وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در موضعي مشخص و در تازهترين اظهارنظر خود متفاوت از مواضع گذشتهاش درباره تكخواني زنان صحبت كرده، تكليف «آشغالهاي دوست داشتني» و دفتر شبكه بيبيسي را در تهران روشن كرده و در حاشيه اولين اجلاس سراسري مديران كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استانها به خبرنگاران گفته است كه بيتفاوتها و مخالفان انقلاب قطعاً از حمايت مجموعه او برخوردار نخواهند بود.
شكست سكوت وزير در قبال بيتفاوتهااين گونه به نظر ميرسد كه گذشت زمان، انتقادهاي رسانهاي و نيز انتقاد موجز مقام معظم رهبري از وزير ارشاد در شب شعري كه برگزار شد به مواضع وزير ارشاد در قبال برخي مسائل جنجالي فضاي فرهنگي سمت و سو داده و رنگ و روي جديت بخشيده باشد، حداقل ظواهر امر كه اين گونه نشان ميدهد. مصداق اين مطلب اظهارنظرهاي جديد علي جنتي در جمع خبرنگاران است كه در آن بيرو دربايستي و صريح و روشن نظرش درباره موضع دولت در قبال بسياري از مسائل را بيان كرده و بازار شايعات را برچيده است.
مهمترين صحبتهاي روز گذشته جنتي به اعلام موضعش در قبال افرادي باز ميگردد كه از آنها به عنوان بيتفاوتها و مخالفان انقلاب ياد ميكند؛ اظهارنظري كه به نظر ميرسد، خطاب به شماري از چهرههاي هنري مخالف سياستها و ارزشها و خطوط قرمز نظام باشد كه شمارشان در بخشهاي مختلف جامعه هنري كم نيست و حالا اعلام موضع جديد وزير به منزله پاياني بر سكوت مقامات وزارت ارشاد در قبال اين افراد است كه معمولاً هم در صف اول مطالبات از دولت هستند. براي مثال محمد يعقوبي، كارگردان تئاتر چندي پيش در گفتوگو با يكي از رسانهها بدون در نظرگيري برخي ملاحظات درباره سانسور، خطوط قرمز نظام و برخي ملاحظات اخلاقي كه در اجراي تئاترها مرسوم است يا حتي حجاب و حضور هنرمندان تئاتر در جشنواره تئاتر فجر، اظهارنظرهاي بحث برانگيزي كرده بود كه منجر به انتشار مطالب متعددي در رسانههاي مختلف شد.
يعقوبي در آن گفتوگو با مثالهايي زننده تجربياتش درباره ناديده گرفتن هنجارهايي چون بغل كردن بازيگر مرد توسط بازيگر زن طي اجراي نمايش يا سيگار كشيدن بازيگر در هنگام ماه رمضان را مطرح و از حضور هنرمندان در جشنواره تئاتر فجر انتقاد كرده بود؛ جشنوارهاي كه پيشتر به او جايزه داده و يعقوبي به عنوان يكي از تئاتريهايي كه معمولاً سالي يك تئاتر روي صحنه ميبرد از جمله هنرمنداني به شمار ميآيد كه بر حمايتهاي دولتي تكيه دارد اما اين صحبتها سكوت مقامات وزارت ارشاد را در پي داشت تا در برخي رسانهها از يعقوبي به عنوان نورچشمي مديران نام برده شود. حالا گويا وزير ارشاد صلاح را در اين دانسته كه وارد عمل شده و موضع خودش را درباره برخي هنرمندان برملا كند؛ افرادي كه به زعم خودش بيتفاوت و مخالف انقلاب هستند. جنتي ديروز در پاسخ به اين نكته يكي از خبرنگاران كه «شما همواره تأكيد داشتهايد از هنرمندان فعال فرهنگي جبهه انقلاب حمايت ميكنيد اما برخي از هنرمنداني كه از امكانات دولت استفاده ميكنند، در ضديت با نظام قرار دارند، رويكرد شما در اين زمينه چيست؟» گفته است: « سياست ما در اين خصوص كاملاً روشن است. كساني كه نسبت به انقلاب بيتفاوت هستند يا مخالف انقلاب هستند و فعاليت ميكنند، قطعاً از حمايت ما برخوردار نيستند.»
جنتي ادامه داده است: «البته اگر آنها در چارچوب قانون فعاليت كنند، قضيه متفاوت است اما در كل مورد حمايت ما محسوب نميشوند. كسي كه با انقلاب رابطهاي ندارد و يك فيلمي ميسازد، وقتي فيلمش را نگاه ميكنيم ميبينيم كه با معيارهاي ما منافاتي ندارد و امكان نمايش آن هم فراهم است اما زماني هست كه ما در ساخت فيلمي مشاركت ميكنيم و سهمي از خودمان را در آن فيلم قائل ميشويم. در مورد اينگونه افراد و اينگونه فيلمها هيچگونه كمك مادي نميكنيم.» وزير ارشاد بلافاصله با سؤال ديگري مبني بر حمايت از برخي از كارگردانها و نظارت بر آثار نمايشي مواجه شده كه در پاسخ به اين سؤال نيز گفته است: «بعضي اوقات در اجراي بعضي نمايشها مطالبي ديده يا ديالوگهايي گفته ميشود كه در متن اصلي يا در بازبيني نبوده است. اين موارد با بررسي قابل اصلاح است و اگر تخلفي صورت گرفته باشد قطعاً با آن برخورد ميشود.» اما صحبتهاي مهم ديگر وزير ارشاد در جمع خبرنگاران به ماجراي اكران فيلم جنجالي «آشغالهاي دوست داشتني» مربوط ميشد.
آشغالهاي دوست داشتني مجوز نميگيردجنتي درباره فيلم «آشغالهاي دوست داشتني» هم كه در دوره سازمان سينمايي دولت گذشته ساخته شده است، آب پاكي را بر دستان عوامل اين فيلم و طرفداران رسانهاياش ريخت و تأكيد كرد، فعلاً اين فيلم مجوز اكران نگرفته است و مجوز نميگيرد. با اين صحبت وزير ارشاد بالاخره پرونده «آشغالهاي دوست داشتني» در اين دولت بسته و نيز مشخص شد كه دولت يازدهم و سازمان سينمايي آن زير بار دردسر يك فيلم مسئلهدار از دولت گذشته نخواهند رفت. وزير ارشاد همچنين درباره شايعه بازگشايي دفتر بيبيسي جهاني در تهران نيز صحت و سقم اين خبر را مشخص كرد و گفت اصلاً قرار نيست دفتر هيچكدام از شبكههاي بيبيسي فارسي و بيبيسي انگليسي و عربي در تهران بازگشايي شود و هيچ مجوزي براي شبكه بيبيسي صادر نشده است.
اين اظهارنظرهاي صريح وزير ارشاد با يك تغيير موضع چشمگير و عمده در حوزه موسيقي و تكخواني زنان نيز همراه بود، تا آنجا كه وزير ارشاد در يك عقبنشيني روشن از آنچه پيشتر درباره تكخواني و آواز زنان به زبان آورده بود، گفت: «آنچه براي ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ملاك عمل است، ديدگاههاي امام خميني(ره) و رهبر انقلاب اسلامي است كه در طول اين ساليان ابراز داشتهاند و در مسائل فرهنگي مبتلا به ما در جامعه مورد بحث قرار ميگيرند، مثل بحثهاي اخير پيرامون موسيقي، تكخواني زنان و مسائل مشابهي كه امروز در حوزه كاري ما مورد سؤال است. آنچه ملاك است، نظرات رهبري و امام راحل است البته همه مراجع براي ما قابل احترام هستند اما آنچه براي ما به عنوان يك دستگاه دولتي ملاك عمل است، همان نظراتي است كه توسط امام و رهبر انقلاب بيان شده است.»
وزير ارشاد در حالي اين سخنان را بر زبان ميآورد كه پيش از اين رسانهها بيش از هر چيز شاهد واكنشهاي محافظهكارانه و بعضاً مبهم او در قبال برخي مسائل روز فرهنگي بودهاند. گفته ميشود كه چندي پيش و در شب شعري كه با حضور مقام معظم رهبري برگزار شد، وزير ارشاد كه دير به مجلس رسيده بود با اين انتقاد موجز رهبري مواجه شد كه «با آقاي وزير حرف زياد داريم، در عرصه فرهنگ اشكال جدي داريم.» اكنون همه ظواهر امر، حكايت از يك تغيير رويكرد عمده حداقل در شيوه برخورد و پاسخگويي رسانهاي وزير به مسائل مهم حوزه فرهنگي دارد، آن هم در مقام يك مدير ارشد در وزارت ارشاد كه در ماههاي گذشته با اظهارنظرهايش ابهامات زيادي را در فضاي فرهنگي كشور به وجود آورده است. حالا اينها مواضع جديد وزير ارشاد است كه بايد ديد آيا وي بر اين شيوه و رسم جديدش پايبند باقي ميماند يا خير.