌های فاسد و دست نشانده ممالک مسلمان و حماقت و خیانت علمای درباری این‌ها سعی کردند این انقلاب را انقلابی ایرانی و شیعی جلوه دهند و دشمنی اصلی را برای کشور ایران و شیعیان تلقی کنند.
به طور کلی انقلاب ما در جهان اسلام، تکان و تحولی ایجاد کرده بود ولی این‌ها منحرفش کردند و لذا می‌بینیم جنگ را به ما تحمیل کردند و مثل همین قضیه ای که در سوریه پدید آمده که از ملیت‌های مختلف ممالک عربی خائنینی در قالب تکفیری‌ها وجود دارند در جنگ ما هم از ممالک دیگر به یاری صدام آمدند واگرنه صدام عددی نبود و عراق رقمی نبود که بخواهد مقابل ما بایستد. منتها بعد از اینکه دنیا تغییر پیدا کرد و حکومت‌های خودکامه نمی‌توانستند به آن صورت ادامه پیدا کنند جریان‌های مذهبی در کشورهای عربی مقابل این حاکمیت ها ایستادند و این از برکات انقلاب ما بود، چون انقلاب ما مبانی فکری این‌ها را برهم ریخت. در عالم تسنن معتقدند هرکس برما حکومت کند و فقط مسلمان باشد اولوالامر است و اطاعتش واجب است و این را تعلیم می‌دادند،
انقلاب ما این مبانی را درهم ریخت و چالش ایجاد کرد و روشنفکران مسلمان سنی گفتند چرا حاکم وابسته به قدرتها بر ما حکومت کند و اولوالامر باشد؟ لذا قیام‌هایی صورت گرفت. در لیبی و عربستان و یمن و... علمای درباری حکم بر حرام بودن این قیام‌ها دادند. منتها وقتی این قضایا فروپاشید و این حکومت‌ها متزلزل شد متاسفانه آمریکا موفق شد این‌ها را فریب بدهد و این‌ها بر موجی که میتوانست بیداری اسلامی باشد سوار شدند و آن را بهار عربی خواندند. و از جهل برخی علما نهایت بهره برداری را کردند و شیعه را مثل برخی ادوار پیشین به عنوان دشمن اصلی این‌ها جلوه دادند.
لذا شما می‌بینید که این‌ها اسرائیل را رها کرده و به دولت سوریه هجوم می‌آورند، به تنها دولتی که در برابر اسرائیل ایستاده و پایگاه مقاومت بود. اینقدر هم جاهل هستند که اردن را که با اسرائیل روابط نزدیک دارد و دستش با رژیم جلاد اسرائیل در دشمنی با مسلمان‌ها در یک کاسه است، با آن کاری نداشته و سوریه را کوبیدند. چون در راس حکومت سوریه علوی‌ها هستند. یعنی کاری کردند که رویای اسرائیل بود و هرگز تصور نمی‌کرد روزی بتواند سوریه را ویران کند.
الان هم می‌بینیم در قضیه غزه وقتی به این‌ها گفتند چرا با اسرائیل مقابله نمی‌کنید؟ گفتند تکلیف اولیه ما قلع و قمع شیعه است و دشمن اصلی ما شیعه است و مبارزه با اسرائیل برای ما اولویت ندارد و بعد هم غزه را محکوم کردند چون از ایران که رافضی می‌خوانند سلاح و مهمات گرفته است. این طرز تفکر کور و احقمانه‌ای است که بر این‌ها حاکم است و بلایی برای عالم اسلام و نه تنها شیعه بلکه سنی‌هایی هم که مثل آن‌ها فکر نکنند شده.
من مسئولیت علمای اهل تسنن را سنگین می‌دانم که باید به میدان بیایند و در رد این منطق پوچ و جنایاتی که این‌ها به نام اسلام مرتکب می‌شوند موضع بگیرند و متاسفانه این را از عالم تسنن نمی‌بینیم. و تا وقتی عالم تسنن یکپارچه در مقابل این‌ها موضع نگیرند، سکوتشان نوعی تایید به حساب می‌آید و باعث می‌شود جوانان و مردان جاهلی که فکر می‌کنند این جنایتکاران آمده‌اند تا عظمت اسلام را با ادعای خلافت اسلامی احیا بکنند به این‌ها جذب می‌شوند و این شری خواهد شد که دانگیر تمام کشورهای عربی خواهد شد.
فرهنگ نیوز: مصداق نرمش قهرمانانه در شرایط فعلی چیست ؟ آیا روندی که در مذاکرات پیش گرفته شده موید این مطلب است؟ و آیا میتوان این موضوع را به صلح امام حسن علیه السلام تشبیه نمود؟
نه من این را قبول ندارم، ببینید ما در تعالیم دینی‌مان چیزی به نام انعطاف نشان دادن یا به تعبیر حضرت آقا نرمش قهرمانانه داریم منتها این استراتژی و راهبرد نیست بلکه تاکتیک است و بسته به موقعیت و وضعیت جامعه اسلامی اتخاذ می‌شود. من معتقدم از دید حضرت آقا ما در موقعیتی نیستیم که نرمش قهرمانانه بخواهیم نشان دهیم اما با توجه به عملکرد و سیاست دولتها حضرت آقا این مطلب را مطرح کرده اند.
شما دقت کنید یکبار زمان دولت سازندگی و یکبار این دولت حضرت آقا این را مطرح کرده اند چون این دو دولت آبشخور فکری‌شان یکی است، و احساس می‌کنند با دادن امتیاز به دشمن میتوان خطر او را برطرف نمود.
فرهنگ نیوز: یعنی مقام معظم رهبری براساس سیاست‌های دولت این را مطرح کردند؟
بله حضرت آقا چون دیدند این دو دولت این‌طور فکر می‌کنند آمدند این موضوع را مدیریت و هدایت کردند. اگر به خود این‌ها باشد این نرمش ذلیلانه خواهد بود و نه قهرمانانه و عزتمندانه. لذا آقا اولین بار این را در دوره سازندگی به کار بردند و زمانی بود که آن دولت امتیازات مفت به غربی‌ها می‌داد و در حقیقت باج می‌داد و غربی‌ها از نفوذ ایران نهایت استفاده را کردند و گروگان‌هایی را که در لبنان و جاهای دیگر داشتند آزاد کردند و آن دولت اینقدر عرضه و یا باور نداشت که برای آزادی آن عزیزان در بند ما حاج احمد متوسلیان و یاران همراهش اقدامی بکند و کاملا یکطرفه و به کام آمریکا و انگلیس و آلمان که آنجا گروگان داشتند تمام شد.این ذلت بود و لذا آقا فرمودند نرمش قهرمانانه که اگر می‌خواهید امتیاز بدهید، امتیازاتی هم باید بگیرید که سرجمع آن برد شما باشد. و به زیبایی آن را به کشتی تشبیه می‌کنند، در کشتی شما دو برنده ندارید یکی برنده است و یکی بازنده. لذا می‌فرمایند ببینید برای چه روی تشک رفتید و با چه کسی مقابل هستید؟ که متاسفانه می‌بینیم رئیس جمهور برمی‌گردد و بعد از این رهنمود حضرت آقا می‌گوید این بازی دو سر برد است. منظور آقا این است که شما اگر فکر می‌کنید با امتیاز دادن می‌شود از پس دشمن برآمد یک امتیاز که می‌دهید دو امتیاز بگیرید تا برآیندش پیروز شما بشود. دو سر برد اصلا معنی ندارد.
بنابر نظر حضرت آقا ما در موقعیت بدر و خیبریم و شرایط بدر و خیبر اصلا قابل انطباق با نرمش قهرمانانه نیست، اما آقا می‌خواهد اگر مسئولین این باور را در خودشان ندارند حداقل نرمش قهرمانانه داشته باشند و این نرمش شدت و ضعف دارد، ما یک نرمش قهرمانانه مثل صلح حدیبیه داریم که تماما به نفع اسلام قضیه رقم خورد . اگر چه به ظاهر امتیازاتی به دشمن داده شد. بدترین حالت ممکن که دیگر هیچ وقت در تاریخ پیش نیامد و ابدا موقعیت ما در حال حاضر مانند آن نیست صلح امام حسن(ع) بود. که به غلط برخی افراد خود باخته و کوته فکر می‌خواهند موقعیت ما را مثل دوره امام حسن(ع) جلوه بدهند.
دوره امام حسن، امام (ع) در شرایطی تن به نرمش بسیار تلخ و سخت داد که هیچ یاری نداشت و همه به ایشان خیانت کرده بودند و بزرگان لشگرش با دریافت رشوه به معاویه نوشته بودند تو بگو حسن را مرده یا زنده به تو تحویل بدهیم؟! این فرق میکند با مملکتی که اکثریت قاطع مردم در دفاع از نظام و ولایت حاضرند جانشان را فدا کنند.
